Маъруза 1 Электр юритмага оид умумий маълумотлар, унинг вазифаси ва тузилиши

.

1-расм. Тизимнинг кинематик схемаси

Моментларни ва кучларни бир тезликка келтириш.

Ушбу масалани ечиш учун тизимнинг кинематик схемаси ва қуйидаги кўрсатгичлар миқдори берилган бўлиши керак:

-Ишчи механизм ўқидаги статик момент
-Келтириш тезлиги
-Узатма поғоналаридаги тезликлар
ёки узатиш сонлари
-Узатма поғоналарида Ф.И.К
-Чизиқли ҳаракатланувчи қисмнинг
статик кучи F, H
-Чизиқли ҳаракатланувчи қисмнинг тезлиги
-Барабан диаметри
Моментларни ва кучларни бир тезликдан бошқа тезликка келтириш тизимдаги энергиялар балансига асосан амалга оширилади, оралиқ узатмалардаги қувватларнинг йўқотилиши, Ф.И.К киритиш билан ҳисобга олинади.

Моментларни келтириш қуйидаги формулалар орқали амалга оширилади.

- Юритма двигател ҳолатида ишласа:
Нм (3)

-Юритма тормоз ҳолатида ишласа:

Нм (4)

Кучларни келтириш қуйидаги формулалар орқали бажарилади.

-Юритма двигател ҳолатида ишласа:
Нм (5)

-Юритма тормоз ҳолатида ишласа:

Нм (6)

Баъзан айланма ҳаракатдан чизиқли ҳаракатга келтириш зарурати туғилади. Бундай ҳолларда қуйидаги формулалардан фойдаланилади.

-Юритма двигател ҳолатида ишласа:
Н (7)
-Юритма тормоз ҳолатида ишласа:
Н (8)
Агар юритманинг тезлиги берилмаган бўлса, у қуйидаги формулалар орқали аниқланади:
(9)
(10)


Инерция моментлари ва массаларни бир
тезликка келтириш.

Ушбу масалани ечиш учун тизимнинг кинематик схемаси ва қуйидаги кўрсатгичлар миқдорлари берилган бўлиши керак.

-Тизимни ташкил қилувчи айланма ҳаракатланувчи барча қисмларнинг инерция моментлари
-Айланиш тезликлари
-Узатиш сонлари
-Узатма поғоналаридаги ф.и.к
-Чизиқли ҳаракатланувчи қисмлар массалари
-Чизиқли ҳаракат тезлиги
Инерция моментлари ва массаларни бир тезликка келтириш, берилган аниқ тизимни бир массали эквивалент тизимга алмаштиришга ва улардаги кинематик энергиялар тенглигига асосан бажарилади ва қуйидаги формула билан ифодаланади:


² (11)
Амалда кўпинча инерция моменти J ўрнига, силташ моменти GD² дан фойдаланилади. Бу кўрсатгичларнинг бир-бири билан эканлигини ҳисобга олинса, (11) ифода қуйидаги кўринишга эга бўлади:
(12)
Баъзида, масалан кўтариш қурилмаларида тизимдаги ҳаракатланувчи қисмларнинг инерция моментларини чизиқли тезликка келтириш қулай ҳисобланади.
Бунда келтириш формуласи қуйидагича ифодаланади:
(13)
Миқдорларни СИ системасидаги ўлчов бирлигига (Нм²)
ўтказиш учун 9,81 га кўпайтириш лозим.

Электр юритмани ишга тушириш, тўхтатиш вақтини ва оптимал узатиш сонини аниқлаш

Электр юритмаларни ишга тушириш вақти:



Тўхтатиш вақти:

Агар J ни GD² билан ни билан алмаштирилса:

;
бу ерда: - моментнинг ўртача микдори Нм.
М_с - статик момент
- статик моментга мувофик тезлик микдори.
- тезликнинг бошлингич микдори.
Оптимал узатиш сони қуйидаги формула билан топилади:

бу ерда: - статик моменти Нм.
- юриткичнинг моменти Нм_.
- ишчи механизм инерция моменти. кгм²
- юриткич роторнинг инерция моменти кгм².
Формуладаги мусбат ишораси ишга тушириш жараёнида, манфий ишораси тормозлаш жараёнида қўйилади.