Mavzu: Tayyorlagan: Emanakova M. E. 2014 yil yanvar

Ta'lim texnologiyasini modellashtirish
Ilmiy adabiyotlarda Modellashtirish ikki jihatdan ko'rib chiqiladi :

• 
  ob'ektlarni ularning modellari bo'yicha o'rganish usuli sifatida - tabiiy yoki ijtimoiy haqiqatning ma'lum bir qismining analoglari;
  
• 
  real hayot va qurilgan ob'ektlar va hodisalarning modellarini qurish va o'rganish, masalan, fizik, kimyoviy, ijtimoiy va boshqalar.
  

Binobarin, ta'lim texnologiyalarini ishlab chiqish va amalga oshirishda modellashtirishdan foydalanish ularni yaxlit pedagogik hodisa sifatida, shuningdek, uning alohida elementlarini o'rganish imkonini beradi.
Modellashtirish shakli ishlatiladigan modellarga va uni qo'llash doirasiga bog'liq. Qurilishda (loyihalashda) modellashtirishdan foydalanish va ta'lim texnologiyasining samaradorligini o'rganish masalasida "pedagogik modellashtirish" deb ataladigan ijtimoiy modellarni qurishga o'ziga xos yondashuv haqida gapirish mumkin.
Modellarning tabiati bo'yicha modellashtirish quyidagilarga bo'linadi:

• 
  Mavzu;
  
• 
  belgisi (ma'lumot).
  

Mavzuni modellashtirish deyiladi modellashtirish , uning davomida tadqiqot asl ob'ektning muayyan funktsional xususiyatlarini, masalan, muayyan pedagogik vaziyatni shartli ravishda takrorlaydigan model bo'yicha olib boriladi.
Da Belgilarni modellashtirishda modellar diagrammalar, chizmalar, formulalar va boshqalardir.Bu holda bunday modellashtirishning asosiy usuli mantiqiy modellashtirishdir. Natijada aniq ta’lim texnologiyasi modelini shakllantirish va o‘rganishda ham predmetli, ham ishorali modellashtirishdan foydalanish mumkin bo‘ladi.
Simulyatsiya qobiliyati , ya'ni. modellarni nazariy qurish va o'rganish jarayonida olingan natijalarni asl nusxaga o'tkazish; model ma'lum ma'noda uning ba'zi jihatlarini aks ettirishi (qayta ishlab chiqarishi) va modellashtirishda ruxsat etilgan soddalashtirish chegaralarini ko'rsatadigan tegishli nazariyalar yoki farazlarning mavjudligini taxmin qilishiga asoslanadi. Ob'ektning modellashtirishga duchor bo'lgan tomonining tabiatiga ko'ra, uning tuzilishini modellashtirish va uning xatti-harakatlarini modellashtirish (unda sodir bo'ladigan jarayonlarning ishlashi) mavjud. Bu farq pedagogikada aniq ma’no kasb etadi, bunda ta’lim texnologiyasining strukturaviy elementlarining tuzilishi va funksiyasini farqlash tadqiqotning asosiy tamoyillaridan biridir.
Shu bilan birga, ta'lim texnologiyasida modellashtirish ikki jihatga ega ekanligini hisobga olish kerak:

• 
  o'qituvchilar o'rganishi kerak bo'lgan tarkibni modellashtirish;
  
• 
  Pedagogik jarayon sub'ektlari va ob'ektlarining ta'lim o'zaro ta'sirini modellashtirish, ularsiz to'liq ta'lim mumkin emas.
  

Ta'lim texnologiyalarini ishlab chiqish va amalga oshirishda modellashtirishdan foydalanishning yuqoridagi nazariy asoslari bir nechta narsalarni ajratib ko'rsatishga imkon beradi. mustaqil, lekin o'zaro ta'sir qiluvchi va o'zaro bog'liq elementlar (komponentlar) bilan bog'liq: sub'ekt ob'ektiv, maqsadli, mazmunli, faol va samarali.

•