M. A. Yusupova San’atshunoslik iti direktori, Arxitektura doktori

tarx, tarz 
va 
kesmada
loyiha ishini olib boradi.
M e ’m orchilikning rivojlanishi jam iyatning u tilitar (am aliy om m abop) 
va b ad iiy ta la b la ri, e ste tik x u su siy atlari b ila n c h a m b a rc h a s b o g ‘liq. 
M e ’m orchilik davm ing qiyofasini ifodalaydi. U nga ijtim oiy omillar: jam iyat 
tizim i tuzilishi va hukm ronlik g ‘oyasi t a ’sir k o ‘rsatadi. H am m a vaqt va 
b arch a xalqlarda m e ’m orchilik uslubidagi go'zallik va badiiy uyg'unlik 
haqida o 'z g ach a ta s a w u r mavjud.
Konstruksiyalar ko‘p hollarda qurilish ashyolarining texnologik xususiyat- 
lariga b o g 'liq va ularning rivojlanishi bilan o'zgarad i. Q adim gi Y unon 
m e ’m orchilik klassikasi davrida m ahobatli bino lard a k o 'taru v ch i k on s­
truksiyalar m arm ar bloklardan tiklanar edi. Q adim gi R im m e ’m orchiligida 
im peratorlik davrida m ahobatli binolarni pishiq g 'ish td an beto n qorishm asi 
yordam ida qurganlar, bu kom pozitsion im koniyatlarni kengaytirdi. 0 ‘rta 
asrlarda toshga ishlov berish texnikasi yuksaklikka erishdi. U yg'onish davrida 
qaytadan usti tosh yoki suvoq bilan ishlov berilgan g 'ishtga qaytildi. Bu 
a n ’anaviy uslub XX asrlardagina industrial m onolitli va yig‘m a tem ir-b e to n
konstruksiyalar texnikalari bilan alm ashtirildi.
S h u nday qilib, m e ’m orchilikning funksional, konstruktiv va estetik 
xususiyatlari tarixiy jarayonlar natijasida o ‘zgargan ham da m e ’m oriy uslub- 
larida mujassam lashgan. Butun jahon m e’m orchiligining rivojlanish jarayoni 
su n ’iy yopiq uslubiy kesm aga ajratilishi m um kin emas. «Uslub» tu sh uncha- 
sining o ‘zi ju d a m urakkab.
Uslub deb, arxitekturaning ma’lum davr va o ‘rni alomatlari hamda
asosiy xosiyatlari, uning funksional, konstruktiv va badiiy tomonlari
(binolarning tarxlari va hajmiy kompozitsiya usullari, qurilish ashyolari