M. N. Majidov. S. X. Nasimov

6-jadval oxiri

Namoyon	RIVOJLANISHNING SHARTLI DARAJASI
	yuqori	o‘rtacha	past
O‘yin vakolatlari
A	Osongina modellari xalq munosabatlar turli (ichki, professional, va hokazo), rollarning keng repertuari mavjud.	O‘yinlar mazmunan monoton, faqat ayrim rollarni afzal ko‘radi.	Faqat ob’ektlar bilan bir xil o‘yin o‘ynaydi, lekin rol qabul qilmaydi
B	Turli hamkorlar bilan o‘ynashi mumkin.	Bir xil bolalar bilan o‘ynashni afzal ko‘radi.	YOlg‘iz o‘ynashni afzal ko‘radi.

Ushbu metodikadan foydalangan holda tajribaviy tadqiqotlar 15 va 77 umumta’lim maktabida tashkil etildi. 1 "A" sinfida (27 kishi) va 1 "B" sinfida (25 kishi),
Maktabgacha yoshdagi bolalarning o‘yin faoliyatini o‘zlashtirish natijalari 7-jadvalda keltirilgan.
7-jadval
Bolalar tomonidan o‘yin faoliyatini o‘zlashtirish darajasi

Yuqori daraja	O‘rta daraja	Past daraja
63%	27%	10%

Olingan ma’lumotlar tahlili shuni ko‘rsatadiki, ko‘pchilik bolalarda o‘yin faoliyati shakllangan, ko‘pchilik maktabgacha yoshdagi bolalar o‘yinlarga ijodiy yondashadilar, yangi o‘yinlar bilan chiqadilar, o‘rin almashtiruvchi moslamalardan foydalanadilar. Bu borada biz buni taxmin qilishimiz mumkin bunday bolalar uchun moslashuv oson bo‘ladi.

Birinchi guruh bolalari quyidagi ko‘rsatkichlar bilan ajralib turadilar: bolalar o‘yin topshirig‘ini bajarishni oson biladilar, qoidalarga amal qiladilar, real voqealarni aks ettiradilar, ayrim kasblar haqida bilimlar, o‘yin davomida yangi variantlar tug‘iladi. 85: 63.5% maktabga tayyorlov guruhida bunday bolalarning aksariyati mavjud. Tarbiyachilarning fikricha, bu guruh bolalari, ba’zan uy o‘yinchoqlaridan foydalanadilar, ko‘pincha o‘yin harakatlarini so‘z bilan almashtiradilar.
Ikkinchi guruh bolalari shartli ravishda o‘rtacha shakllangan o‘yin faoliyati darajasi bilan - 27.5% - o‘yinning barcha bosqichlarida qoidalarga amal qiladilar, biroq o‘yinni qayta qurishda, xususan, yangi o‘yinchining kelishi, qushilishiga e’tibor bermaydilar va o‘yinsiz o‘zaro aloqaga o‘tadilar. O‘yinlarda bu guruh bolalari o‘rnini bosuvchi narsalar yoki o‘yinchoqlar bilan harakatlarni bajaradilar, o‘yin harakatlari repertuari odatdagi o‘yinlar to‘plami bilan chegaralanadi.
Uchinchi guruh-o‘yin faoliyati rivojlanishining past darajasi-o‘yin qoidalarini buzish yoki uning qoidalarini bilmasdan o‘yinga kirishish kabi ko‘rsatkichlar bilan tavsiflanadi; o‘yinlarda o‘yinchoqlar moslamalarni almashtirishni, o‘yin harakatlarini so‘z bilan almashtirishni bilishmaydi; o‘yin harakati monoton, o‘yinda sheriklarning harakatlariga har doim ham mos kelmaydi. O‘yin faoliyatining bu xususiyatiga ega bo‘lgan bolalar kam, 8.7%.
Faqat bitta kuzatuv yordamida "Qiyin" bolalar guruhini ajratib olishning hech qanday usuli yo‘qligi sababli, biz "Mening oilam" chizilgan testini va "Hissiy holatlar" proeksion metodikasini qo‘lladik, natijalari o‘qituvchi va o‘qituvchining moslashuv jarayoni ustidan kuzatuvlarini tasdiqlashi yoki rad etishi va oxir-oqibat yordamga muhtoj bo‘lgan bolalar guruhini tanlab oldik.
Mashg‘ulotlarning dastlabki 14-kunidagi kuzatish natijalari shuni ko‘rsatdiki, bolalarni muvaffaqiyatli moslashtirish uchun birinchi haftalarda bolalar o‘yin faoliyati yordamida engillashtirishga harakat qiladigan hissiy zo‘riqishni ifodalaydi. Biz moslashuvning sifatli tahlilini quyidagi ko‘rsatkichlar bo‘yicha amalga oshirdik.