M. A. Azizov umumiy gigiyena va ekologiya tibbiyot kollejlari uchun o‘quv qo‘llanma To‘rtinchi nashri

Download 422,93 Kb.

bet	108/194
Sana	19.04.2022
Hajmi	422,93 Kb.
	#562579

1 ... 104 105 106 107 108 109 110 111 ... 194

Bog'liq
GIGENA fan

340
gacha

1-2	4-6	8-10	12-14
2	3	4	5
1. Ovqat pishiriladigan hamda uni tarqatiladigan xona	15	23	28	30
2. Ovqat mahsuloti tayyorlanadigan xona	6	8	12	14
3. Oshxona idishlari yuviladigan xona	4	4	5	6
4. Quruq ovqat mahsulotlari saqlanadigan xona	7	8	11	6
5. Sabzavotlar saqlanadigan xona	4	4	5	8
6. Ovqat pishiriladigan xona	-	4	5	6

Oshxona va tayyorlov xonalaridagi stollar zanglamaydigan po‘lat yoki duraluminiy bilan qoplangan, sathlari silliq bo‘lishi kerak.
Yuzasi ruxli tunuka bilan qoplangan stollardan faqat go‘sht va baliq mahsulotlarini qayta ishlashda foydalaniladi.
Xamir va sabzavotlar uchun ustki qatlami silliq bo‘lgan, yog‘och qopqoq bilan yopiladigan stollar ishlatiladi. Xom va pishgan oziq-ovqat mahsulotlariga alohida belgilangan taxta-

chalar ajratib qo‘yiladi (Masalan, XG — xomgo‘sht, PG — pishgan go‘sht, XB — xom baliq, PB — pishgan baliq, XS — xom sabzavotlar, N — non, Y — yog‘ va boshqalar). Xom va pishgan go‘shtlarni maydalash uchun alohida belgilangan go‘shtmaydalagich bo‘lishi kerak.
Oshxonalarni sanitariya jihatidan tekshirish. Oshxonalarni sanitariya jihatidan texnologik jarayon davomida tekshirgan maqsadga muvofiqdir, bunda quyidagi keltirilgan kartadan foydalaniladi.
Tekshirish varaqasi

Pasport ma’lumotlari. Oshxonaning joylashgan o‘rni va nomi. Ovqatlanuvchilar kontingenti, oshxonadagi o‘tiriladigan o‘rinlar soni, necha kishiga ovqat bera olish mumkinligi (shuningdek, aslida), beriladigan ovqatlar xili.
Oshxona binosi va hovlisining sahni. Maxsus qurilgan binoga yoki oshxonaga moslashtirilgan imoratga joylashtirilgan; binoning (nimaga mo‘ljallangan) bir qismini egallagan; oshxona yonidagi obyektlar sanab o‘tiladi: hovlining maydoni, uning joylashishi, sanitariya ahvoli, hovlida joylashgan obyektlar (saroylar, axlat tashlanadigan joylar, hovlidagi hojatxona, sabzavot saqlanadigan joy, muz turadigan o‘ra va boshqalar) hamda ular bilan oshxona o‘rtasidagi masofa, agar muz turadigan o‘ra bo‘lsa, uning quri- lishi (muz tagiga qo‘yiladimi yoki yon tomonlarigami), oziq- ovqat mahsulotlarini saqlash usullari (osib qo‘yib, idishda, atro- figa muz qo‘yib), havo temperaturasi (yoz vaqtida) aytib o‘tiladi va qisqacha ta’rif beriladi. Transport vositalari va ularning sanitariya ahvoli hamda asralishi.
Oshxonani rejalashtirish. Xonalar soni, ularning har birida qilinadigan ish (xonaning maydoni, balandligi), texnologik jarayonning ketma-ketligi hamda derazalarning joylashishi nuq- tayi nazaridan to‘g‘ri joylashtirilishi, ishlab chiqarish va savdo qilish qismlarining o‘zaro joylashishi.
Ma’muriy-maishiy xonalari (idora, garderob, dushxona, xodimlar uchun sanitariya uzeli, xodimlar dam oladigan va ovqatlanadigan xona). Katta-kichikligi talabga javob beradimi, ularning sanitariya holati, sanitariya uzelining yuz-qo‘l yuvila- digan xonasida sovun, sochiq va dezinfeksiyalovchi eritma bor- yo‘qligi.

Omborxonalar. Omborxonalar soni, maydoni, jihozlari, sovitkich bor-yo‘qligi, temperatura rejimi va tez buziladigan mahsulotlarning saqlanish muddati; quruq mahsulotlar, tez buziladigan mahsulotlar, sabzavotlarning alohida-alohida saq- lanishi, idishlarning ahvoli va ularni tozalab yuvib turilishi, kemiruvchilar va pashshalar bor-yo‘qligi, sanitariya ahvoli.
Ishlab chiqarish xonalari. Omborlardan mahsulotlarning kelib tushishi (bir sutkaga yoki har bir ovqatga alohida-alohida, ketma-ketlikka rioya qilinishi, xom va tayyor mahsulotlarni ketma-ket almashtirib olinmasligi).

Tayyorlash xonalari. Soni va vazifasi (go‘sht-baliq sexi, sab- zavotxona); jihozlari, go‘shtga birlamchi ishlov berish texnolo- giyasi (tushirish, yaxdan tushirish, yuvish, chopish, tuzini yuvish, qiyma tayyorlash va saqlash) hamda stollar, kundalar, go‘shtni qiyma qiladigan asboblar, mahsulotlar bo‘linadigan taxtalar, pichoqlar, baliqlarga birlamchi ishlov berish texnologiyasi (yaxdan tushirish, tozalash, ichak-chavog‘ini olish, yuvish, tuzini yuvish) hamda qo‘llaniladigan jihozlarning sanitariya holati, oshko‘k va sabzavotlarga ishlov berish (saralash, yuvish, toza- langan sabzavotlarni saqlash, shu jumladan, suvda saqlash muddati).
Tayyorlash xonasi bitta bo‘lsa, go‘sht, baliq va sabzavotlarga alohida-alohida ishlov berish jihozlari, belgilab qo‘yilgan stollar, mahsulotlar bo‘linadigan taxtalar va pichoqlar yetar- lichami?
Sovuq sex; sovishi bor-yo‘qligi, temperatura rejimi, sanita- riya holati, vinegret, salat, studen va boshqa ovqatlar tayyorlash texnologiyasi. Sovuq sex bo‘lmasa, yuqorida sanab o‘tilgan taomlar qayerda va qanday tayyorlanadi hamda saqlanadi.
Ovqat pishiriladigan xona, ovqat tarqatiladigan xona, jihozi va inventari: plita (duxovka shkafi, zont, isitish usullari bor- yo‘qligi), qozonlar (isitish usuli, material, oqartirish, shunday idishdagi qalay miqdori), kastrulkalar, stollar, mahsulot bo‘lina- digan taxtalar va ularga qo‘yilgan belgi, umivalnik, ventilatsiya va boshqalar; jihozlarning yetarliligi, mahsulotlarni termik ish- lash rejimi; issiq ovqatning suzib berilayotgan vaqtdagi tem- peraturasi.
C vitaminining saqlanib qolishi nuqtayi nazaridan sabzavot- larni ovqatga ishlatishga tayyorlash. Tayyor oziq-ovqatni saqlash va uni sotish muddati. Oshxona idish-tovoqlari yuviladigan xona,

- M.A. Azizov

161

Download 422,93 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham: