Маърузачи: Физика ўқитувчиси Дусмуратов Мансур Байсоатович

a) Izoxorik jarayonda V1=V2 (ya’ni P1/T1=P2/T2) bo‘lgani uchun entropiya o‘zgarishi
ko‘rinishda bo‘ladi.
b) Izotermik jarayonda T1=T2 (ya’ni P1V1=P2V2) bo‘lgani uchun entropiya o‘zgarishi
ko‘rinishda bo‘ladi.
c) Izobarik jarayonda P1=P2 (ya’ni V1/T1=V2/T2) bo‘lgani uchun entropiya o‘zgarishi
munosobat orqali aniqlanadi.
Izojarayonlar uchun P–V hamda unga mos T–S grafiklari 12.2-rasmda tasvirlangan.
12.2-rasm
d) Adiabatik jarayonda tashqi muhit bilan sistema orasida issiqlik almashinuvi sodir bo‘lmagani uchun, ya’ni δQ=0 bo‘lgani uchun entropiya o‘zgarishga uchramaydi.
Buni
va
formulalarini birgalikda ishlash orqali ham isbotlash mumkin.
e) Endi barcha jarayonlarni qamragan politropik jarayon uchun entropiya o‘zgarishi qanday ko‘rinishda bo‘lishini aniqlaylik. Avvalgi mavzularimizda politropik jarayon uchun solishtirma molyar issiqlik sig‘imi uchun
formulani keltirib chiqargan edik. Buni issiqlik miqdoriga qo‘llash orqali
formulani olishimiz mumkin. Bu jarayondagi entropiya o‘zgarishi esa
formulani olishimiz mumkin. Ana endi 3-paragrafning oxirida politropik jarayon uchun
bog‘lanishlar eslasak, temperaturalar nisbati o‘rniga
nisbatlarni ham qo‘yishimiz mumkin bo‘lar ekan. Ana shunda politropik jarayondagi entropiya o‘zgarishining hajmlar nibati yoki bosimlar nisbati orqali ifodalangan formulalarini olamiz.
Shunday qilib, politropik jarayonda entropiya o‘zgarishi
munosobatlardan biri orqali aniqlanar ekan.
Yuqoridagi formula universal formula bo‘lib, undan foydslanib, izoxorik (n=±∞), izotermik (n=1), izobarik (n=0) va adiabatik (n=γ) jarayonlardagi entropiya o‘zgarishi formulalarini keltirib chiqarish mumkin.
III. Modda agregat holati o’zgarganda entropiyani aniqlash.
Modda agregat holatlarining a) qattiq; b) suyuq; c) gazsimon turlari bor. Mana shu agregat holatlari biridan boshqasiga o‘zgarganda entropiya o‘zgarishini aniqlaydigan formulalarni keltirib chiqaraylik.