Maktabgacha ta’limga qo‘yiladigan davlat talablari

IV bo‘lim. 12 — 24 oylik bolalarning rivojlanishi 

XII bob. Jismoniy rivojlanish, o‘z-o‘ziga xizmat va gigiyena 

1-§. Yirik motorikani rivojlantirish 

120. Quyidagilar 12 — 24 oylik bolalarda yirik motorikani rivojlantirish talablari hisoblanadi: 

gavdasini boshqara olish (muvozanat saqlashga qodir bo‘lish); 

tana a’zolarini boshqara olish; 

maqsadli harakatlana olish. 

121. Quyidagilar 12 — 24 oylik bolalarda yirik motorikaning rivojlanish indikatorlari hisoblanadi: 

to‘g‘ri yo‘nalishda, yo‘lakda, yotgan va qiya taxta ustidan tayanmasdan yurish; 

balandligi 10 sm bo‘lgan predmetning ustiga chiqish va ustidan tushish; 

yiqilmasdan mustaqil turish va o‘tirish; 

engashish va o‘yinchoqlarni olish; 

mustaqil ravishda orqaga bir necha qadam tashlash; 

katta yoshdagilarning ko‘rsatmasi bo‘yicha 3-4 ta turli harakatlarni bajarish; 

koptokni ko‘rsatilgan tomonga tepish; 

koptokni  kichik  balandlikdan  hamda  katta  yoshdagilar  tomon  dumalatish,  uni  oldinga  va  tepaga 

irg‘itish; 

belgilangan masofadan (stol osti, halqaning ichi) emaklab o‘tish; 

uzunligi 1 m bo‘lgan narvonga chiqish va tushish; 

pol yoki yerdan 5 — 10 sm balandlikda turgan arqon, novda yoki yog‘och ustidan o‘tib keta olish; 

maqsadiga qarab, harakat yo‘nalishini o‘zgartirish; 

o‘rindiq ostidan o‘yinchoqni olish uchun mustaqil ravishda tizzasiga o‘tirish va turish. 

122. 12 — 24 oylik bolalar bilan quyidagi shakllarda mashqlar olib borish lozim: 

bola organizmining umumiy rivojlanishiga doir mashg‘ulotlar o‘tkazish; 

bolani aravachalar, yirik o‘yinchoq mashinalar bilan o‘ynashga o‘rgatish; 

bolani yugurishi, to‘g‘ri chiziqdan yugurib o‘tishi, yurishi, emaklashi, narsalarni tashlashi, irg‘itishi 

kerak bo‘ladigan o‘yinlarga o‘rgatish; 

8 — 10 daqiqa davomida rejalashtirilgan o‘yinli mashg‘ulotlar va imkon qadar ertalab ochiq havoda 

jismoniy mashqlarni o‘tkazish; 

bolani har kuni oddiy jismoniy mashqlar elementlariga o‘rgatish; 

bolaning qo‘lidan ushlab turish, unga koptokni tepish, mo‘ljalga tashlashga yordam berish; 

boladan chetda turgan predmet yoki o‘yinchoqni olib kelishni iltimos qilish; 

---

bolaning urinishlarini rag‘batlantirish; 

bolaning balandroq yuzaga chiqa olishini hisobga olib, yuzaning xavfsizligini ta’minlash; 

bolaning motorikaga oid vazifalarning bajarishini rag‘batlantirish; 

bolaning yo‘liga to‘siq qo‘yib, uni aylanib o‘tib, mo‘ljallangan joygacha etib borishini rag‘batlantirish. 

123. 12 — 24 oylik bolalar bo‘lgan joylarda: 

bolaga real xavf tug‘dirishi mumkin bo‘lgan predmetlar bo‘lmasligi; 

katta yoshdagilarning nazorati ostida bo‘lishi; 

ruhiy jihatdan qulay muhit yaratilishi lozim. 

Bunda  bolaning  himoyalanganlik,  dadillik  va  xavfsizlik  hissi  rivojlanishiga  ko‘maklashish  hamda 

zarur bo‘lgan vaqtda tarbiyachiga murojaat etishiga imkon beradigan o‘zini tutish ko‘nikmalarini shakllantirish 

lozim.