Mamleketlik universiteti jumanov m. A


 Ozbekistanda mineral resurslardan paydalaniw



Download 15,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet254/306
Sana09.04.2023
Hajmi15,82 Mb.
#926362
1   ...   250   251   252   253   254   255   256   257   ...   306
Bog'liq
ekologiya. jumanov m.a

14.9. Ozbekistanda mineral resurslardan paydalaniw
Ozbekistan Respublikasi mineral shiyki zat resurslanna bay. 
Ozbekistan Mendeleev dawirlik kcstesindegi derlik barliq 
elementler kanleri bar. Har jili onlap mineral shiyki zat kanleri 
iske tiisirilip atir.
Hazirge shekem 2,7 mmnan ziyat turli paydali qazilma 
kanleri ham mineral jerler amqlangan. Olar 100 ge jaqin mineral 
shiyki tiirlerin oz ishine aladi. Solardan 60 tan artigi islep 
shiganwga qaratilgan. 900 dan artiq kan izlep tabilgan bolip, 
olardin tastiyiqlangan zapaslan 970 mlrd. AQSh dollarm payda 
etedi. Sonin menen birge uliwma mineral shiyki zat potenciali 3,3 
trillion AQSh dollannan artigiraq bahalanadi.
Ozbekistanda qazilma bayliqlardi izlep tabiw, iske tiisiriw, 
qazip aliw, tasiw processlerinde koplep jerler qaziladi, kereksiz 
taw jinislan awdarmalan payda boladi.
Jer 
qiymildawi, jilisiwlar 
ham 
sel 
qawipi 
bolgan 
Ozbekistannm taw aldi ham tawli territoriyalannda jaylasqan 
shigindi xanalar ekologiyaliq qawipsizlik talaplarma toliq juwap 
bermeydi. Gaz, neft ham basqa qazilmalardin koplep shiganliwi 
jer qozgaliw ham silkiniwlerge sebep boliwi miimkin.
Uzaq waqit dawammda O/bckistan shiyki zat bazasi 
esaplamp, altin, volfram, mis, uran, neft, gaz komirdin koplep 
qazip shiganliwi qayta tiklcnbeytugin bul resurslar zapasina 
jaman tasir korsetti. Aymm kanlerdegi gaz zapasi tawsiliw 
shamasmda. 
Qazilma 
bayliqlardan 
toliq 
paydalamwdin 
tamiyinlenbegenligi natiyjesinde taw kan sanaatinda payda
403


bolatugm shigmdilar qorshagan ortaliqtm kushli pataslamwina 
sebep bolmaqta.
Ozbekistanda 60 jildan artiq waqit dawammda uran qazip 
almadi. Bul dawir ishinde 150 ge jaqm radioaktiv pataslangan 
uchastkalar payda bolgan ham olarda amawli dastur boymsha 
dezaktivaciya, rekultivaciya qiliw kerek. 
Ozbekistannan 
30 km 
araliqta Mayli suw (Qirgizistan) daryasi jagalarmda 23 shigmdi- 
xanalarda ulken kolemdegi radioaktiv shigmdilar saqlanadi. Bul 
regional ekologiyahq mashqala deregi. Sel yamasa silkiniwler 
natiyjesinde bul shigmdilardin Mayli suw ham Sirdaryaga tiisiwi 
Ozbekistanda 300 km2 maydanda, 1,5 mln nan artiq xaliq 
jasaytugm territoriyada ekologiyahq mashqalam keltirip shigariw 
mumkin (Milliy doklad, 2005).
Mineral resurslardan paydalamwdi tartipke saliw ushm 
Ozbekistanda «Jer asti qazilmalari haqqinda» (2002) mzam qabil 
qihngan.
Shigindilir mashqalasm sheshiw Ozbekistandagi 

Download 15,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   250   251   252   253   254   255   256   257   ...   306




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish