Mavzu: Ekstraksion qurilmalarda ekstraktorni hisoblash

Pog’onali (sekstiyali) ekstraktorlar alohida sekstiyalardan tarkib topgan bo`lib, ularda fazalar konstentrastiyalari notekis, sakrab-sakrab o`zgaradi. Ayrim hollarda har bir sekstiyada konstentrastiyalar maydoni ideal siqib chiqarish qurilmasiga yaqinlashib qoladi. Shunday bir necha sekstiyadan tashkil bo`lgan ekstraktor ideal siqib chiqarish qurilmasi deb hisoblanishi mumkin.
Kolonnali ekstraktorlar tarelkali, ichi bo`sh kolonna, nasadkali, pulsastion va rotor - diskli bo`lishi mumkin.
Tarelkali ekstraktorlar turli konstrukstiyadagi elaksimon tarelka va іuyilish moslamasi bor kolonnali іurilmadir (5.55-rasm). ¤zaro qarama - qarshi yo`nalishdagi fazalar oqimlarining har bir tarelkada to`qnashishi tufayli ro`y beradi. Fazalardan biri tarelka teshiklari orqali o`tib mayda tomchilarga parchalanadi. Yaxlit faza tarelka bo`ylab harakatlanadi va quyilish patrubkasi orqali keyingi tarelkaga o`tadi va jarayon shu yo`sinda qaytariladi.
Mayda tomchi holatidagi suyuqlik dispers faza deb, qurilmaning butun hajmini egallagan suyuqlik esa, dispersion (yaxlit) faza deb nomlanadi.
Tarelkada tomchilar birlashib, uning osti yoki ustida yaxlit suyuqlik qatlamini hosil qiladi. Јurilmani sekstiyalash, jarayonni harakatga keltiruvchi kuchni ortishiga olib keladi. Tarelka teshiklaridagi dispers fazaning tezligi oqimchali rejim hosil bo`lish shartidan aniqlanadi. Tomchili rejimdan oqimchali rejimga o`tish paytidagi kritik tezlik tarelka teshiklariga boІliq, ya’ni:

TurІun oqimchali rejimda ekstraktor samarali ishlashi uchun tezlik kritik tezlikdan 20% ko`p bo`lishi kerak.

Dispers fazadagi massa berish koeffistientini aniqlash uchun quyidagi formulani tavsiya etish mumkin:

bu erda Nu_d = _dd_e/D_d -diffuzion Nusselt kriteriysi (_d-dispers fazadagi massa beri koeffistienti); d_e- tomchining ekvivalent diametri; D_d - dispers fazadagi diffuziya koeffistienti); Re = w_maxd_e/_s - tomchi uchun Reynolds kriteriysi (w_max - yaxlit fazadagi tomchining nisbiy tezligi; _s - yaxlit fazaning kinematik іovushoіligi); Rr_d = _d/D_d - dispers faza uchun Prandtl kriteriysi (_d - dispers fazaning kinematik іovushoіligi).