Mahsuldor qatlamlarni ochish va

7.7-rasm. Quvur boshchasi: 
1-chorbarmoq; 2-mandetlar to‗plami; 
3-grundbuks; 4-quvur ushlagich;
5-himoya qiluvchi klapan; 6-vint;
7-manjetlar; 8-gayka; 9-vtulka;
10-o‗tkazgich.
Chorbarmoq armaturasi (7.8-rasm, a) tarkibida abraziv bo‗lmagan quduqlar 
uchun, o‗tish teshigini diametri 500 mm, 70 MPa ishchi bosimga hisoblangan. 

---

287
Armaturaning archasiga ikkita almashtiriladigan shtutser o‗rnatilgan bo‗lib, ularni 
tezkor almashtirish mumkin. Armatura bir yoki ikki qatorli ko‗targichlar uchun 
hisoblangan eng so‗nggi sharoitda esa boshqa quvurlar boshchasidan foydalaniladi.
Uchlik armatura (7.8-rasm, b). Quvur boshchasida chorbarmoqdan (1) tashqari 
uchlik (2), bo‗lganligi uchun ikki qator NKQni kiritish mumkin. 
7.8-rasm. Favvora armaturasi: 
a-chorbarmoqli 
armatura; 
b-uchlik 
armatura; 
v-berkitish 
qurilmasi, 
masofadan 
boshqariladigan chorbarmoq armaturasi. 1, 2-o‗zgartmalar; 3-zulfin; 4-dastakli qulfak; 5-havo 
uzatma; 6-shtutser; 7-boshqariladigan klapan; 8-yuqoridagi chorbarmoq; 9-jo‗mrak; 10-zolotnik 
dastagi; 11-quvur uzatma; 12-stvol zulfini; 13-flanets o‗zgartmasi; 14, 15-chorbarmoqlar. 
Yuqoridagidan (7.8-rasm, b) ko‗rinib turibdiki, armatura katta bosimga 
hisoblangan, yon tomonidagi olib chiqib ketish teshiklari bitta emas, balkim ikkita 
zulfin o‗rnatilgan. Ikkita zulfin o‗rnatilganligi uchun quduqni ishlatish ishonchi 

---

oshiriladi va quduqning ishini to‗xtatmasdan qulfaklarni almashtirish imkoniyati 
tug‗iladi. 
7.7-jadval 
Chorbarmoqli armaturaning texnik tavsif 
Ko‗rsatkichlar nomi 
Qiymati 
Bosim, MPa 
Ishchi 
Sinash 
70 
105 
O‗tish teshigining diametri, mm 
Stvolning 
Strun (tor) 
52 
42 
Osiladigan quvurning diametri, mm 
Birinchi qator 
Ikkinchi qator 
114 
73 
Berkitish organi 
To‗g‗ri yunaltirishgan qulfak 
O‗lchamlari, mm 
uzunligi 
balandligi 
kengligi 
massasi, kg 
2500 
2950 
950 
3000 
Qatlam qirquvchi-klapanning keng qo‗llanishiga bog‗liq holda va quduqning 
ichida ishlaydigan bir qator asboblarni o‗lchashda diametri katta bo‗lgan uskunalarni 
tushirish uchun favvora armaturasining o‗tish diametri kattalashtirildi hamda quduqni 
uzatuvchanligini oshiradi va o‗lchash ishlarini aniqligini ta‘minlaydi. Xuddi shunday 
armatura sifatida AF6a V-80/65*700 yuqori debitli, yuqori bosimli quduqlarda 
qo‗llaniladi. Utish teshigining diametri 80 mm, yon tomonga olib chiqib ketish 
teshigini diametri 65 mm gacha (7.8-rasm, v).
AF6a V-80/65*700 favvora armaturasi takomillashtirilgan, havo urg‗ichli 
zulfin bilan jihozlangan, qatlamning past haroratida ham suyuqlik, kondensat yoki 
gazning katta bosimida va yuqori haroratida ham ishlatish mumkin. 
Bu armaturada ko‗taruvchi quvurlar o‗zgartmalarning (1, 2) rezbasiga osiladi, 
chorbarmoqlar (14, 15) va o‗zgartma flanetsidan (13) tashkil topgan. Quduqlarni 
o‗zlashtirishda quvur boshchasining yon tomonga olib chiqish teshigi orqali 
suyuqlik haydaladi va uning ishlatish davrida har xil texnologik operatsiyalar olib 
boriladi hamda quvur orqasidan va halqa fazosidan nazorat qilinadi. 

---

289