Автомобил йўллари иҳота майдонидаги дарахтларнинг чанг тутиш даражаларини тадқИҚ Қилиш

УДК: 630.182.8
АВТОМОБИЛ ЙЎЛЛАРИ ИҲОТА МАЙДОНИДАГИ ДАРАХТЛАРНИНГ ЧАНГ ТУТИШ ДАРАЖАЛАРИНИ ТАДҚИҚ ҚИЛИШ
Юлдашев Шохрух Шухратжон ўғли – НамМҚИ магистранти
Бахриддинов Нуриддин Садриддинович – НамМҚИ Ҳаётий фаолият хавфсизлиги кафедраси доценти, техника фанлари номзоди


Аннотация:
Ушбу мақолада автомобил йўлларининг иҳота майдонлари экологик ҳолати бўйича унга экилган дарахт ва гулларнинг атроф-муҳитни ифлослаб, инсон организмига салбий таъсир кўрсатувчи чангларни тутиб қолиш даражаларининг дарахт турига боғлиқлиги асослаб берилган. Асосий масала экиладиган майдон ҳолатига мос кўчатларни танлаш муҳимлиги кўрсатиб берилган.


В данной статье основана экологической состоянии участков – зон ихоты – часть автомобильных дорог, степени загрязнения окружающей среды, степени удержания пыли, негативно влияющей на организм человека деревьями и цветами, посаженными на ней, зависимости от типа дерева. На главный вопрос указывает важность выбора саженцев, подходящих для состояния посаженного участка.

Ҳозирги вақтда экологик муаммоларнинг асосини чиқиндилар ташкил қилади. Ушбу чиқиндилар саноат ва маиший чиқинди турларида бўлиб, буларнинг глобал даражага чиқишига қадар зарарсизлантириш орқали атроф-муҳитнинг муҳофазаланишига эришиш қулай ҳисобланади.

Энг юқори даражадаги чиқиндилар саноат ва транспорт воситаларидан чиқаётган чиқиндилар бўлиб ҳисобланади. Чунки, жамият тараққиётининг асосий негизида транспорт воситалари туриши сабабли уларнинг сони ортиб бориши баробарида юзага келтираётган чиқиндилари ҳам ортиб боради.
Транспорт воситаларининг атроф-муҳитни ифлослаши – авваламбор, уларнинг двигателларидан чиқараётган чиқинди газлар ҳисобига бўлса, иккиламчи сифатида йўлда юриши натижасида тупроқ чангларини ҳосил қилиб ифлослаши бўлади. Транспорт воситалари ривожланиши чиқиндини орттиришига олиб келиши билан инсон саломатлигига салбий таъсир этувчи омиллар миқдори ортиши кузатилади. Демак, саноат ишлаб чиқариши, транспорт воситаларининг ҳаракатланиши натижасида чиқиндилар ҳосил бўлади ва уларнинг атроф-муҳитга таъсири туфайли инсон организми ҳам зарар кўради.
Табиат шундай яралганки, табиатнинг ўзида юзага келган зарарли омилларни ўзи тозалайди, ўзи организмларнинг яшашига қулай муҳитни таъминлайди. Бироқ, ҳозирги даврга келиб табиатга антропоген таъсирлар туфайли чиқиндиларнинг атроф-муҳитга кўплаб чиқарилиши орқали, табиатнинг ўзи тозалашга улгурмай қоладиган ҳолатга келиб қолмоқда.
Жамият ривожланиши жадал суръатларда бўлишига мос ҳолда инсон фаолияти таъсирида биосферанинг ўзгариши жуда тезлик билан бормоқда. Биосферанинг ўзгаришидаги меъёрий ҳолатдан чиқилиши эртами-кечми экологик ҳалокатга олиб келади. Экологик ҳалокат экологик муаммолар туфайли юзага келади. Буни Ердаги ҳароратнинг меъёрга нисбатан ортиб кетиши, музликлар эришининг тезлашиши, бўрон-довуллар бўлиши каби инсон ва барча мавжудотлар яшаш муҳитининг бузилиши орқали тушунилади.
Атроф-муҳитнинг ифлосланиши деганда асосан атмосфера ҳавоси, сув ва тупроқнинг ифлосланиши тушунилади. Бу ўринда атмосфера ҳавоси газ, тутун, буғ, чанг каби моддалар меъёридан ортиқча бўлиши ҳисобига ифлосланиши асосий тушунча бўлиб ҳисобланади. Аҳоли яшаш жойларидаги мавжуд йўлларда ҳаракатланувчи транспорт воситаларининг ўзидан чиқараётган чанглари шу ердаги инсонлар учун кўпроқ зарар келтиради. Шунинг учун ҳам ушбу чангларни камайтириш мақсадида ҳозирги даврга келиб дунё мамлакатлари аҳолиси саломатлигини сақлаш мақсадида экин майдонлари, ўрмонларни кўпайтириш кўзда тутилиши баробарида, ҳаттоки автомобил йўлларининг асосий иҳота қисмларига ҳам дарахт ва турли гул кўчатларини экиш белгилаб қўйилган. Бу дарахтлар шовқин, газ каби чангларни ютиши тажрибада аниқланган
Автомобиллар йўлларининг иҳота майдонлари тўғрисида Ўзбекистон республикасининг Қонунчилик палатаси томонидан 2007 йил 29 июнда қабул қилинган, Сенат томонидан 2007 йил 24 августда маъқулланган “Автомобиль йўллари тўғрисида” Қонунининг 3-моддаси - “асосий тушунчалар”да – “...