Mavlono Jaloliddin Rumiy. «Ma’naviy Masnaviy». Birinchi kitobdan yettinchi parcha

Mavlono Jaloliddin Rumiy. «Ma’naviy Masnaviy». Birinchi kitobdan yettinchi parcha.
Muallif Adib: Tasavvuf tarixi, va adabiyoti 02.02.2016  izoh yo'q
Мавлоно Жалолиддин Румий инсониятга қолдирган ўлмас хазина — «Маънавий Маснавий»нинг иқтидорли шоир ва мутаржим Одил Икром таржима қилган биринчи китобини тақдим этишни давом этамиз. Бугун асарнинг еттинчи парчасини мутолаа қилишингиз мумкин…
ЖАЛОЛИДДИН РУМИЙ
МАЪНАВИЙ МАСНАВИЙ
Биринчи китобдан еттинчи парча
Одил Икром таржимаси

ПИРИ ЧАНГИЙ ҚИССАСИНИНГ ДАВОМИ ВА УНИНГ НАЖОТ ТОПГАНЛИГИ БАЁНИ

Завқ оларди барча мутриб созидан,
Не хаёл пайдо эди овозидан.
Чалса соз, қоқмиш қанот кўнгил қуши,
Куйлаганда лол қоларди жон ҳуши.
Қартайиб, жон лочини қолмиш ҳазин,
Пашша овлаб ўтказарди ҳар дамин.
Елкаси ҳам эгик эрди, худди, хум,
Қоши кўз устинда эрди мисли дум. 2075
Эрди нозик ҳамда жонбахш унда сас,
Бўлди қўпол, ҳеч вақога арзимас.
Зуҳра рашк этган навою нағма ул
Қари эшшак ҳанграши эрди нуқул.
Борми нохуш бўлмаган хуш ногаҳон?
Борми шифт, остга тўшалмас ҳеч қачон?
Қолгуси ёлғиз азизлардан наво,
Сур мисол, бергай садоси акс садо.
Сийрат ул кўнгилни маст, шайдо қилар,
Йўқлик ул, борликни бор, пайдо қилар. 2080
Ҳар фикрнинг мағзи, ҳар овоз Удир,
Ҳам ваҳий, илҳомга лаззат, роз Удир.
Кексайиб, қолганда мутриб бенаво,
Қолди зор нон дея – касбидан жудо.
Деди: “Умримга қилиб муҳлат ато,
Хас эдим, кўп марҳамат этдинг, Худо!
Кечса етмиш йил гуноҳлар ичра ҳам ,
Қилмадинг ҳеч гоҳ маним ризқимни кам.
Сенга меҳмонман букун бекасбу кор,
Сенга чанг чалгум, топай Сенда қарор”. 2085
Чанг тутиб, Оллоҳ қидирган ҳолида,
Борди зор Ясриб мозористонига.
Деди: “Мен сўргум ипакнинг ҳаққи1ни,
Ул Сахий айлар қабул қалбакини”.
Йиғлади, чанг чалди куйга куй улаб,
Чангни болиш қилди, бир гўрга қулаб.
Уйқу элтди, жон қуши озод бўлиб,
Чиқди ногоҳ чангчи-ю чангни қўйиб.
Бўлди озод тан ва ғамдан, осуда
Кезди содда мулку жон саҳросида. 2090
Жони куйларди, қилиб бунда сафар:
“Кошки шул ерда мени қолдирсалар.
Хуш ёқар жонимга бул боғу баҳор,
Маст этар саҳро-ю ғайбда лолазор.
Беқанот, юрмай қилардим мен сафар,
Тишсизу лабсиз чунон ердим шакар.
Ранж, алам, ўйсиз кезиб яйрар эдим,
Дилни кўк аҳли-ла шод айлар эдим.
Мен кўрар эрдим жаҳонни кўз юмиб,
Қўлсизу кафтсиз гулу райҳон узиб. 2095
Шўнғигай ўрдакки, денгиз лиқ асал,
Чашмаи Айюб “шаробу муғтасал”.2
Ул булоқ ичра Аюб бошдан-оёқ
Бўлди Шарқий нур каби дарддан йироқ.3
Маснавий қамрови кенг, гар қилса жам,
Сиғмас ул тортган азобнинг ярми ҳам.
Беканор осмону ер бағрим тилиб,
Ўртагай қалбимни танг-торлик қилиб.
Тушда мен гоҳ кўрганим, ушбу жаҳон
Пар¬-қанотим бандини ечгай шу он. 2100
Бул жаҳону унга йўл бўлса агар,
Озчилик ул ерда бир лаҳза яшар.
Амр этилгай: “Хомтамаъ бўлмай бу он
Кет, агар чиққай оёғингдан тикон!”
Чайқаларди жони кенг осмон аро,
Ҳақ ато этган карам, эҳсон аро.
——————————-
1 – Ипак ҳаққи – Қадимда мусиқачилар кумуш торлар ўрнига ипакдан фойдаланишган.
2-3 – “(Шунда унга айтилди): «Оёғинг билан (остингдаги Ерни) тепгин!» (У Оллоҳнинг амрини бажарган эди, ўша ердан бир чашма отилиб чиқди. Сўнг унга айтилди): «Мана шу чўмиладиган жой ва муздек ичимлик сувдир». (Қачонки Айюб у сувда чўмилиб, сўнг ундан ичгач, унинг барча зоҳирий ва ботиний дардлари дарҳол даво топди)”. (Қуръони карим, «Сод» сураси, 42-оят).
“Шаробу муғтасал” – “Шароб ва ғусл (чўмилиш) учун”