Kompyuter tarmoqlari (Oraliq)

Mijoz-server texnologiyasi.
Mijozlar va serverlar. Internetda uzoqlashgan kompyuterlar bilan ishlash uchun mijoz/server
texnologiyasi qo’llaniladi. Bunda foydalanuvchi bevosita ishlayotgan kompyuter (ishchi
stantsiya) mijoz, asosiy ma’lumotlar va resurslar joylashgan uzoqlashgan kompyuter esa server
deb qaraladi. Bu texnologiyaga tayanib, Internet resurslariga bemalol kirib, ulardan foydalanish
imkoniyati paydo bo’ldi. Bunday texnologiyani qo’llash juda oddiy. Kerak bo’lgan ma’lumot
yoki resursga kirish uchun klient programma ishga tushiriladi va u kerakli ma’lumot va
resurslarni aniqlashtiradi. So’ngra bu programma kompyuter tarmog’i orqali resurs va
ma’lumotlarni boshqaruvchi server programma bilan bog’lanadi.
Mijoz va server orasidagi muloqotni qaydnomalar amalga oshiradi. Mijoz programma mijoz
va server uchun bir xil bo’lgan amaliy programma qaydnomasiga o’tkazadi va uni uzatishni
ta’minlovchi qaydnomalar orqali serverga uzatadi. Server esa mijoz so’rovini qabul qilib, mos
qaydnoma orqali tegishli ma’lumot va resurslarni topib, tarmoq qaydnomasi asosida ularni
mijoz kompyuterga jo’natadi. WWW bilan bog’liq bo’lgan savollar tahlilida ham ko’pincha
ikkita so’z
mijoz
va
server
ko’p ishlatiladi. Mijoz server texnologiyasi WWW da ham keng
foydalaniladi. Server programmasi Internetning har bir xost kompyuterlaridan olingan
hujjatlarni boshqarish uchun xizmat qiladi.
Kanallar kommutatsiyasi.

---

Kanallar kommutatsiyasi
usulida tugunlar o’rtasida uzluksiz fizikaviy kanallar hosil bo’lib,
kommutatorlar yordamida alohida kanal qismlari ketma-ket ulangan bo’ladi, bir nechta
fizikaviy kanallar yagona fizikaviy kanalni tashkil etadi va har bir kanalda uzatish tezligi bir xil
bo’lish sharti asoslangan. Bunday yagona kanal ma’lumot uzatish jarayonidan avval o’rnatilishi
kerak bo’ladi va bu kanal ulash o’rnatish jarayonida faqat ushbu bog’lanishga xizmat qiladi.