M. A. Yusupova San’atshunoslik iti direktori, Arxitektura doktori

2.2. Q ADIM G I DUNYO M E ’M O RC HILIG I
Q adim gi asrlarda N il, Yevfrat, Tigr, Inda, G anga, C hanszyan havzala- 
rining hosildor viloyatlarida Misr, Shum er, Akkad, Vavilon, Ossuriya, M eso- 
potam iya, H indiston, X itoy, U rartu va boshqa katta davlatlar paydo b o ‘ldi 
va o ‘ziga xos m e ’m orchilik yaratildi.
10

---

Qadimgi M isr 
Ibtidoiy jam o a m e ’m orchiligi ilk sinfiy qadim gi Sharq 
davlatlari 
m e ’m orchiligi u ch u n asos hisoblanadi.
Q ad im gi 
sinfiy ja m o a m e ’m orchilikning yorqin m isoli sifatida Osiyo, 
/ijrika va 
boshqa qadim gi Sharq davlatlarida paydo bo'lg an — qadim gi 
M isrning 
ulkan m ah o b atli m e ’m o rch ilik in sh o o tlari F iravn m ustabid 
h u k m ronligini 
ulug‘lash m aqsadida yaratilgan.
M ism in g
issiq, q uruq iqlim i, qam ish va balchiqning k o ‘pligi qurilish 
ashyolarining tu rin i belgilab berdi: loy bilan chaplangan qam ish va som on 
aralash balchiqdan qilingan g'ishtli uylar, m ahobatli inshootlarda — tosh 
ishlatilgan. E hrom , saroy va m aqbaralarda saqlangan badiiy shakllar va 
tasviriy san ’at m avzulari tabiatdan olingan: quyosh, m uqaddas hisoblangan 
nilufar 
(lotos) va papirus, palm a, sherlar va hokazo. Qadimgi M isr m e’m oriy 
yodgorliklari 
va ularning tarkibiy qismi b o 'lg an boshqa san ’at turlari b u tu n
tarix 
m obaynida, asosan, dinga xizm at qilgan.
Qadimgi M isr m e’m orchilik rivojining tarixi bir necha davrga b o ‘linadi. 
M isming eng ilk davrining m e ’m orchilik va sa n ’at rivoji darajasi ham da 
xarakteri haqidagi m a ’lum otlarga qabriston qazilm alaridan tasaw u rg a ega 
bo'lam iz. M isrliklarning narigi dunyo mavjudligi haqida ishonchi tufayli 
ular o ‘lgandan keyin xo'jalik buyum lari bilan birgalikda k o ‘m ilar edi.