|
Gorizontal shoxli konveyerli quritgichning sxemasi.
1 -quritgichga buyumlami uzatuvchi konveyr, 2-tushirib oluvchi deraza, 3-byumlarni ko'chirish uchun konveyer, 4-yarim avtomat, tashqariga chiqarilgan shoh.
Moddiy balans hisobi
Dastlabki ma’lumotlar
|
№
|
Nomi
|
O’lchov birligi
|
Kattaligi
|
1
|
Mahalliy xom ashyo asosida chinni buyumlari turi va ishlab chiqarish hajmi
|
mln dona
|
|
a) Choynak (15%)
|
|
1,5
|
b) Piyola (35%)
|
|
3,5
|
c) Kosa (20%)
|
|
2
|
d) Likopcha (30%)
|
|
3
|
2
|
Bitta buyum og’irligi:
a) Choynak
b) Piyola
c) Kosa
d) Likopcha
|
Kg
Kg
Kg
kg
|
0,5
0,14
0,3
0,25
|
3
|
Ishlab chiqarish usuli
--- Massa tayyorlash
--- Shakllash
---Shlikerni suvsizlantirish
|
|
Shliker
Qovushqoq
Filtr-press
|
4
|
Shakllanuvchi massa namligi
|
%
|
28
|
5
|
Shlikerning namligi
--- filtrlashdan avval
--- filtrlashdan keyin
|
%
%
|
55
24
|
6
|
Buyumlarning chiqitlari va yo’qotishlar:
--- Saralash silliqlash davrida
--- Bezak berish davrida
--- Ikkinchi kuydirish davrida
--- Birinchi kuydirish davrida
--- Buyumlar tarkibidagi sirining miqdori
---Kuydirish davomidagi yo’qotishlar
--- Quritish davridagi yo’qotishlar
--- Shakllash davridagi yo’qotishlar
--- Massa tayyorlash davridagi yo’qotishlar
--- Xom ashyo materiallarini tashish jarayonidagi yo’qotishlar
|
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
|
0,5
1,1
3
5
8
6
5
2
1,5
0,5
|
Ishlab chiqarishni hisoblash
|
№
|
Nomi
|
Chiqitla r va yo’q.
|
Hisobi
|
Sonlarda mln dona
|
1
2
3
4
5
6
|
Tayyor mahsulot ombori
Saralash bo’limi
Bezash bo’limi
2-kuydirish bo’limi
1-kuydirish bo’limi
Quritish-qoliplash bo’limi
|
---
0.5
1,1
2
5
10
|
---
10/(100-0,5)*100 10,05/(100-1,1)*100 10,16/(100-2)*100 10,37/(100-5)*100 10,91/(100-10)*100
|
10
10,05 10,16 10,37 10,91 12,128
|
7
|
Bir yilda qoliplanadigan buyumlar:
a) Choynak
b) Piyola
c) Kosa
d) Likopcha
|
|
12,128*0,15
12,128*0,35
12,128*0,2
12,128*0,3
|
1,819 4,245 2,426 3,638
|
Ishlab chiqarishni hisoblash
|
№
|
Nomi
|
O’lchov birligi
|
Hisob
|
Ko’rsat gich
|
1
2
3
4
5
|
Bitta buyum og’irligi:
a) Choynak
b) Piyola
c) Kosa
d) Likopcha
Sirning og’irlik miqdori Kuydirilgan buyum og’irligi
a) Choynak
b) Piyola
c) Kosa
d) Likopcha
Kuydirishdagi yo’qotishlar Yangi qoliplangan buyumning og’irligi (kuydirishdagi yo’qotishlarni hisobga olgan holda):
a) Choynak
b) Piyola
c) Kosa
d) Likopcha
|
Kg
Kg
Kg
kg
%
kg
kg
kg
kg
%
kg
kg
kg
kg
|
0,5*100/(100+8) 0,14*100/(100+8) 0,3*100/(100+8) 0,25*100/(100+8)
0,463*100/(100-6)
0,13*100/(100-6
0,278*100/(100-6)
0,23*100/(100-6)
|
0,5
0,14
0,3
0,25
8
0,463
0,13
0,278
0,23
6
0,49
0,138 0,296 0,245
|
6) Bir yilda shakllanadi:
a) Choynak 1,819 mln dona/yil
b) Piyola 4,245 mln dona/ yil
c) Kosa 2,426 mln dona/yil
d) Likopcha 3,638 mln dona/yil
7) Shakllash uchun massa sarfi:
a) Choynak 1819196*0,49/1000=891,4 t/yil
b) Piyola 4245791*0,138/1000=585,78 t/yil
c) Kosa 2425595*0,296/1000=717,98 t/yil
d) Likopcha 3638392*0,245/1000=891,4 t/yil
Jami 3086,56 kg massa yiliga kerak bo’ladi
8) Birinchi kuydirishdagi yo’qotishlarni hisobga olgan holda massa sarfi:
3086,56/(100-5)*100=3249 t/yil
9) Quritish davridagi yo’qotishlarni hisobga olgan holda massa sarfi:
3249/(100-5)*100=3420 t/yil
10) Buyumlarni shakllash davridagi yo’qotishlarni hisobga olgan holda massa sarfi:
3420/(100-2)*100=3490 t/yil
11) Massani tashish jarayonidagi yo’qotishlarni hisobga olgan holda uning sarfi:
3490/(100-0,5)*100=3507 t/yil
12) Xom ashyoni maydalash va massa tayyorlash jarayonidagi yo’qotishlarni hisobga olgan holda uning sarfi:
3507/(100-1,5)*100=3560 t/yil
13) Massa tarkibidagi xom ashyo komponentlarining alohida olingan sarfini aniqlaymiz:
Kaolin 3560*0,4=1424 t/yil
Giltuproq 3560*0,11=391,6 t/yil
Kvarts qumi 3560*0,28=996,8 t/yil
Dala shpati 3560*0,21=747,6 t/yil
14) Xom ashyo komponentlarining sarfini aniqlaymiz:
Material
|
t/yil
|
t/sutka
|
t/smena
|
t/soat
|
Kaolin
Giltuproq
Kvarts qumi
Dala shpati
|
1424
391,6
996,8
747,6
|
4,315
1,187
3,02
2,265
|
1,438
0,396
1
0,755
|
0,18
0,05
0,125
0,094
|
7. Ishlab chiqarish usulini tanlash
Chinni buyumlarini shakllash usullari
Nafis keramika mahsulotlarini ishlab chiqarishda buyumlarni shakllashning quyidagi usullari mavjud: -plastik massadan shakllash; -kukunsimon massadan presslash; -suyuq massadan (shlikerdan) quyish; Xo'jalik chinni buyumlarini ishlab chiqarishda 95-97% mahsulot plastik usulda, 3- 5% mahsulot gips qolipga quyish usulida shakllanadi. Plastik usulda qoliplash yordamida aylanuvchi jism shakliga ega bo'lgan chinni va buyumlari, izolyatorlar, mayolika va nafis keramikasining boshqa buyumlari olinadi. Bunda keramik massasining namligi buyum turiga qarab 17% dan 28% gacha boradi.
1. Chinni buyumlarini plastik usulda shakllash Plastik massa yordamida buyumlarni shakllash quyidagi usullarda olib boriladi:
1) G’ovakli gips va plastmassa qoliplarida shablonlar, aylanuvchan shtempellar yoki roliklar yordamida;
2) Metalli qoliplarda qizdirilgan yoki antifriksion moy bilan qoplangan shtempel yordamida (izolyatorlar ishlab chiqarishda);
3) massa bo'laklaridan gips qoliplarida (otminka);
4) shnekli va porshenli presslarida profilli munshtuk orqali massani siqib chiqarish yordamida.
Bu usul buyumlarni qirquvchi instrumentlar bilan maxsus avtomatlar yordamida shaklni to'g’rilash operasiyasi bilan birga olib boriladi. Plastik usulda shakl berishning afzalliklari: -turli o'lchamga ega bo'lgan aylanuvchi jism shaklidagi buyumlarni shakllash mumkinligi; -shakllash jihozlarining murakkab emasligi va yuqori unumdorlikka ega ekanligi. -bir buyum chegarasida turli qalinlikdagi devorlarni olish imkoniyati; -keramik massaning plastiklik xususiyatidan to'liq ravishda foydalanish; Plastik usulda shakl berishning kamchiliklari: -shakllanayotgan buyumning deformasiyaga uchrash hollari; -shakllanish sifatining massa tarkibiga bog’liq ravishda o'zgarishi; -plastik massa namligining kukunsimon massanikidan yuqori ekanligi; -massani bir jinsli bo'lmagan teksturani egallab qolishi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
