Мамлакатимизда иқтисодий соҳада ислоҳотларни чуқурлаштириш ва эркинлаштириш борасида макроиқтисодий ва молиявий барқарорликка эришиш асосий вазифалардан бири ҳисобланади


Ишлаб чиқаришнинг моддий харажатлари таркибига қуйидагилар киради



Download 2,55 Mb.
bet27/71
Sana17.12.2022
Hajmi2,55 Mb.
#889947
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   71
Bog'liq
4. Маъруза манти

Ишлаб чиқаришнинг моддий харажатлари таркибига қуйидагилар киради:
-ташкаридан сотиб олинадиган ишлаб чикариладиган махсулот таркибига кириб, унинг асосини ташкил этадиган ёки махсулот тайёрлашда (иш бажаришда, хизмат курсатишда) зарур компонент хисобланадиган хом-ашё ва материаллар;
-махсулотни ўраш хамда бошка ишлаб чикариш заруриятлари учун сотиб олинган материаллар, таъмирлаш учун эхтиёт кисмлар, мосламалар ва бошка мехнат буюмлари;
-технологик максадлар, биноларни иситиш, барча турдаги энергияни ишлаб чикариш учун сарфланадиган четдан сотиб олинган ёкилғининг хамма турлари;
-корхонанинг технологик, тарнспорт ва бошка ишлаб чиқариш, шунингдек, хўжалик заруриятларига сарфланадиган сотиб олинадиган барча турдаги энергия;
-табиий камайишининг меъёр чегарасидаги моддий ресурсларнинг камомади ва бузилишларидан йукотишлар;
Ишлаб чиқаришдаги мехнатга хақ тўлаш харажатларига қуйидаги моддалар киради:
-корхонада қабул килинган мехнатга хақ тулаш шакл ва тизимларига мувофик ишбай хақлари, тариф ставкалари ва мансаб окладлари асосида хақиқий бажарилган ишлар учун ишлаб чиқаришдаги хисобланган иш хақи;
-натура шаклида хақтулаш тартиби бўйича бериладиган махсулот қиймати;
-амалдаги тартибларга кўра рағбатлантирувчи тўловлар, жумладан, ишлаб чикариш натижалари учун мукофотлар (натурал мукофотларни кушган холда) таъриф ставкалари ва окладларга касб махорати учун қўшимча устама тўловлар, амалдаги қонунчиликка мувофик кўп йиллик хизматлари учун (шу хўжаликда бир ихтисосликдаги иш стажи учун) ишлаб чиқариш ходимларига бериладиган тақдирланишлар, мукофотлар, касб махорати учун таъриф стакалар ва окладларга нисбатан) устама тўловлар, харакатдаги конунчиликка мувофик куп йиллик хизматлари учун ишлаб чиқариш ходимларига бериладиган тақдирлашлар;
-иш режими ва мехнат шароитлари билан боғлиқтовон тўловлари, жумладан, тунги иш вақти, иш вақтидан сунгги иш учун тўловлар.
Амалдаги Низомга мувофик хўжалик юритувчи субъектларнинг барча харажатлари куйидаги гурухларга ажратилади:

  1. Махсулот ишлаб чикариш таннархига кўшиладиган харажатлар;

А) Ишлаб чикариш таннархига кўшилмайдиган харажатлар, аммо, давр харажатларига кўшиладиган харажатлар (асосий фаолиятдан курилган фойдани аниклаш учун);

  1. Корхонанинг умумхўжалик фаолиятидан кўрган фойда ёки зарарини аниқлашда хисобга олинадиган молиявий фаолият харажатлари.

  2. Фавқулодда зарар (солиқ тулашга қадар аниқкланадиган фойдани хисоблашда иштирок этадиган).

Хўжалик юритувчи субъектларнинг харажатларини юкоридаги таркиб бўйича гурухланганда, хар бир гурух харажатлари куйидагича туркумланади:

  1. Махсулот ишлаб чикариш таннархига кушиладиган харажатлар куйидагича туркумланади:

а) Бевосита ва билвосита моддий харажатлар;
б) Бевосита ва билвосита мехнат харажатлари;
в) Ишлаб чикаришдаги маъмурий харажатлар.

  1. Давр харажатлари куйидагича туркумланади:

а) Сотиш бйича харажатлар;
б) Бошкарув харажатлари;
в) Бошка муомала харажатлари ва зарарлар.

  1. Молиявий фаолият буйича харажатлар куйидагича туркумланади:

а) Фоизлар буйича сарфлар;
б) Чет эл валютаси курси узгаришидан курилган зарар;
в) Кимматли коғозларга куйилган маблағларни кайта бахолашдан курилган зарар;
г) Молиявий фаолият буйича бошка сарф харажатлар.

  1. Фавкулотда зарарлар одатда туркумланмайди.

Ишлаб чикариш ва ноишлаб чикариш харажатлари.

Download 2,55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   71




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish