Кириш битирув малакавий ишининг долзарблиги ва аҳамияти

III.
Ўзбекистон иқлими ва сув ресурсларидаи самарали фойдаланиш
истиқболлари
Ўлкамиздаги сув ресурсларининг асосий манбалари дарёлар, сойлар, булоқлар, сув омборлари, кўллардаги табиий тоза сувлардан ҳамда ер остида жойлашган чучук ва ўртача ёки юқори даражада минераллашган сувлардан иборат. Ана шу сув ресурсларининг ҳосил бўлиши мамалкатимиз ҳудудига хос бўлган иқлим шароити билан чамбарчас боғлиқдир.
Қуйида шy ресурслардан самарали фойдаланиш ва унинг келажакдаги истикболлари ҳақида гап юритилади. Ушбу мавзуни ёритишда дастлаб иқлим ресуреларидан самарали фойдаланиш муаммолари устида тўхталамиз.
Маълум ҳудудда у ёки бу фарлият турини юритиш учун зарур бўлган иқлимий параметрлар мажмуи мазкур худуднинг иқлимий ресурси дейилади. Табиийки, хўжалик фаолиятининг турли соҳалари учун бундай параметрлар мажмуалари ва уларнинг миқдор жиҳатлари турлидир.
Иқлим ресурслари инсон фаолиятининг йўналишини ва характерини, белгиловчи асосий омиллардан бири ҳисобланади. Қишлоқ хўжалиги учун бу омил асосийдир. Кон саноати учун фойдали қазилмалар манбаи қанчалик зарур бўлса, табиий шароитда ўсимлик ўстириш учўн қуёш нури, иссиқлик ва намлик ҳам шунчалик керак. Саноатда иқлим асосан мувозанатловчи ролни бажаради.Уни ҳисобга олмай туриб бирор объектнинг яратилиши ва нормал фаолият кўрсатиши мумкин эмас.
Ушбу ишда Ўзбекистоннинг иқлим ресурсларига тўла таъриф бериш
имконияти чегараланган. Шунинг учун қуйида иқлим ресурсларининг фақат
пахтачиликка, гелио ва шамол энергетикаси билан боғлиқ бўлган
қирраларини ёритамиз.
Пахтачилик. Ғўза иссиқлик ва намликни севадиган ўсимликлардан бири ҳисобланади. Ўзбекистон дунёда пахта етиштирадиган, энг шимолий мамдакатлардан биридир. Бу ерда пахта етиштирадиган майдонлар асосан дарёларга яқин ва тоғолди худудларда, яъни сув манбалари яқинида жойлашган. Бундай ерлар учун қуруқ ҳаво, иссиқлик ва қуёш нури кўплиги билан характерлидир. Бу ерда қуёшнинг нур сочиб туришининг йиллик давомийлиги 2500 — 3000 соатга етади. Ҳаво намлигининг кичик бўлиши буғланувчанлик (айни худудда мавжуд атмосфера шароитидаги буғланишнинг потенциал имконияти) даражасининг юқорилигини белгилайди. Буғланиш (сув бетидан) республика шимолида.йилига 900 мм ни, жанубида эса 1500 мм ни ташкил этади.
Вегетация даврининг термик ресурслари шу давр ичидаги самарали ҳарорат (ўртача кунлик ҳароратнинг +10°С дан юқори қиймати) йиғиндиси билан ифодаланади. Бу миқдор Қашқадарё ва Сурхондарё воҳасида 2300 — 3100°С, Амударёнинг қуйи оқимида эса 1900 —2300°С ни ташкил этади.
Юқорида қайд этилганлар мамлакатимиз қишлоқ хўжалигида пахтачиликнинг устивор йўналиш сифатида сақланиб қолишини таъминлайди.