Matritsalar. Chiziqli tenglamalar sistemasi Mavzu rejasi



Download 67,51 Kb.
bet5/10
Sana25.02.2022
Hajmi67,51 Kb.
#464048
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
MATRITSALAR

Misollar: Tenglamalar tizimini Gauss usuli bilan yeching.

Shunday qilib, tizim cheksiz ko'p echimlarga ega.
Ushbu maqolada biz chiziqli algebraik tenglamalar tizimini echishning matritsa usuli haqida gaplashamiz, uning ta'rifini topamiz va echimiga misollar keltiramiz.
Ta'rif 1
Teskari matritsa usuli noma'lumlar soni tenglamalar soniga teng bo'lgan taqdirda SLAElarni echish uchun ishlatiladigan usul.
1-misol
N noma'lum bo'lgan n chiziqli tenglamalar tizimining echimini toping:
11 x 1 + a 12 x 2 +. ... ... + a 1 n x n \u003d b 1 a n 1 x 1 + a n 2 x 2 +. ... ... + a n n x n \u003d b n
Matritsali yozuv : A × X \u003d B
bu erda A \u003d a 11 a 12 ⋯ a 1 n a 21 a 22 ⋯ a 2 n ⋯ ⋯ ⋯ a n 1 a n 2 ⋯ a n n - bu sistemaning matritsasi.
X \u003d x 1 x 2-x n - noma'lum ustun,
B \u003d b 1 b 2 ⋮ b n - erkin koeffitsientlar ustuni.
Biz olgan tenglamadan siz X ni ifodalashingiz kerak. Buning uchun chapdagi matritsa tenglamasining ikkala tomonini A - 1 ga ko'paytirish kerak:
A - 1 × A × X \u003d A - 1 × B.
A - 1 × A \u003d E bo'lgani uchun, E × X \u003d A - 1 × B yoki X \u003d A - 1 × B.
Izoh
A matritsaga teskari matritsa faqat d e t A shart nolga teng bo'lmagan taqdirda mavjud bo'lish huquqiga ega. Shuning uchun teskari matritsa usuli bilan SLAElarni echishda, avvalo, d e t A
Agar d e t A nolga teng bo'lmagan taqdirda, tizim faqat bitta echimga ega: teskari matritsa usuli yordamida. Agar d e t A \u003d 0 bo'lsa, unda tizimni bu usul bilan echib bo'lmaydi.

Teskari matritsa usuli yordamida chiziqli tenglamalar tizimini echishga misol


2-misol
Biz teskari matritsa usuli bilan SLAE ni hal qilamiz:
2 x 1 - 4 x 2 + 3 x 3 \u003d 1 x 1 - 2 x 2 + 4 x 3 \u003d 3 3 x 1 - x 2 + 5 x 3 \u003d 2
Qanday hal qilish kerak?

  • Biz tizimni A X \u003d B matritsa tenglamasi shaklida yozamiz, bu erda

A \u003d 2 - 4 3 1 - 2 4 3 - 1 5, X \u003d x 1 x 2 x 3, B \u003d 1 3 2.

  • Ushbu tenglamadan X ni ifodalaymiz:

  • A matritsaning determinantini toping:

det A \u003d 2 - 4 3 1 - 2 4 3 - 1 5 \u003d 2 × (- 2) × 5 + 3 × (- 4) × 4 + 3 × (- 1) × 1 - 3 × (- 2) × 3 - - 1 × (- 4) × 5 - 2 × 4 - (- 1) \u003d - 20 - 48 - 3 + 18 + 20 + 8 \u003d - 25
d e t A 0 ga teng emas, shuning uchun teskari matritsali eritma usuli ushbu tizim uchun mos keladi.

  • Birlashma matritsasi yordamida teskari A - 1 matritsasini toping. A matritsaning mos keladigan elementlariga A i j algebraik qo'shimchalarini hisoblaymiz:

A 11 \u003d (- 1) (1 + 1) - 2 4 - 1 5 \u003d - 10 + 4 \u003d - 6,
A 12 \u003d (- 1) 1 + 2 1 4 3 5 \u003d - (5 - 12) \u003d 7,
A 13 \u003d (- 1) 1 + 3 1 - 2 3 - 1 \u003d - 1 + 6 \u003d 5,
A 21 \u003d (- 1) 2 + 1 - 4 3 - 1 5 \u003d - (- 20 + 3) \u003d 17,
A 22 \u003d (- 1) 2 + 2 2 3 3 5 - 10 - 9 \u003d 1,
A 23 \u003d (- 1) 2 + 3 2 - 4 3 - 1 \u003d - (- 2 + 12) \u003d - 10,
A 31 \u003d (- 1) 3 + 1 - 4 3 - 2 4 \u003d - 16 + 6 \u003d - 10,
A 32 \u003d (- 1) 3 + 2 2 3 1 4 \u003d - (8 - 3) \u003d - 5,
A 33 \u003d (- 1) 3 + 3 2 - 4 1 - 2 \u003d - 4 + 4 \u003d 0.

  • A matritsaning algebraik qo'shimchalaridan tashkil topgan A * birlashma matritsasini yozamiz:

A * \u003d - 6 7 5 17 1 - 10 - 10 - 5 0

  • Biz teskari matritsani quyidagi formula bo'yicha yozamiz:

A - 1 \u003d 1 d e t A (A *) T: A - 1 \u003d - 1 25 - 6 17 - 10 7 1 - 5 5 - 10 0,

  • A - 1 teskari matritsani B bo'sh atamalar ustuniga ko'paytiramiz va tizimga yechim olamiz:

X \u003d A - 1 × B \u003d - 1 25 - 6 17 - 10 7 1 - 5 5 - 10 0 1 3 2 \u003d - 1 25 - 6 + 51 - 20 7 + 3 - 10 5 - 30 + 0 \u003d - 1 0 1
Javob : x 1 \u003d - 1; x 2 \u003d 0; x 3 \u003d 1
Agar siz matnda xatolikni ko'rsangiz, iltimos, uni tanlang va Ctrl + Enter tugmachalarini bosing

Download 67,51 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish