|
1.6.O‘quv tyexnologiyalaridan foydalanish
O‘qitish jarayonida darslik va qo‘llanmalardan, intyernyetdan olingan yangi ma'lumotlardan, tarqatma matyeriallardan (sinamalarni o‘tkazish tartibi, jadvallar, krossvord, baholash usullari), o‘qitishning yangi tyexnologiya usullaridan (miyaga hujum, kichik guruhlar, grafik organayzyerlar va h.z.), o‘lchov va sinamalarni o‘tkazish uchun zaruriy asboblardan (antropomyetrik o‘lchov asboblari, vyeloergomyetr, tonomyetr, fonyendoskop va boshqalar), vidyeofilmlardan foydalaniladi.
2.O‘quv yuklamasining hajmi
Ish hajmi
|
O‘quv yuklamasining auditoriya mashg‘ulotlari turi bo‘yicha taqsimoti (soat)
|
Mustaqil
ish
|
Jami
|
Ma'ruzalar
|
Amaliy
mashg‘ulot
|
|
32
|
20
|
2
|
18
|
12
|
3.Ma'ruza matninining mazmuni
3.1. Ma'ruzaning mavzuiy ryejasi
№
|
Ma'ruza mavzusi
|
Soat
|
1.
|
Vrach nazoratining vazifalari vamazmuni. Jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanuvchi aholining har xil toifalarini tibbiy ko‘rikdan o‘tkazish va tibbiy ta'minlash.
|
2
|
Jami2 soat
Ma'ruza 1. Vrach nazoratining vazifalari vamazmuni. Jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanuvchi aholining har xil toifalarini tibbiy ko‘rikdan o‘tkazish va tibbiy ta'minlash. 2 soat.
Vrach nazorati fanining vazifalari va ish mazmuni, sport tibbiyoti haqida tushuncha.Vrach nazoratixizmatini tashkil etish. Jismoniy mashqlarni qo‘llash yo‘nalishlari va maqsadi. Jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanuvchilar o‘rtasida o‘tkaziladigan tibbiy ko‘rik turlari va ularni o‘tkazishdan maqad.Tibbiy guruhlar va ularga saralash prinsiplari.Jismoniy yuklamalarning organizmga ta'siri. Shifokor nazoratida qo‘llaniladigan funksional sinamalar.
4.Amaliy mashg‘ulotlar mavzusi
41.Davolash fakultyeti
Ama
liy mashg‘u-lot №
1
2
3
|
Mos kyeluchi
Ma'r. №
1
1
1
|
Soat
6
6
6
|
Mavzular nomi va ularning bo‘limlar bo‘yicha mazmuni
Sport va jismoniy tarbiya bilan shug‘ullanuvchi aholining har xil toifalarini tibbiy tyekshirish. Vrach nazorati kartasi (061/u shakl) bilan tanishtirish. Jismoniy rivojlan-ganlikni antropomyetriya va somatoskopiya ma'lumotlariga asos-lanib aniqlash. Olingan natija-larni komplyeks baholash.
Sport va jismoniy tarbiya bilan shug‘ulanuvchilarda o‘tkaziladigan tibbiy ko‘rik turlari bilan tanishtirish. Tibbiy guruhlar haqida tushuncha byerish. Sport va jismoniy tarbiya bilan shug‘ullanuvchilarning anamnyezini yig‘ish xususiyatlari. Vrach nazorati kartasi bilan tanishtirish va rasmiylashti-rishni o‘rgatish. Jismoniy rivojlan-ganlikning antropomyetrik ko‘rsatkich-larini olish: spiromyetriya, dinamo-myetriya, tana uzunligi va vaznini, ko‘krak qafasining aylanasini o‘lchash.
Somatoskopiya ko‘rsatkichlarini olish: umurtqa pog‘onasi, qomat, ko‘krak qafasi, oyoq, tovon shakllari. Kalipyeromyetriya: tana vaznining tarkibiy qismini aniqlash (suyak, mushak va yog‘).Jismoniy rivojlanganlikni baholovchi indyekslar, standart va korryelyasiya usullari haqida tushuncha. Olingan natijalar asosida jismoniy rivojlan-ganlikni indyekslar usuli yordamida baholash.
Vrach nazoratida qo‘llaniladigan funksional sinamalar. Yurak-qon tomir sistyemasining funksional sinamalari.Nafas va vyegyetativ nyerv sistyemalarining funksional sina-malari. Tashqi nafas olishning funksional holatini aniqlash.
Muntazam shug‘ullanish natijasida organizmda kuzatiladigan funksional va morfologik o‘zgarishlar. Yurak-qon tomir sistyemasining funksional hola-tini baholashda qo‘llaniladigan Lyetunov va Martine sinamalarining o‘tkazilish tartibi. Martine sinamasini o‘tkazish va olingan natijalar asosida yurak-qon tomir sistyemasining funksional hola-tini baholash, javob ryeaksiya tiplarini aniqlash. Nafas sistyemasining funk-sional holatini baholashda qo‘llanila-digan Shtangye, Gyench, Syerkin va Rozyental sinamalarining o‘tkazilish tartibi va olingan natijalarni baholash. Vyegyeta-tiv nyerv sistyemasining funksional holatini baholashda qo‘llaniladigan ortostatik va klinoortostatik sinama-larining o‘tkazilish tartibi va olingan natijalarni baholash. Talabalar bilan Shtangye, Gyench va Syerkin sinamalarini o‘tkazish va olingan natijalarni baho-lash. Tashqi nafas olishning ochiq va yopiq usullari haqida tushuncha. Tyekshi-riluvchidan olingan spirogramma yordamida nafasning minutlik hajmini, nafas olish sonini, nafasning o‘rtacha chuqurligini, o‘pkaning tiriklik sig‘i-mini, o‘pkaning maksimal vyentilya-siyasini, maksimal nafas olganda nafaslar soni va chuqurligini, ryezyerv nafasni, kislorod hajmini aniqlash. Talabalarga byerilgan spirogrammalarni mustaqil baholash.
Shifokor-pyedagogik nazorati. Jismo-niy ish bajarish qobiliyatini aniqlash. Garvard styep-tyesti. PWC-170 submaksimal tyesti. Kislorodning maksimal istye'mol qilinishini aniqlash. Jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanishga ko‘rsatma va qarshi ko‘rsatmalar. Vrach nazorati kartasini rasmiylashtirish va himoya qilish.
Shifokor-pyedogogik nazoratining vazifalari, nazorat usullari, ya'ni o‘tkazilayotgan mashg‘ulot zichligi (xronomyetraj), fiziologik egri chizig‘i va holsizlanish darajalarini aniqlash bilan tanishtirish. Jismoniy tarbiya mashg‘ulotlarida shifokor-pyedagogik nazoratining usullarini qo‘llash va olingan natijalarini baholash. Organizmning ish bajarish qobiliyati va tiklanish jarayonlari haqida tushuncha. Garvard styep-tyestining o‘tkazilish tartibi, olingan natijalar asosida Garvard styep-tyesti indyeksini aniqlash, olingan indyeks orqali organizmning tiklanish jarayonlarini baholash. Talabalar bilan Garvard styep-tyestini o‘tkazish va olingan natijalarni baholash. PWC-170 submaksimal tyesti haqida tushuncha, o‘tkazilish tartibi, olingan natijalar asosida organizm-ning ish bajarish qobiliyatini baholash. Kislorodning maksimal istye'mol qilinishini aniqlovchi byevosita va bilvosita usullari haqida tushuncha. Talabalar bilan PWC-170 submaksimal tyestini vyeloergomyetrda bajarish va olingan natijalarni baholash.
Jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanishga ko‘rsatma va qarshi ko‘rsatmalar haqida tushuncha byerish. Talabalar tomonidan vrach nazorati (061/u shakl) kartasini rasmiylashtirish va uni himoya qilish. Kartani topshirish.
|
Adabiyot
lar
A.1.2,3,4,5,7
Q.7,8,10,11
A.1,2,3,4,6,7
Q.1,2,3,4,6,
7,8,9,10
A.1,2,4,7
Q.1,2,3,4,7
|
4.2.Tibbiy pyedagogika fakultyeti
Ama
liy mashg‘u-lot №
1
1
2
3
4
|
Mos kyeluchi
Ma'r. №
1
1
1
1
|
Soat
4
5
4
5
|
Mavzular nomi va ularning bo‘limlar bo‘yicha mazmuni
Sport va jismoniy tarbiya bilan shug‘ullanuvchi aholining har xil toifalarini tibbiy tyekshirish. Vrach nazorati kartasi (061/u shakl) bilan tanishtirish. Jismoniy rivojlan-ganlikni antropomyetriya va somatoskopiya ma'lumotlariga asos-lanib aniqlash. Olingan natija-larni komplyeks baholash.
Sport va jismoniy tarbiya bilan shug‘ulanuvchilarda o‘tkaziladigan tibbiy ko‘rik turlari bilan tanishtirish. Tibbiy guruhlar haqida tushuncha byerish. Sport va jismoniy tarbiya bilan shug‘ullanuvchilarning anamnyezini yig‘ish xususiyatlari. Vrach nazorati kartasi bilan tanishtirish va rasmiylashti-rishni o‘rgatish. Jismoniy rivojlan-ganlikning antropomyetrik ko‘rsatkich-larini olish: spiromyetriya, dinamo-myetriya, tana uzunligi va vaznini, ko‘krak qafasining aylanasini o‘lchash.
Somatoskopiya ko‘rsatkichlarini olish: umurtqa pog‘onasi, qomat, ko‘krak qafasi, oyoq, tovon shakllari. Kalipyeromyetriya: tana vaznining tarkibiy qismini aniqlash (suyak, mushak va yog‘).Jismoniy rivojlanganlikni baholovchi indyekslar, standart va korryelyasiya usullari haqida tushuncha. Olingan natijalar asosida jismoniy rivojlan-ganlikni indyekslar usuli yordamida baholash.
Vrach nazoratida qo‘llaniladigan funksional sinamalar. Yurak-qon tomir sistyemasining funksional sinamalari.Nafas va vyegyetativ nyerv sistyemalarining funksional sina-malari. Tashqi nafas olishning funksional holatini aniqlash.
Muntazam shug‘ullanish natijasida organizmda kuzatiladigan funksional va morfologik o‘zgarishlar. Yurak-qon tomir sistyemasining funksional hola-tini baholashda qo‘llaniladigan Lyetunov va Martine sinamalarining o‘tkazilish tartibi. Martine sinamasini o‘tkazish va olingan natijalar asosida yurak-qon tomir sistyemasining funksional hola-tini baholash, javob ryeaksiya tiplarini aniqlash. Nafas sistyemasining funk-sional holatini baholashda qo‘llanila-digan Shtangye, Gyench, Syerkin va Rozyental sinamalarining o‘tkazilish tartibi va olingan natijalarni baholash. Vyegyeta-tiv nyerv sistyemasining funksional holatini baholashda qo‘llaniladigan ortostatik va klinoortostatik sinama-larining o‘tkazilish tartibi va olingan natijalarni baholash. Talabalar bilan Shtangye, Gyench va Syerkin sinamalarini o‘tkazish va olingan natijalarni baho-lash. Tashqi nafas olishning ochiq va yopiq usullari haqida tushuncha. Tyekshi-riluvchidan olingan spirogramma yordamida nafasning minutlik hajmini, nafas olish sonini, nafasning o‘rtacha chuqurligini, o‘pkaning tiriklik sig‘i-mini, o‘pkaning maksimal vyentilya-siyasini, maksimal nafas olganda nafaslar soni va chuqurligini, ryezyerv nafasni, kislorod hajmini aniqlash. Talabalarga byerilgan spirogrammalarni mustaqil baholash.
Jismoniy ish bajarish qobiliyatini aniqlash. Garvard styep-tyesti. PWC-170 submaksimal tyesti. Kislorodning maksimal istye'mol qilinishini aniqlash.
Organizmning ish bajarish qobiliyati va tiklanish jarayonlari haqida tushuncha. Garvard styep-tyestining o‘tkazilish tartibi, olingan natijalar asosida Garvard styep-tyesti indyeksini aniqlash, olingan indyeks orqali organizmning tiklanish jarayonlarini baholash. Talabalar bilan Garvard styep-tyestini o‘tkazish va olingan natijalarni baholash. PWC-170 submaksimal tyesti haqida tushuncha, o‘tkazilish tartibi, olingan natijalar asosida organizm-ning ish bajarish qobiliyatini baholash. Kislorodning maksimal istye'mol qilinishini aniqlovchi byevosita va bilvosita usullari haqida tushuncha. Talabalar bilan PWC-170 submaksimal tyestini vyeloergomyetrda bajarish va olingan natijalarni baholash.
Shifokor-pyedagogik nazorati.Jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanishga ko‘rsatma va qarshi ko‘rsatmalar. Vrach nazorati kartasini rasmiylashtirish va himoya qilish.
Shifokor-pyedogogik nazoratining vazifalari, nazorat usullari, ya'ni o‘tkazilayotgan mashg‘ulot zichligi (xronomyetraj), fiziologik egri chizig‘i va holsizlanish darajalarini aniqlash bilan tanishtirish. Jismoniy tarbiya mashg‘ulotlarida shifokor-pyedagogik nazoratining usullarini qo‘llash va olingan natijalarini baholash. Jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanishga ko‘rsatma va qarshi ko‘rsatmalar haqida tushuncha byerish. Talabalar tomonidan vrach nazorati (061/u shakl) kartasini rasmiylashtirish va uni himoya qilish.
|
Adabiyot
lar
A.1.2,3,4,5,7
Q.7,8,10,11
A.1,2,3,4,6,7
Q.1,2,3,4,6,
7,8,9,10
A.1,2,4,7
Q.1,2,3,4,7
A.1, 3,4,6,7
Q.1,3,4,6,
7,8,9,10
|
5.Mustaqil ish
Mashg‘ulot №
|
Mos kyeluvchi ma'ruza
|
Mustaqil ishlar mavzusi va mazmuni
|
Ajratilgan soatlar
|
Adabiyot-
lar
|
1
|
1
|
1.Sog‘lom turmush tarzi
Organizmning jismoniy rivoj-lanishiga, salomatlik holatiga, ichki organlarning rivojlani-shi va funksional holatiga jismoniy yuklamalarni ta'siri
|
2
1
|
A.1,2,5,6,7
Q.1,3,10
|
2.Somatotip turlari (erta sport saralashida tana tuzi-lishining ahamiyati).
Sportchilarni saralash prinsip-lari, o‘smir-bolalarda antropo-myetrik va somatoskopik ko‘rsat-chilargaasoslanib sport turi bilan shug‘ullanishni byelgiash
|
A.1,2,5,6,7
Q.1,3,10
|
2
|
1
|
1.Sport bilan shug‘ullanuvchi-lar yuragining xususiyatlari.
Yurakning anatomo-fiziologik xususiyatlari. Jismoniyyukla-ma ta'sirida yurakda bo‘ladigan o‘zgarishlar. Sport yuragining o‘lchamlarini aniqlash (tyelyeryent-gyenomyetriya, exokardiografiya) va baholash usullari.
|
1
1
1
|
A.1,2,3,4,6,7
Q.1,2,3,4,7,8,
9,10
|
2.Sport tibbiyotida funksio-nal tyekshiruvlar.
Sportchilar organizm tizim-larining funksional holatni baholashda qo‘llaniladigan klinik va paraklinik usullari, laborator va anjomlar bilan tyekshiruvlari haqida tushuncha byerish.
|
A.1,2,3,4,6,7
Q.1,2,3,4,7,8,
9,10
|
3. Sport diyetologiyasi.
Muntazam sport bilan shug‘ul-lanish natijasida organizmda kuzatiladigan funksional va morfologik o‘zgarishlar. Ovqat-lanish tartibi, rasionlar.
|
A.1,2,3,4,6,7
Q.1,2,3,4,7,8,
9,10
|
|
|
4.Sport inshoatlariga gigiye-nik talablar.
Ochiq va yopiq tipidpgi sport inshoatlariga, sport invyertar-lariga qo‘yilgan gigiyenik talablar va ularga rioya qilish.
|
1
|
|
3, 4
|
1
|
1. Doping va sport.
Doping haqida tushuncha. Tur-lari. Doping qabul qilish nati-jasida organizmda kuzatiladi-gan o‘zgarishlar va ularning organizmga ta'siri haqida tushuncha.
|
1
1
1
1
1
|
A.1,2,6,7
Q.1,2,6,8,10
|
2. Sport jarohatlanishi
Sport jarohatlanishi haqida tushuncha, klassifikasiyasi, sport jarohatlanishining saba-bi, myexanizmi va oldini olish chora-tadbirlari.
3. Cport farmakologiyasi
Sportsmyenlarda kasaliklar kyechishining o‘ziga xosligi, farmokologik pryepapratlar, dori vositalar ta'siri. Dori-larning tizmlar funksional holatiga ta'siri.
4.Sport amaliyotida tyezkor yordam.
Sportchilar jaroxatida va o‘tkir toliqish(charchash) birinchi tyezkor yordam byerish asoslari bilan tanishish.
5.Maxsus tibbiy guruhlarga saralashning o‘ziga xos xususiyatlari
Maxsus tibbiy guruh haqida tushuncha. Guruhga saralash va mye'yoriy jismoniy yuklama tav-siya etish. Kasallangan byemorlar bilan maxsus tibbiy guruhlarda shug‘ullanishni boshlash vaqti va muddati.
|
A.1,2,4,5,6,7
Q.2,3,4,7,10
A.1,6,7
Q.1,2,3,4,6,
8,10
A.1,6,7,9
Q.1,2,3,4,6,
8,10
|
Vrach nazorati fani bo‘yicha o‘zlashtiradigan
amaliy ko‘nikmalar ro‘yxati:
1.Yurak qon-tomir sistyemasining funksional holatini baholovchi Martine sinamasini o‘tkazish.
2.Yurak qon-tomir sistyemasining funksional holatini baholovchi Lyetunov sinamasini o‘tkazish.
3.Nafas sistyemasining funksional holatini baholovchi Shtangye sinamasini o‘tkazish.
4.Nafas sistyemasining funksional holatini baholovchi Gyenchi sinamasini o‘tkazish.
5.Nafas sistyemasining funksional holatini baholovchi Syerkin sinamasini o‘tkazish.
6.Nafas sistyemasining funksional holatini baholovchi Rozyental sinamasini o‘tkazish.
7.Vyegyetativ nyerv sistyemasining funksional holatini baholovchi ortostatik sinamasini o‘tkazish.
8.Vyegyetativ nyerv sistyemasining funksional holatini baholovchi klino-ortostatik sinamasini o‘tkazish.
9.Organizmning ish bajarish qobiliyatini aniqlovchi va baholovchi PWC170sinamasini o‘tkazish.
10.Organizmning ish bajarish qobiliyatini va tiklanish jarayonlarini aniqlovchi va baholovchi Garvard styep-tyesti o‘tkazish.
11.Antropomyetriya va somatoskopiya tyekshirishlarini o‘tkazish.
Amaliy ko‘nikmalar baholash myezonlari
Joriy nazoratning 40%ni amaliy qismtashkil qiladi.
Maksimal 20 ballga tyeng.
Vrach nazorati fanidan joriy nazorati bo‘yicha o‘zlashtiriladigan har bir amaliy ko‘nikmalar bosqichda amalga oshiriladi va maksimal 100 ball bilan baholanadi.
Amaliy ko‘nikmalar qadamma-qadam bajarilishida hatolar qilinganda, bajarilmagan qadam hisobidan maksimal ajaratilgan ballar olib tashlanadi. Oxirgi qo‘shilgan ballar summasidan quyidagi koeffisyent bilan hisoblanadi, 20 * x/100 koeffisyentga o‘tkaziladi.
Masalan: talaba 80 ball olsa amaliy ko‘nikmani joriy baholashdagi balli 16 ga tyeng bo‘ladi. 16 ball yoki joriy baholashni 38% tashkil etadi.
Joriy baholash
|
Nazariy qism – 25%
12.5 minimal ball
|
Analitik qism – 30%
15.0 minimal ball
|
Amaliy qism – 40%
20 minimal ball
|
TMI 5%
2.5 minimal ball.
|
Tyekshirish tadbirlari
O‘quv mashg‘ulotini o‘zlashtirish sifatini baholash 2 xil nazorat : joriy va yakuniy baholash orqali amalga oshiriladi.
1.Joriy baholash (JB) - har kuni talabalarning bilimi va amaliy ko‘nikmalarni o‘zlashtirilishi tyekshirilib boriladi. Talabalarning mustaqil ishlari (TMI) – talabalar tomonidan mustaqil tayyorlangan ishlari (ryefyerat, slayda, krossvord, tarqatma matyerial, vaziyatli masala) amaliy mashg‘ulotlarda eshitilib, taxlil qilinadi va ryeyting nazorati tizimi asosida ballarda baholanadi.
Talabaning mustaqil ishi O‘zR Oliy va o‘rta maxsus ta'lim Vazirligi-ning 21.02.2005 yil 34-sonli buyrug‘i va TTA ryektori 2009yil buyrug‘i bilan tasdiqlangan «Talaba mustaqil ishini tashkil etish, nazorat qilish va baxolash tartibi to‘g‘risida Namunaviy nizom» asosida tashkil etiladi.
Talabalarning mustakil ishi namunaviy dastur asosida ko‘rsatilgan mavzular asosida amalga oshiriladi. TMI bo‘yicha olingan natija 0.05 koeffisiyentga ko‘paytiriladi.
Baholash quyidagicha amalga oshiriladi:
-savollarga og‘zaki javob byerishi;
-vaziyatli masalalarni yechish,takliflar byerish;
-amaliy ko‘nikmalarni bajarish;
-yangi usullarni qo‘llab, bilimni baholash;
-mavzu bo‘yicha tyestlarni qo‘llash.
Har bir bajarilgan ish ryeyting nazorati tizimiga asosan ballarda baholanadi.
2.Yakuniy baholash (YaB) – amaliy mashg‘ulotlar tugagach, quyidagicha olib boriladi:.
-YaB ga joriy bahoning maksimal ryeyting balining 55 va undan yuqori ball olgan talabalar qo‘yiladi;
-yakuniy baholash og‘zaki OSKI yoki yozma tyest shaklida olinadi;
-ryeyting nazorti tizimiga asosan ballarda baholanadi.
Fan bo‘yicha umumiy ryeyting balli JB va YaB ballarini qo‘shib olinadi. Olingan ballar qaydnoma va talabalarning ryeyting kitobchasiga qo‘yiladi.
Fan bo‘yicha umumiy ryeyting balli quyidagicha baholanadi :
86,0 – 100,0 ball - a'lo
71,0 – 85,9 ball - yaxshi
55,0 – 70,9 ball - qoniqarli
54,9 va undan past - qoniqarsiz
‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI SOG‘LIQNI SAQLASH VAZIRLIGI
TOShKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI
“TASDIQLAYMAN”
O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor
Professor Teshaev O.R._________
«____» ______________20____yil
Kafedra: Halq tibbiyoti, reabilitologiya, jismoniy tarbiya kafedrasi
Fan: Shifokor nazorati
Sport va jismoniy tarbiya bilan shug‘ullanuvchi aholining har xil toifalrini tibbiy tekshirish. Shifokor nazorati kartasi (061/u shakl) bilan tanishtirish. Jismoniy rivojlanganlikni antropometriya va somatoskopiya ma'lumotlariga asoslanib aniqlash. Olingan natijalarni kompleks baholash.
Mavzusi bo‘yicha amaliy mashg‘ulot
TA'LIM TEXNOLOGIYASI
2013 yil.
Tuzuvchilar:
assistent, Sharipov U.A.
katta o‘qit., t.f.n. Visogorseva O.N.
Ta'lim texnologiyasi kafedra majlisida tasdiqlangan
№______ dan __________2013 yil.
Retsenzentlar:
|
|
__________
(imzo)
|
|
|
__________
(imzo)
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
