Kompyuter tarmoqlari (Oraliq)

Axborot
– bu saqlash, uzatish, o’zgartirish ob’ekti bo’lgan ma’lumotdir.
Xabar
– axborotni uzoqqa uzatish uchun qulay ifodalash (taqdim etish) shaklidir. Xabarning
hajmi ko’rsatilgan barcha axborot bilan aniqlanadi va gap telefon xabarlari yoki eshitirish
dasturlari haqida ketganida ko’pincha belgilar (xarflar yoki raqamlar) soni yoki uni uzatish
vaqti bilan baholanadi. Telekommunikatsiya sohasiga nisbatan xabar – bu elektromagnit
signallari yordamida elektr aloqavositasida uzatiladigan axborotdir.
Axborot parametrlarining o’zgarishiga qarab
uzluksiz
va
diskret
xabarlarni farqlaydilar
Uzatiladigan xabarlarni ifodalovchi fizik jarayonlarni signal deb ataladi.
Signallarni, belgilarni, matnlarni, tasvirlarni, tovushlarni simli, radio, optik yoki boshqa
elektromagnit tizimlar bo’yicha uzatish yoki qabul qilish elektr aloqa deb ataladi.

---

Kompyuter tarmog’i – axborot uzatish liniyalari bilan bog’langan ikki va undan ortiq
kompyuterlardan tashkil topgan bo’ladi. Axborot uzatish tezligi (kanalning o’tkazish qobiliyati)
– bir soniyada bit axborot miqdori (bit/s) va o’lchov birliklari (kbit/s, Mbit/s, Gbit/s):
1 kbit/s = 1024 bit/s;
1 Mbit/s = 1024 Kbit/s;
1 Gbit/s = 1024 Mbit/s.
Kompyuter tarmoqlarining qurilish tamoillari.
Kompyuter tarmoqlari ko’pgina belgilariga asosan tasniflanadi (klassifikatsiyalanadi).
Kompyuter tarmoqlarini tasniflashda asosiy belgilari quyidagilardan iborat:
tarmoqning texnologik xususiyatlari;
tashkiliy mezonlari;
●
funktsional roli va tarmoq tarkibi.
Tarmoqning texnologik xususiyatlari nuqtai nazaridan tarmoq quyidagi belgilarga tasniflanadi:
hududni qoplashi; uzatish muhit turi; topologiyasi; kommutatsiya usuli; paketlarni harakatlash
usuli.
¢
Protokol
– tarmoqda axborotni uzatish qoidalari to’plami, apparat va dasturiy ta’minotni
birgalikda ishlashini ta’minlash uchun barcha kompaniyalar bu protokollarga amal qilishlari
lozim. Protokol - xabarlar turi va formatini, xabarlarni uzatilish tartibini belgilaydi.