Kelishildi

Doimiy va impuls toklari bilan davolash

Fiziotyerpyevtik galvanizasiya, elyektroforyez, elyektruyqu, diadinamotyerapiya, amplipulstyerapiya, elyektrodiagnostika, elyektrostimulyasiya muolajalarida qo‘llaniladigan fizik omillarga tavsif, ta'sir myexanizmi, fiziologik ta'siri, qo‘llaniladigan fizik apparatalar, usullari, ko‘rsatma va qarshi ko‘rsatmalar, dozalash.

O‘zgaruvchan tok va elyektromagnit maydonlari bilan davolash

Fiziotyerpyevtik ultrayuqori chastotali va o‘ta yuqori chastotali tyerapiya, franklinizasiya, darsonvalizasiya, induktotyermiya, magnitotyerapiya muolajalarida qo‘llaniladigan fizik omillarga tafsif, ta'sir myexanizmi, fiziologik ta'siri, qo‘llaniladigan fizik apparatalar, usullari, ko‘rsatma va qarshi ko‘rsatmalar, dozirovkasi.

Yorug‘lik bilan davolash. Aerozoltyerapiya. Aeroionotyerapiya. Gidroaeroionotyerapiya. Ultratovush bilan davolash. Barotyerapiya

Fiziotyerpyevtik muolajalarda qo‘llaniladigan fizik omillarga tafsif, ta'sir myexanizmi, fiziologik ta'siri, qo‘llaniladigan fizik apparatalar, usullari, ko‘rsatma va qarshi ko‘rsatmalar, dozirovkasi.

Suv va issiqlik bilan davolash. Kurortlar

Fiziotyerpyevtik muolajalarda qo‘llaniladigan fizik omillarga tafsif, ta'sir myexanizmi, fiziologik ta'siri, qo‘llaniladigan fizik apparatalar, usullari, ko‘rsatma va qarshi ko‘rsatmalar, dozirovkasi. Kurort omillari va turlari. O‘zbyekiston kurortlari. Sanator-kurortga boruvchi­larni saralash. Sanator-kurort kartasini rasmiylashtirish, himoyalash va topshirish.

Amaliy mashg‘ulotlarni tashkil etish bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar

Amaliy mashg‘ulotlarda talabalar

1. Fiziotyerapyevtik muolajalarining odam organizmiga ta'sir myexanizmi;

2. Tibbiy tiklanishida fiziotyerapiyani axamiyati ;

3. 
   Fiziotyerapyevtik muolajalar va dori moddalarini birgalikda qo‘llash yo‘llarini;
   

4. 
   Byemorlarni sanatoriy va kurortlarga tanlash masalalarini;
   
5. 
   Davolash hujjatlarini rasmiylashtirish;
   
6. 
   Organizm to‘qimalarini fizik muolajalarga syezuvchanligini aniqlash va ta'sir etish sohasini byelgilashni;
   
7. 
   Fizioapparatlarning ishlash prinsiplari va tyexnika havfsizligi qoidalariga rioya qilish;
   
8. 
   Sog‘lomlashtirish maqsadida fizioprofilaktik muolajalarni qo‘llash
   
9. 
   Davolash tyerapiyasining samaradorligini aniqlashni;
   
10. 
    Fiziotyerapyevtik muolajalarga ryesyeptlarni aniq va to‘g‘ri yozish
    
11. 
    Fizik apparatlarni muolajalarga tayyorlashni va ular bilan ishlash, elyektrotravma va patologik ryeaksiyalarda birinchi yordam ko‘rsatishni;
    
12. 
    Byemorlarga DJTni ryejalash va to‘g‘ri tavsiya qilishni;
    
13. 
    Byemorlar bilan individual mashg‘ulotlar oborishni;
    
14. 
    Shifokor-pyedagogik nazoratini o‘tkazish, mashg‘ulotda qo‘llanilayotgan jismoniy yuklamalarning adyekvatligini va effyektiligini baholashni;
    
15. 
    Jismoniy mashqlarning ta'sir myexanizimi;
    
16. 
    Davolovchi jismoniy tarbiyani qo‘llash uchun ko‘rsatma va qarshi ko‘rsatmalar;
    
17. 
    Davolovchi jismoniy tarbiya vositalari va uning turlari;
    
18. 
    Davolovchi jismoniy tarbiyasi davolash usullari, shakllari, harakat tartibotlari;
    

20. Davolovchi jismoniy tarbiyaning qo‘llanilish effyektivligini baholash

21.Sport va jismoniy tarbiya bilan shug‘ullanuvchi aholining har xil toifalarini tibbiy tyekshirishni va vrach nazorati kartasini tuldirishni

22.Jismoniy rivojlanganlikni antropomyetriya va somatoskopiya ma'lumotlariga asoslanib aniqlash va baxolash usullarini

23. Shifokor nazoratida qo‘llaniladigan funksional sinamalarni. Yurak-qon tomir tizimini funksional sinamalarini o‘tkazishni

24.Nafas va vyegyetativ nyerv tiziminig funksional sinamalarini o‘tkazishni

25.Tashqi nafas olishning funksional holatini aniqlashni

26.Jismoniy ish bajarish qobiliyatini aniqlashni. Garvard styep-tyestni o‘tkazishni

27.PWC-170 submaksimal tyestni o‘tkazishni. Kislorodning maksimal istye'mol qilinishini aniqlashni

28.Jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanish sharoitlarini sanitar-gigiyenik kuzatishni.

29.Shifokor - pyedagogik nazoratni mashg‘ulotlarda o‘tkazishni

30.Jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanishga ko‘rsatma va qarshi ko‘rsatmalarni nazarga olib tavsiya kilishni

31.Shifokor nazorati kartasini rasmiylashtirish va himoya qilishni

32. Sport amaliyotida tiklanish vositalarini komplyeks qo‘llash

34. Sport bilan shug‘ullanuvchilarda ko‘p uchraydigan patologik xolatlar. Sport jaroxati profilaktikasini o‘rganadilar.

Amaliy mashg‘ulotlarning taxminiy tavsiya etiladigan mavzulari:

1.Sport va jismoniy tarbiya bilan shug‘ullanuvchi aholining har xil toifalarini tibbiy tyekshirish. Shifokor nazorati kartasi bilan tanishtirish.

2.Jismoniy rivojlanganlikni antropomyetriya va somatoskopiya ma'lumotlariga asoslanib aniqlash va baxolash usullari.

3.Shifokor nazoratida qo‘llaniladigan funksional sinamalar. Yurak-qon tomir tizimiining funksional sinamalari.

4.Nafas va vyegyetativ nyerv tizimlarining funksional sinamalari. 5.Tashqi nafas olishning funksional holatini aniqlash.

6.Jismoniy ish bajarish qobiliyatini aniqlash. Garvard styep-tyesti.

7.PWC-170 submaksimal tyesti. Kislorodning maksiml istye'mol qilinishini aniqlash.

8.Jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanish sharoitlarini sanitar-gigiyenik kuzatish.

9.Shifokor - pyedagogik nazorat.

10.Jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanishga ko‘rsatma va qarshi ko‘rsatmalar. Vrach-jismoniy tarbiya dispansyeri.

11.Shifokor nazorati kartasini rasmiylashtirish va himoya qilish.

14.Davolash jismoniy tarbiyaning umumiy asoslari – vositalari, shakllari. Harakat tartibotlari.

15.Massaj turlari.

16.Davolovchi jismoniy tarbiyaning umumiy asoslari.

17.Yurak qon-tomir sistyemasi kasalliqlarida DJTni qo‘llash (MO‘I, GK, YuIK, NSD).

18.Nafas tizimini kasaliklarida DJTni qo‘llash (zotiljam, plyevrit, surunkali bronxit, o‘pqa emfizyemasi, bronxial astma, bronxoektatik kasalligi).

19.Hazm va harakat-tayanch sistyemalari va modda almashinuvi kasalliklarida DJTni qo‘llash (oshqozon-ichak yarasi, gastrit, kolit, entyerit, entyerokolit, splanxnoptoz, gyepatit, xolyesistit, artrit, poliartrit, artroz, qandli diabyet, syemirish, podagra).

20.Jarrohlik kasalliklarda va travmatologiya-ortopyediyada DJTni qo‘llash (tomir kasalliklari, ko‘krak qafasi va qorin bo‘shlig‘ida o‘tkaziladigan opyerasiyadan oldingi va kyeyingi davrlari, qo‘l-oyoq suyaklari va umurtqa pog‘anasi sinishlarining immobilizasiya va undan kyeyingi davrlari, yassi tovon, ostyeoxondroz, skolioz, kifoz, lordoz).

21.Akushyerlikda va ginyekologik kasalliklarida va pyediatriyada DJTni qo‘llash.

22.Doimiy va impulsli toklar bilan davolash.

23.O‘zgaruvchan tok va elyektromagnit maydonlari bilan davolash.

24.Yoruglik bilan davolash.

25.Aerozoltyerapiya. Aeroionotyerapiya. Gidroaeroionotyerapiya.

26.Ultratovush bilan davolash.

27.Barotyerapiya.

28.Suv va issiqlik bilan davolash.

30.Kurortlar.
Amaliy mashg‘ulotlarni tashkil etish bo‘yicha kafyedra profyessor-o‘qituvchilari tomonidan ko‘rsatma va tavsiyalar ishlab chiqiladi. Unda talabalar asosiy ma'ruza mavzulari bo‘yicha olgan bilim va ko‘nikmalarini amaliy masalalar yechish orqali yanada boyitadilar. Shuningdyek, darslik va o‘quv qo‘llanmalar asosida talabalar bilimlarini mustahkamlashga erishish, tarqatma matyeriallardan foydalanish, ilmiy maqolalar va tyezislarni chop etish orqali talabalar bilimini oshirish, masalalar yechish, mavzular bo‘yicha ko‘rgazmali qurollar tayyorlash va boshqalar tavsiya etiladi.
Mustaqil ishni tashkil etishning shakli va mazmuni

Talaba mustaqil ishini tayyorlashda fanning xususiyatlarini hisobga olgan holda quyidagi shakllardan foydalanish tavsiya etiladi:

• 
  darslik va o‘quv qo‘llanmalar bo‘yicha fan boblari va mavzularini o‘rganish;
  
• 
  tarqatma matyeriallar bo‘yicha ma'ruzalar qismini o‘zlashtirish;
  
• 
  avtomatlashtirilgan o‘rgatuvchi va nazorat qiluvchi tizimlar bilan ishlash;
  
• 
  maxsus adabiyotlar bo‘yicha fanlar bo‘limlari yoki mavzulari ustida ishlash;
  
• 
  Yangi tyexnikalarni, apparaturalarni, jarayonlar va tyexnologiyalarni o‘rganish;
  
• 
  talabaning o‘quv-ilmiy-tadqiqot ishlarini bajarish bilan bog‘liq bo‘lgan fanlar bo‘limlari va mavzularni chuqur o‘rganish;
  
• 
  faol va muammoli o‘qitish uslubidan foydalaniladigan o‘quv mashg‘ulotlari;
  
• 
  masofaviy (distansion) ta'lim.
  

Tavsiya etilayotgan mustaqil ishlarning mavzulari:

1. Balnyeotyerapiya

2. Gidrotyerapiya

3. Gyeliotyerapiya

4. 
   Talassotyerapiya
   
5. 
   Spyelyeotyerapiya (galotyerapiya)
   
6. 
   Myexanik tyebranishga asoslangan tyerapiya
   
7. 
   Fiziotyerapiyani zamonaviy usullari (ko‘shimcha bitta apparatda, zamonaviy asbob-uskunalar ko‘llaniladigan usullar)
   

8. Markaziy elyektroanalgyeziya

9. Insonni yoshiga qarab fizik muolajalarni qo‘llanishini aspyektlari

( pyediatriyada va gyeriatriyadagi dozalanishini muammolari)

10. Aerob mashqlar

11.Miofassial og‘riq sindromlarni dovolovchi jismoniy tarbiya vositalari orqali davolash (PIR)

12. Gidrokinyeotyerapiya

13. Vyegyetativ distoniya sindromida DJT vositalari

14. Umurtqa pog‘onasini churrasida DJT.

15. Ko‘z xarakatlarini gimnastikasi

16. Manual tyerapiya

17. Massaj (davolovchi massaj usullari)

18. Somatotip turlari (erta sport saralashida tana tuzilishini axamiyati)

19. Sport diyetasi (sport turlarida ovkatlanish asoslari).

20. Sport tibbiyotida funksonal tyekshiruvlar

22. Norasional jismoniy yuklamada sportchilarda rivojlanadigan patologik xolatlar

23. Doping – nazorati

24. Sporchilarni farmakologik ta'minlanishi

25. Sog‘lom turmush tarzi

26. Sport amaliyotida tyezkor yordami

Dasturning informasion-uslubiy ta'minoti

Mazkur fanni o‘qitish jarayonida ta'limning zamonaviy myetodlari, pyedagogik va axborot-kommunikasiya tyexnologiyalari qo‘llanilishi nazarda tutilgan.

- barcha mavzular bo‘yicha ma'ruza mashg‘ulotlarida zamonaviy kompyutyer tyexnologiyalari yordamida pryezyentasion va elyektron didaktik tyexnologiyalarni;

- fanning umumiy va xususiy bo‘limlariga tyegishli mavzularida o‘tkaziladigan amaliy mashg‘ulotlarda aqliy hujum, qora quti, o‘rgimchak ini, guruhli fikrlash pyedagogik tyexnologiyalarini qo‘llash nazarda tutiladi.

Foydalaniladigan asosiy darsliklar va o‘quv

qo‘llanmalar ro‘yxati

Asosiy darsliklar va o‘quv qo‘llanmalar

1. Babadjanov S.N Spravochnik fiziotyerapyevta “Abu Ali Ibn Sino”, T, 1999 s.279 (uchyebnik dlya studyentov)

2. yepifanov V.A., Apanasyenko G.L. «Lyechyebnaya fizkultura i vrachyebnыy kontrol» M., 1990 (uchyebnik dlya studyentov)

3. Chogovadzye A.V. Kruglыy I.M. Vrachyebnыy kontrol v fizichyeskom vospitanii i sportye M.1987. (uchyebnik dlya studyentov)

4. Yuldashyev K.Yu, Kulikov Yu.A. «Fiziotyerapiya» (uchyebnik dlya studyentov) 1994 s. 298

Qo‘shimcha adabiyotlar

1. 
   Aulik I.V. «Opryedyelyeniye fizichyeskoy rabotosposobnosti v klinikye i sportye»,
   
2. 
   Bassina V.G., Byergniskiy Ya.M. «Klimatolyechyeniye» Spravochnik. Syemfiropol. Tavriya. 1990 s. 289
   
3. 
   Byet Shou “Yoga fit Tryening dlya zdorovya” M. 2005
   
4. 
   Biryukov A.A. «Massaj-sputnik zdorovya» kniga dlya uchaщixsya 1992 s. 157
   
5. 
   Bogolyubov V.A. «Obщaya fiziotyerapiya» M. 2001 s. 679
   
6. 
   Bogolyubov V.A. «Myetodika i tyexnika provyedyeniya fiziotyerapyevtichyeskix prosyedur» M. 2001 s.280
   
7. 
   Bokov A., Syergyeyev S. “ Yoga dlya dyetyey” M. 2004
   
8. 
   Vorobyev M.G., Vorobyev V.M. «Fiziotyerapiya na domu» S. Pyetyerburg, 1992 s. 217
   
9. 
   Dyembo A.G «Vrachyebnыy kontrol v sportye». M.: Myedisina, 1988
   
10. 
    Dubrovskiy V.A. «Lyechyebnaya fizkultura» M. 2004
    
11. 
    yevdokimova T.A. Milyukova I.V. Novyeyshiy spravochnik «Lyechyebnaya fizkultura» M. 2004
    
12. 
    yepifanov V.A. «Lyechyebnaya fizichyeskaya kultura» M. 2003
    
13. 
    yepifanov V.A. «Lyechyebnaya fizkultura i sportivnaya myedisina» M., 2000
    
14. 
    yepifanov V.A., Moshkov V.N. «Lyechyebnaya fizkultura (spravochnik)» M.1997
    
15. 
    yefanov O.I., Dzanagova G.R. «Fiziotyerapiya stomatologichyeskix zabolyevaniy», M., Myedisina, 1990
    
16. 
    Juravlyova A.I., Grayevskaya N.D. Sportivnaya myedisina i lyechyebnaya fizichyeskaya kultura. Rukovodstvo M., 1993
    
17. 
    Karpman V.L. «Syerdsye i sport» M., 1999
    
18. 
    Larskiy E.G. «Sovryemyennыye myetodы elyektroforyeza» Obzor lit. 1990 s. 127
    
19. 
    Lyeksionnыye matyerialы i uchyebno-myetodichyeskiye razrabotki
    
20. 
    Lyeksionnыye matyerialы i uchyebno-myetodichyeskiye razrabotki
    
21. 
    Milyukova I.V., yevdokimova T.A. «Gimnastika dlya dyetyey» M. 2004
    
22. 
    Muravyannikova J.G. «Osnovы stomatologichyeskoy fiziotyerapii » Rostov na Donu 2002. s. 320
    
23. 
    Natalov G.G. «Vvyedyeniye v fizichyeskuyu kulturu» Krasnodar, 1995
    
24. 
    Oranskiy I.ye., Ilxamdjanova R.S. «Kratkiy spravochnik po fiziotyerapii». Izd-vo Ibn-Sino 1992 s. 267
    
25. 
    Pastuxov O.G., Shyeftyelovich T.K., yermoshyenko L.S., Makarova X.A. «Fiziotyerapiya v stomatologii» Krasnodar 2002.-103 s.
    
26. 
    Pasыnkov ye.I. «Fiziotyerapiya» Darslik 1995. (na uzb. yazыkye) s.285
    
27. 
    Popov V.I. Chogovadzye V.G. « Fizichyeskaya ryeabilitasiya» Rostov na Donu 2001
    
28. 
    Rixsiyeva O.A. «Massaj» T. 1996
    
29. 
    Sokolov A.A.., Zausayev N.K. «LFK v chyelyustno-lisyevoy xirurgii» M., 1990
    
30. 
    Solovyeva T.R. «Magnitotyerapyevtichyeskaya apparatura». M. Myedisina, 1991s. 210
    
31. 
    Ulaщik V.S. « Fiziotyerapiya» M. 2003 s. 450
    
32. 
    Ulaщik V.S. «Domashnyaya fiziotyerapiya» Minsk. Byelorus. 1993 s. 239
    
33. 
    Umarova X.T. , Karachyevsyeva T.V. «Fiziotyerapiya v pyediatrii» izd-vo Ibn-Sino, 1993 s. 354
    
34. 
    Sarfis P.G., Kisyelyev V.B. «Lyechyebnыye gryazi i drugiye prirodnыye tyeplonosityeli» 1990 s. 235.
    
35. 
    Edvard T. Xouli, B. Don-Fryenks «Rukovodstvo instruktora ozdorovityelnogo fitnyessa», Kiyev 2004.
    
36. 
    Yuldashyev K.Yu. «Nyemyedikamyentoznыye myetodы lyechyeniya profilaktiki i myedisinskoy ryeabilitasii». Sb. nauch. trudov. T.-1994 s. 347.
    
37. 
    Yuldashyev K.Yu. «Pryeformirovannыye i yestyestvyennыye fizichyeskiye faktorы v profilaktikye i myedisinskoy ryeabilitasii». T. – 1991 s.236.
    
38. 
    «Vodolyechyeniye. Tyeoriya i praktika vodolyechyeniya doma, v lyechyebnisye i na kurortax», Rostov – 1996. s. 293.
    
39. 
    «Myedisinskiye osnovы fizichyeskogo vospitaniya i formirovaniya zdorovya i garmonichnogo razvitiya dyetyey i podrostkov» prof. Nazirov F.G. prof. Axmyedova D.M. prof. Suyumov F.A. dos. Vasilyev V.D, prof. Shayxova G.I. Tashkyent, 2003.
    

Chyet el adabiyoti:

1. 
   Eckel M. Phizikoterapie 165. 2000
   
2. 
   Consuelo T Lorenzo et al. Physical Medicine and Rehabilitation Medscape Reference 2011 – WebMD
   
3. 
   Lehrbuch K. Berlin. Phizijterapie volk 140.1988
   
4. 
   Marlis Gonzalez-Fernandez, MD, PhD, Jarrod David Friedman, MD Physical Medicine and Rehabilitation Pocket Companion
   
5. 
   Mark Harrast, MD, Jonathan Finnoff, DO Sports Medicine Study Guide and Review for Boards
   
6. 
   Mika T. Warshava. Fizikaterapia. 460.2000
   
7. 
   Sara J. Cuccurullo (Editor) Physical Medicine and Rehabilitation Board Review 2004 - Demos Medical Publishing, 848 pp.
   
8. 
   Teylor S.B., Miller N.H. “Basic physiologic principils relatied to Group exirsise programs” Filadelphiya 1990
   
9. 
   Tehaxton L. “Phithiological and psythological effects of short term exirsise eddiction on habitual runners.” 1992 96.
   
10. 
    Wainapel, Stanley F.; Fast, Avital (Editors) Alternative Medicine and Rehabilitation A Guide for Practitioners 2003 - Demos Medical Publishing.
    

Intyernyet manbalari:

www.doktor.ru,

www.medinfo.home.ml.org

www.pubmed.com, www.sportmed,ru

http://www.guideline.gov/index.asp

http://www.klinrek.ru/cgibin/mbook,

http://www.rusmedserv.com

http://www.eurasiahealth.org,

http://www.medscape.com,

http://www.pubmedcentral.nih.gov

www.alhealth.com, www.docguide.com, www.healthweb.com,www.acsm.org,

www.apta.org,www.sportsmed.org ,www.jphysiol.org

www.physsportmed.com, www.sportsmedicine.com

Tuzuvchilar:

Vыsogorsyeva O.N.	Xalq tibbiyoti, ryeabilitologiya va jismoniy tarbiya kafyedrasi qatta o‘qituvchisi, t.f.n.
Adilov Sh.Q.	Xalq tibbiyoti, ryeabilitologiya va jismoniy tarbiya kafyedrasi dosyenti

Ryesyenzyentlar:

Hamrayev A.A.	TTA 2-UASh va endokrinologiya kafyedrasi mudiri, t.f.d.
Agzamova Sh.A.	ToshPTI ambulator tibbiyoti va ryeabilitologiya kafyedrasidosyenti

Fanning ishchi dasturi “Kasbiy ta'lim”, “Davolash ishi” yo‘nalishlari bo‘yicha o‘quv dasturi va o‘quv ryejasi asosida tuzilgan, Toshkyent tibbiyot akadyemiyasi Ilmiy-uslubiy kyengashi yig‘ilishida muhokama qilingan, 2013 yil «_________»dagi «____»-sonli majlis bayoni bilan ma'qullangan.

1.So‘z boshi (Kirish).

Vrach nazorati jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanuvchilarning jismoniy rivojlanganligini, ichki organlarning va organizmning funksional holatini, jismoniy yuklamalarning organizmga ta'sirini, organizm tomonidan byerilayotgan javob ryeaksiyalarini, organizm sistyemalarining funksional holatini baholashni, jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanuvchilarning shaxsiy, ovqatlanish, dam olish gigiyenasini va shug‘ullanish sharoitlarining sanitar gigiyenik talablariga rioya qilishni o‘rganadi.

1.1.O‘qitish maqsadi va vazifalari.

O‘qitish maqsadi:

Talabalarni aholining turli kontingyentlari orasida, ularning jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanishlari uchun tibbiy tyekshiruvdan o‘tkazish qoidalarini o‘rgatish. Aholining sog‘lig‘ini mustahkamlash, ijtimoiy va maishiy sharoitlarga moslashishini (adaptasiyasini) yaxshilash uchun jismoniy yuklamaning organizmga ta'sirini baholash usullarini o‘rgatish. Sog‘lom turmush tarzini targ‘ibot qilish.

O‘qitish vazifalari :

-jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanuvchilarning morfologik va funksional holatini baholashning asosiy prinsiplarini o‘rgatish ;

-jismoniy tarbiya va sport mashg‘ulotlarida jismoniy mashqlarning samaradorligini baholash usullarini o‘rgatish ;

-asosiy, tayyorlov va maxsus tibbiy guruhlarida shug‘ullanish uchun ko‘rsatma va qarshi ko‘rsatmalarni aniqlash ;

-vrach nazorati bo‘yicha hujjatlarni rasmiylashtirishni va vrach nazorati xonasini jihozlashni o‘rgatish.

1.2.Fan bo‘yicha talabalarning bilimiga, o‘quviga va ko‘nikmalariga qo‘yiladigan talablar

Talaba bilishi kyerak:

-jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanuvchilarning jismoniy rivojlanganligini va funksional holatini baholash usullarini;

-dispansirizasiya o‘tkazishda vrach nazoratining asosiy usullarini;

-bajarilayotgan jismoniy yuklamalarning organizmga ijobiy va salbiy ta'sirlarini;

-nafas va yurak-qon tomir sistyemalariningorganizmga ta'sir etayotgan jismoniy yuklamaga nisbatan bo‘ladigan javob ryeaksiyalarini;

-jismoniy tarbiya bilan shug‘ullanuvchilarni tibbiy ko‘rik natijalariga asosan tibbiy guruhlarga saralashni.

Talaba malakalarga ega bo‘lishi kyerak:

-vrach nazorati kartasini (061-u shakl) to‘g‘ri to‘ldirish va mustaqil tibbiy xulosa byerish;

-asosiy, tayyorlov va maxsus tibbiy guruhlar mashg‘ulotlarida shug‘ullanishga ruxsat byerish uchun tibbiy ko‘rik turlarini va o‘tkazilish tartiblari;

-akadyemik guruhlardava davolovchi jismoniy tarbiya mashg‘ulotlarida shifokor - pyedagogik nazoratini o‘tkazish;

-sport va jismoniy tarbiya bilan shug‘ullanish inshoatlarining sharoitlarini sanitar gigiyenik baholash va to‘g‘ri xulosa byerish;

-vrach nazorati xonasining jihozlash.

Talaba ko‘nikmalarni ortirishi kyerak:

-mustaqil ravishda somatoskopiya va antryepomyetriyani o‘tkazishi;

-mustaqil funksional sinamalarni o‘tkazishi va olingan natijalar asosida yurak-qon tomir,nafas va vyegyetativ nyerv sistyemalarning funksional holatlarini baholashi;

-yurak-qon tomir,nafas va vyegyetativ nyerv sistyemalarining byerilayotgan jismoniy yuklamalarga javob ryeaksiyalarini aniqlashi va baholashi;

-organizmning jismoniy ish bajarish qobiliyatini aniqlash usullarini o‘zlashtirishi.

1.3.O‘quv ryejasidagi boshqa fanlar bilan aloqasi

Vrach nazoratini o‘tkazishda va masalalarini hal qilishda vyertikal intyegrasiya bo‘yicha odam anatomiyasi, normal va patologik fiziologiya, biologiya, umumiy gigiyena, jismoniy tarbiya fanlarini bilishi, gorizontal intyegrasiya bo‘yicha ichki kasalliklar propyedyevtikasi, fakultyet tyerapiyasi va xirurgiyasi, pyediatriya fanlarini bilishi lozim.

1.4.Talabalar bilishi kyerak bo‘lgan amaliy ko‘nikmalar minimumi

1.Shug‘ullanuvchilarning jismoniy rivojlanganligini baholash va ulardagi nuqsonlarni aniqlab, korryeksiyaga yo‘llanma byerish.

2.Funksional sinamalar yordamida organizm sistyemalarining funksional holatini baholash, jismoniy mashg‘ulotlarga ruxsat byerish.

3.Shug‘ullanuvchilar organizmining fiziologik holatini aniqlash va baholash, tibbiy guruhlarga ajratish va tibbiy xulosa byerish.

4. Jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanishga ko‘rsatma va qarshi ko‘rsatmalar.

5.Jismoniy tarbiya bilan shug‘ullanish vaqtida shifokor-pyedagogik nazoratni o‘tkazish.

6.Jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanuvchilarning shaxsiy, ovqatlanish, dam olish gigiyenasini bilish.

7.Sport bazalari holatini, sport inshoatlari va sport invyentarlar mosligini byelgilangan normativlar bo‘yicha baholash.

8.Aholi o‘rtasida sog‘lom turmush tarzini targ‘ibot qilish va ommaviy sog‘lomlashtirish ishlarini olib borish.


1.5.Talabalar bilimining nazorati

O‘qitilgan matyeriallar bo‘yicha talabalarning bilimini va ko‘nikmalarini o‘zlashtirish darajasini baholash butun dars o‘tish vaqtida 2 bosqichda olib boriladi : kunlik joriy nazorat va yakuniy nazorat bo‘yicha ryeyting ballari qo‘yiladi. Yakuniy nazorat fan tugashi bilan o‘tkaziladi. Talabalar bilimining nazorati har xil ko‘rinishda olib boriladi : og‘zaki so‘rov, vaziyatli masalalarni yechish, o‘rgatuvchi-nazorat qiluvchi tyestlarga yozma yoki og‘zaki javob, amaliy ko‘nikmalarni bajarish, o‘qitishning yangi tyexnologiya usullari bilan baholash. Bundan tashqari talabalar mustaqil ish topshiradilar va ular kundalik joriy nazoratda baholanadi. Hamda vrach nazorati kartasini rasmiylashtiradilar va topshiradilar.

Fan bo‘yicha ryeyting ballari joriy nazorat va yakuniy nazorat ballarining yig‘indisi fan bo‘yicha qaydnomalarga va talabalarning ryeyting kitobchalariga qo‘yiladi.