Amaliy mashg‘ulot №8 Mavzu: rdb parmalash stanogida plita teshiklariga ishlov berish texnologiyasi va boshqarish dasturini ishlab chiqish

AMALIY MASHG‘ULOT № 8

Mavzu: RDB parmalash stanogida plita teshiklariga ishlov berish texnologiyasi va boshqarish dasturini ishlab chiqish.

Ishdan maqsad: RDB parmalash stanogida plita teshiklariga ishlov berish texnologiyasi va boshqarish dasturini ishlab chiqish o‘rganish

NAZARIY MALUMOTLAR
Teshiklarga ishlov berish jarayonlari.
Ba’zi detallarda teshiklarga ishlov berish mehnattalabligi detalga ishlov berish umumiy mehnattalabligining 40% gacha qismini tashkil qilishi mumkin, shuning uchun teshiklarga ishlov berishning ratsional sxemalarini tanlashga alohida e’tibor berish kerak. Amalda barcha turdagi teshiklarga ishlov berish operatsiyasi ketma-ketligi umumiy qoidalar asosida o’rnatiladi.

1-rasm Ko’pshpindelli dastgoxlarda ishlov berish usullari.
Teshiklarga ishlov berishdagi namunaviy o’tishlar. Teshiklarning bir pog’onasi uchun texnologik o’tishlarning ma’lum ketma-ketligini o’rnatishi mumkin.

1. 
   Markazlash-maxsus markazlash asboblari parma yoki konussimon zenkovka bilan bajariladi. (2-rasm, 1-poz.).
   
2. 
   Teshikka xomaki ishlov berish-parmalar, zenkerlar, keskichlar va frezalar bilan bir yoki bir nechta o’tishda bajarilishi mumkin. (2-rasm, 2,5,7,8-poz.).
   
3. 
   Teshiklarning yon yuzalariga ishlov berish-yo’naltiruvchi tsapfa yon plastinkalar bilan to’g’ridan-to’g’ri zenkovkalab bajariladi (2-rasm, 3-poz.) yoki frezalar hamda plansupportda o’rnatilgan keskichlar bilan bajarilishi mumkin.
   
4. 
   Konussimon zenkerlash-maxsus konussimon zenkerlar bilan bajariladi.
   
5. 
   To’g’ri zenkovkalash-bunday o’tish yo’naltiruvchi tsapfali to’g’ri zenkovkalash, yopiq teshiklar uchun zenker yoki borshtang va plansupportda o’rnatilgan keskichlar bilan amalga oshirilishi mumkin (2-rasm, 7-poz,).
   
6. 
   Konussimon zenkovkalash-faskalarga ishlov berish uchun o’tish, konussimon zenkovka, parma yoki keskichlar bilan bajariladi. (2-rasm, 4-poz.).
   
7. 
   Rezba kesish-yopiq va ochiq teshiklar uchun metchiklar bilan bajariladi (2-rasm, 4-poz).
   
8. 
   Teshiklarga yarim toza ishlov berish-yopiq va ochiq teshiklar uchun zenkerlar va keskichlar bilan, shu jumladan plansupportli ishlov berish bilan amalga oshiriladi (2-rasm, 2,5,7-poz.).
   
9. 
   Ariqchalarga (ariqchalarga) ishlov berish-bunday o’tishlarga plansupport bilan yoki qo’lda ishlov beriladi.
   
10. 
    Toza ishlov berish-ochiq va yopiq teshiklar uchun razvyortkalar yoki keskichlar bilan, shu jumladan, plansupportda ishlov berish bilan bajariladi.
    

2-rasm. Teshiklarga ishlov berishning namunaviy o’tishlari:
1-markazlovchi yoki spiral parma bilan markazlash; 2-parmalash, zenkerlash, razvyortkalash; 3-tubli zenker bilan zenkerlash, tsekovkalash; 4-konussimon zenkovka, parma yoki keskich bilan konus zenkovkalash; 5-teshikni yo’nib kengaytirish; 6-rezba qirqish; 7-yopiq teshikni yo’nib kengaytirish; 8-uch freza bilan teshik frezalash; l₁-qirqib kirish, l₂-qirqib o’tib ketish, l-teshik chuqurligi.
Teshiklarga ishlov berish operatsiyasini loyihalash bosqichlari. Murakkab teshiklarga (ko’p pog’onali, har xil devorli) ishlov berish texnologik jarayonini loyihalashda asosan, tayyor pog’onalar sifati ta’minlanadigan toza o’tishlar boshqa pog’onalarga ishlov berishdan mustaqil ravishda belgilanadi. Har xil pog’onalar uchun xomaki o’tishlar o’zaro bog’liq bo’lib, odatda, ular asboblar o’lchami hamda ishchi va yordamchi yurishlar rejasi aniqlashtirilgan holda birlashtiriladi.
Texnologik o’tishlarni belgilashga kirishishdan oldin qanday asbob qo’llanishini (sterjensimon asbob, parma, zenker, razvertka, teshik yo’nish keskichi yoki unisi ham-bunisi ham) o’rnatish kerak. Bu masalani hal qilishda teshik o’lchamlari va stanok vazifasi (parmalash, teshik yo’nish, ko’p maqsadli) bilan birga xomaki ishlov berishga (frezalash yoki teshik yo’nish) va zagotovka turiga bo’lgan talablarni o’z ichiga oladigan umumiy texnologik ko’rsatmalar ham inobatga olinishi kerak.



3-rasm. Kesish jarayoni va dastgox shpindeli.
Xomaki ishlov berish uchun frezalashning qo’llanishi operatsiyasini bajarish uchun zarur bo’lgan asboblar nomenklaturasini qisqartirish imkonini beradi.
Texnologik ko’rsatmalarda detalga ishlov berishni bir nechta operatsiyada, maxsus stanoklarda bajarish talablari bo’lishi mumkin. Bunday hollarda, birinchi bosqichda texnologiyani belgilash maksimal imkoniyatlarga ega stanoklar bo’yicha olib boriladi, alohida operatsiyalarga bo’lish esa stanok imkoniyatlarini inobatga olgan holda boshqa bosqichlarda amalga oshiriladi.
Teshik yo’nish asboblari bilan bajariladigan texnologik o’tishlar teshiklar o’qlarining joylashishidagi chetga chiqishlar 0,1 mm dan kichik bo’lganda, teshiklar diametri teshik yo’nish asbobini qo’llash imkoniyatini berganda bajariladi


Hisobot mazmuni.
1. Ishni nomi.
2. Ishdan maqsad.
3. O‘qituvchi tomonidan berilgan bitta moslamasidagi bazalashtirish sxemasi asosida bazalashtirish xatoligini hisoblash tenglamasi aniqlanadi.
4. Xulosa.