M. T. Yulchieva, N. T. Atamuratova



Download 9,23 Mb.
Pdf ko'rish
bet166/242
Sana23.09.2021
Hajmi9,23 Mb.
#183085
1   ...   162   163   164   165   166   167   168   169   ...   242
Bog'liq
2 5285202826778119839

76-rasm. A. sarept gorchitsasi (Brassica juncea), jag‘-jag‘ (Capsella bursa pastoris
 
Jag‘-jag‘  xalq  tabobatida  va  ilmiy  tibbiyotda  qon  to‘xtatuvchi  vosita 
sifatida,  kulrang  eriziniumdan  (Eryzinium  conessens)  yurak  glikozidi  olinadi, 
gorchitsa esa shamollaganda ishlatiladi. 
 
ATIRGULDOSHLAR OILASI- ROSACEAE 
Bu  oila  vakillari  daraxt,  buta,  chala  buta  yoki  o‘t  o‘simliklardir. 
Barglari  navbatlashib  o‘rnashgan,  oddiy  yoki  murakkab  va  yon 
barglidir.  Gullari  to‘g‘ri,  ikki  jinsli  ko‘pincha  qush  gulqo‘rg‘onli, 
qismlari  esa  5  tadan,  doira  bo‘lib  joylashgan  (ba’zan  4—6  tadan). 
Yakka-yakka  yoki  to‘pgul  hosil  qiladi.  Kosacha  bargli,  ko‘pincha 
ostkosachali  bo‘lib,  uning  bargchalari  kosachabargchalar  bilan 
navbatlashadi.  Gultoji  5  ta,  erkin,  tojbargdan  iborat,  ba’zan  4  ta, 
odatda,  rangli.  Changchilarning  soni,  odatda  tojbargining  soniga 
qaraganda  2—4  marta  ziyod  ba’zan  undan  kam  yoki  juda  ko‘p 
bo‘lib, doirada 5 va 10 tadan joylashadi. Gul o‘rni (gipantiy) yassi, 
likopchsimon,  piyolasimon,  bokalsimon  yoki  bo‘rtgan,  ba’zan 
mevasi  pishganda  u  bilan  qo‘shilib  o‘sib,  etli  soxta  mevaga 


282 
 
aylanadi.  Urug‘chidan  tashqari  gulning  hamma  qismi  gul  o‘rnining 
chetlariga birikkandir. 
Urug‘chisi 1 ta yoki bir necha mevabargdan iborat, birikkan yoki 
erkin,  1  ta  yoki  bir  necha  urug‘kurtakli  bo‘lib,  nektarli  gul  o‘rnida 
joylashadi.  Tugunchasi  ustki,  chala  ostki  va  ostki,  mevalari  juda 
xilma-xildir: 
pistacha, 
yong‘oqcha,  danakli  meva,  yoyma, 
to‘pmeva,  rezavor  meva  kabi  soxta  meva  va  hokazo.  Urug‘i  odatda 
endospermsiz,  hasharotlar  vositasi  bilan,  ba’zan  shamol  vositasi 
bilan changlanadi.  
     Atirguldoshlar  oilasi  biologik  xususiyati  jihatidan  har  xil,  120  avlodni  va 
2000 dan ortiqroq turni o‘z ichiga oladigan yirik oiladir. Bu oilaning vakillari 
yer sharining hamma qismida, ko‘proq shimoliy yarim sharda tarqalgan bo‘lib, 
tabiiy o‘simliklarning vujudga kelishida muhim rol o‘ynaydi.  
Atirguldoshlar  oilasi  4  kenja  oilaga:  1)  tubulg‘idoshlar  oilasi 
(Spiraeoideae),  2)  itburundoshlar  oilasi  (Rosaideae),  3)  olmadoshlar 
oilasi (Pomoideae), 4) olxo‘ridoshlar oilasi (Prunoideae) ga bo‘linadi. 

Download 9,23 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   162   163   164   165   166   167   168   169   ...   242




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish