Bioinformatika



Download 146,55 Kb.
bet1/3
Sana03.04.2023
Hajmi146,55 Kb.
#924430
  1   2   3
Bog'liq
MOLEKULYAR FILOGENETIKA


Mavzu: molekulyar filogenetika. Tirik

BIOINFORMATIKA



O’BEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI MIRZO ULUG’BEK

NOMIDAGI O’ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI BIOLOGIYA FAKULTETI

MAVZU: MOLEKULYAR FILOGENETIKA. TIRIK

ARGANIZMLARNING MOLEKULYAR KO’RSATKICHLARI

BAJARDI: ABDUMAJITOVA GULRUH

TELSHIRD: RO’ZIBOYEV HAYDARALI

  • Tirik organizmlarning molekulyar ko’rsatkichlaridan foydalangan holda ularni filogenetik daraxtdagi o’rnini hisoblashning juda ko’plab turlari (UPGMA, WPGMA, Neighbor-joining, Maximum-likelihood, Bayesian inference va boshqalar) mavjud. Ushbu maqolada ana shunday usullar ichida eng soddasi bo’lgan UPGMA usuli haqida gaplashamiz.

  • UPGMA (Unweighted Pair Group Method with Arithmetic Mean) – guruhdagi juftliklarni o’rtacha taqqoslanmagan hisoblash usuli bo’lib, uni ilk marotaba Sneath va Sokalning (1973) ishlarida ko’rish mumkin. UPGMA usuli asosida filogenetik daraxt qurish uchun bizga berilgan organizmlarning molekulyar ko’rsatkichlari zarur bo’ladi. Quyidagi jadvalda toshbaqa, odam, tunets balig’i, tovuq, tunlam, maymun va itning sitoxrom C oqsilidagi aminokislotalar orasidagi farq ko’rsatilgan.

Ushbu jadvaldan ko’rinadiki, odam va maymun sitoxrom C oqsili 1 ta aminokislotaga farq qilmoqda, tovuq va maymunda bu farq 17 ga, tunets balig’i va tunlamda 41 ga teng va hokazo. UPGMA metodi orqali hisoblashda jadvaldagi eng kichik farqqa ega bo’lgan katakchalar o’zaro birlashtirib boriladi. Yuqoridagi jadvaldagi eng kichik ko’rsatkich B va F katakchalari orasida bo’lib, u 1 ga teng (B=odam va F=maymun). Ularning birlashuvidan hosil bo’lgan filogenetik daraxt shoxi uzunligi 0,5 ga teng (1/2=0,5) bo’ladi. Xuddi mana shunday tarzda, boshqa kataklar orasidagi ko’rsatkichlar hisoblab chiqiladi.


E’tibor bering, A va BF katakchalaridagi sonni topish uchun birinchi jadval ichidan A va B hamda A va F katakchalaridagi sonlar o’zaro qo’shilib, so’ng ikkiga bo’linadi, ya’ni 19,00+18,00=37/2=18,5. Qaysi katakchadagi raqamlar qo’shilayotganligini tushunishingiz uchun ularni bir xil rangda ko’rsatib o’taman. Masalan, yuqoridagi holatni qizil rangda ifodalaganman. Ana endi C va BF katakchalariga yoziladigan sonni hisoblanishini ko’raylik, bu yerda ham xuddi yuqoridagi kabi avvalgi jadvaldan C va B hamda C va F katakchalaridagi sonlar o’zaro qo’shilib, so’ng ikkiga bo’linadi: 31,00+32,00=63,00/2=31,5 (sariq rangda). Jarayon xuddi mana shu taxlitda davom ettiriladi.


  • E’tibor bering, A va BF katakchalaridagi sonni topish uchun birinchi jadval ichidan A va B hamda A va F katakchalaridagi sonlar o’zaro qo’shilib, so’ng ikkiga bo’linadi, ya’ni 19,00+18,00=37/2=18,5. Qaysi katakchadagi raqamlar qo’shilayotganligini tushunishingiz uchun ularni bir xil rangda ko’rsatib o’taman. Masalan, yuqoridagi holatni qizil rangda ifodalaganman. Ana endi C va BF katakchalariga yoziladigan sonni hisoblanishini ko’raylik, bu yerda ham xuddi yuqoridagi kabi avvalgi jadvaldan C va B hamda C va F katakchalaridagi sonlar o’zaro qo’shilib, so’ng ikkiga bo’linadi: 31,00+32,00=63,00/2=31,5 (sariq rangda). Jarayon xuddi mana shu taxlitda davom ettiriladi.

  • Hosil bo’lgan yangi jadvaldagi eng kichik sonni qidiramiz. Bu yerda shunday son 8. Ushbu son A va D orasida turibdi, demak AD ko’rinishida ularni birlashtiramiz va yuqorida ko’rsatilganidek hisoblashda davom etamiz. Qaysi kataklardagi raqamlar qo’shilayotganini ularning ranglaridan farqlab, tushunib olishingiz mumkin bo’ladi. A va D filogenetik daraxtda yonma-yon joylashadi, ular joylashgan shoxning uzunligi o’zaro 4 ga teng. Bu ko’rsatkich yuqoridagi ular orasidagi farqni ikkiga bo’lish orqali topiladi: 8/2=4.

Download 146,55 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish