Mavzu: Ekstraksion qurilmalarda ekstraktorni hisoblash

MAVZU: Ekstraksion qurilmalarda ekstraktorni hisoblash

Reja:

1. 
   Kirish
   
2. 
   Asosiy qism.
   

1. 
   Suyuqlik - suyuqlik sistemasida ekstraksiyalash.
   
2. 
   Ekstraktorlar konstrukstiyalari
   
3. 
   Qattiq jism - suyuqlik sistemasida ekstrakstiyalash
   

3. 
   Hisob qismi
   
4. 
   Xulosa.
   
5. 
   Foydalanilgan adabiyotlar.
   

Kirish
Respublikamizning neft-gaz sanoati xalq xo‘jaligining asosiy zvenosi bo‘lib, muhim energetika bazasi hisoblanadi. Bu borada Prezidentimiz Sh. M. Mirziyoyev ishlab chiqarish saanoatlari borasida, hamda iqtisodiy ko’rsatgichlarda yer boyliklarimizdan unumli foydalanish, ularni qayta ishlab, tayyor mahsulot hosil qilib, chetga ekspert qilish, ya’ni jahon bozoriga chiqarish borasida har bir chiqishlarida alohida ta’kidlab o’tadilar. Respublikamiz mustaqil bo‘lgandan keyin neft-gaz sanoatini rivojlantirishga katta ahamiyat berildi. Ilgarigi o‘z holicha ish yurituvchi neft, gaz, neft va gazni qayta ishlash tarmoqlari yagona tarmoq - “Uzbekneftgaz” milliy xolding korporasiyasiga birlashtirildi. Bu korporasiyaning tarkibida neft va gazni kayta ishlash bo‘yicha uchta yirik korxona ishlab turipti. Bular: “O‘zneftni qayta ishlash” davlat sanaoat birlashmasi, Sho‘rtan va Muborakdagi gazni qayta ishlash zavodlari. “O‘zbekneftmahsulot” aksiyadorlik birlashmasi tarkibiga Farg‘ona, Olti Ariq va Buxorodagi neftni kayta ishlash zavodlari kiradi. Sho‘rtan gazni qayta ishalsh zavodining yaqinida gazni kimyoviy usul bilan qayta ishlash kompleksi qurildi. Bu kompleks gazdan polietilen, polimerbenzin va shu kabi maxsulotlarni ishlab chiqarishga mo‘ljallangan.
Bu korxonalar uchun xomashyo: neft, gaz kondensati va tabiiy gaz hisoblanadi. gaz kondensatining kimyoviy tarkibi neftning kimyoviy tarkibiga o‘xshash bo‘lib, faqat qaynash temperaturasining oxiri bilan farqlanadi gaz kondensati neftga karaganda birmuncha yengil xisoblanadi. Shu sababli gaz kondensati va neftlar bir xil qurilmalarda qayta ishlanadi.
Yuqorida eslatib o‘tganimizdek Respublikamizda ikkita yirik tabiiy gazni qayta ishlash zavodlari va gazni kimyoviy qayta ishlash kompleksi mavjud. Muborak gazni kayta ishlash zavodda tabiiy gazlarni oltingugurt birikmalaridan (asosan N₂Sdan) tozalovchi, gazlarni quyi temperaturada sovutib suv va gaz kondensati tomchilaridan tozalovchi, nordon gazlardan oltingugurt ishlab chiqaruvchi, gaz kondensantini tindiruvchi texnologik qurilmalar ishlab turibti. Oltingugurt ishlab chiqaruvchi qurilmani chiqindi gazlarni kayta ishlab, uning tarkibidagi H₂S gazidan qo‘shimcha miqdorda oltingugurt oluvchi “Sulferin” qurilmasi ishga tushishi bilan atmosferaga chiqib ketayotgan gazlarni tarkibi tozalanadi. Shunday qilib, Muborak gazni qayta ishlovchi zavod Xalq xo‘jaligini tovar tabiiy gazi, toza oltingugurt va tindirilgan gaz kondensanti bilan ta’minlaydi.
Sho‘rtan gazni qayta ishlash zavodi asosan kam oltingugurtli tabiiy gazni qayta ishlashga mo‘ljallangan. Bu zavodda tabiiy gazni sovitib quyi temperaturada suv va gaz kondensat tomchilaridan tozalovchi; syeolitlar va absorbentlar yordamida oltingugurt birikmalaridan (asosan N₂S) tozalovchi; nordon gazlardan oltingugurt ishlab chiqaruvchi; gaz kondensanti tindiruvchi; tabiiy gazdan quyi temperaturada propan-butan fraksiyasini ajratib oluvchi texnologik qurilmalar ishlab turibdi.