М о р ф о л о г и я сўз туркумлари

§ 8. КАСР СОНЛАР (FRACTIONAL NUMERALS)

Оддий касрлар (Common Fractions)	Унлик касрлар (Demical Fractions)
a (one) half	0.1 – nought (АҚШ да 0 zero деб ўқилади) point one ёки point one
a (one) third	0.01 – nought point nought one ёки point nought one
two thirds	2.35 – two point three five
a (one) quarter ёки a (one) fourth	32.305 – three two (ёки thirty-two) point three nought five
three quarters ёки three forths
a (one) fifth
two fifths
one sixth
five sixths
1 one and a half
two and a (one) third

1. 
   О д д и й касрларда сўрат саноқ сон билан, махраж эса тартиб сон билан ифодаланади: 1/3 – a (one) third; 1/5 – a (one) fifth; 1/8 – a (one) eighth. Лекин, 1/2 - a (one) half (one second эмас), 1/4 – a (one) quarter (камдан хам холларда эса a fourth) деб ўқилади.
   

Сўрат бирдан катта бўлса, махраждаги сон –s қўшимчасини олади: 2/3 – two thirds; 3/5 – three fifths; 5/6 – five sixths.

2. 
   Каср сонлардан кейин келадиган от бирликда ишлатилади: 2/3 ton (ўқилиши: two thirds of a ton); 3/4 kilometre (ўқилиши: three quarters of a kilometre); 1/2 ton (ўқилиши: half a ton⁴.
   
3. 
   Аралаш сон тегишли бўлган от кўпликда ишлатилади:
   

tons - two and a half tons ёки two tons and a half
tons - four and a third tons ёки four tons and a third
Бутун сони бирга тенг бўлган аралаш сонни ўқиш қуйидагича:
- от аралаш сондан кейин ўқилса, от кўпликда ишлатилади (чунки, бирдан катта хар қандай сон кўплик хисобланади);
- от бир (1) ва каср сон ўртасида ўқилса, от бирликда ишлатилади.
Масалан, 1 hours - one and a half hours ёки one (an) hour and a half
pounds - one and a third pounds ёки one (a) pound and a third
4. Ў н л и к касрларда бутун сон каср сон билан нуқта билан ажратилади (ўзбек тилида эса вергул билан ажратилади). Ўнлик касрларни ўқишда ундаги хар бир рақам алохида ўқилади. Бутун сонни каср сондан ажратувчи нуқта (.) point деб ўқилади. Нол (0) эса nought деб ўқилади. Агар бутун сон нолга тенг бўлса, нол кўпинча ўқилмайди:
0.25 – nought point two five ёки point two five
14.105 – one four (ёки fourteen) point one nought five
Ўнлик касрларнинг бутун қисми нолга тенг бўлса, ундан кейинги от бирликда ишлатилади (чунки, бирдан кичик сон кўплик хисобланмайди):
0.25 ton - nought point two five of a ton
Бошқа холатларда от кўпликда ишлатилади (чунки бирдан катта сон кўплик хисобланади):
1.25 tons – one point two five tons
23.76 tons – two three point seven six tons ёки twenty-three point seven six tons)
§ 9. Ф о и з л а р қуйидагича ифодаланади:
2% ёки 2 per cent ёки 2 p.c. (ўқилиши: two per cent)
% ёки per cent ёки p.c. (ўқилиши: three eighths per cent ёки three eighths of one per cent)
% ёки per cent ёки p.c. (ўқилиши: a half per cent ёки a half of one per cent)
0.2% ёки 0.2 per cent ёки 0.2 p.c. (ўқилиши: nought point two per cent ёки nought point two of one per cent).