21-mavzu. Texnologik jihozlarning turlanishi avtomobil transporti sohasida ishlatiladigan jihozlarning umumiy turlari

---

21-MAVZU. TEXNOLOGIK JIHOZLARNING TURLANISHI 
1. AVTOMOBIL TRANSPORTI SOHASIDA ISHLATILADIGAN JIHOZLARNING 
UMUMIY TURLARI 
Avtomobillar texnik servisi va ta’mirlash ishlarini bajarishni texnologik jihozlarsiz tasavvur 
etib bo’lmaydi. Zamonaviy avtomobillar tuzilishining takomillashishi va ularda kompyuter tizimlarini 
qo’llanilishi sababli diagnostikalash, texnik xizmat ko’rsatish va ta’mirlash ishlarini bajarish uchun 
maxsus dasturli kompyuterlar (skanerlar) talab qilinadi. Shuning uchun texnologik jihozlarning 
oddiylaridan tortib, to murakkablarigacha ma’lum guruhlarga bo’linib o’rganiladi. 
Avtomobil transporti sohasida keng ishlatilib kelinayotgan jihozlarni shartli ravishda katta to’rt 
guruhga bo’lish mumkin (1.1- rasm, klaster usulida tuzilgan): 
- texnologik qurilmalar; 
- o’lchov va nazorat vositalari; 
- texnologik jihozlar; 
- moslamalar, uskunalar. 
Texnologik qurilmalarga 
avtomobillarga texnik xizmat ko’rsatish (TXK) va ta’mirlash (T) 
vaqtida agregat, mexanizm, detallarga (pastdan, yonboshdan) qulay yondashishni ta’minlovchi 
dastgohlar kiradi. Bularga: ko’rish chuqurlari, estakadalar, avtomobillarni saqlash joylarida 
qo’llaniladigan rampalar, liftlar, bir va ko’p qavatli maydonchalar kiradi. 
O’lchov va nazorat vositalarini 
stendlar va asboblar (pribor) turlariga bo’lib o’rganamiz. 
Stendlar avtomobilning umumiy holatini yoki uning ayrim agregat, tizim va birikmalarini tekshirish 
uchun mo’ljallangan bo’lishi mumkin. Avtomobilning diagnostik stendlari asosan bir joyga muqum 
o’rnatilgan bo’lib, avtomobil tizimlarini umumiy yoki elementlar bo’yicha tekshirishga mo’ljallanadi, 
masalan tormoz tizimini yoki osmani tekshiradi hamda o’lchangan parametrlarni me’yorga to’g’ri 
kelishini aniqlab beradi. 
Nazorat – diagnostika jihozlari quyidagi guruhchalarga bo’linadi: 
I-