Карбон кислоталарнинг функционал хосилалари

:W
guruhlari bo’lib mos ravishda 
Cl
–
ioni juda kuchsiz asos; 
RCOO 
–
kuchsiz asos va 
R′O
yoki 
NH
2
–
kuchli asoslar mos keladi. Lekin aldegid va ketonlarda o’rin olish 
reaktsiyasi borishi uchun eliminirlanuvchi guruh gidrid-ion 
(N
–
)
yoki alkil-ion 
(R
–
) 
bo’lish kerak va ular juda kuchli asoslar hisoblanadi. Natijada aldegid va 
ketonlarning reaktsiyalarida eliminirlanish o’rniga doimo birikish reaktsiyasi 
amalga oshadi. 
Shunday qilib, atsil guruhidagi nukleofil o’rin olish oraliq tetraedrik 
intermediatning hosil bo’lishi bilan, ikki bosqichda amalga oshadi. Odatda 
reaktsiya tezligi ikkinchi bosqich tezligi bilan bog’liq bo’lsada, lekin reaktsiya 
yo’nalishini belgilab beruvchi asosiy bosqich birinchi bosqich hisoblanadi. 
Birinchi bosqich tezligi (tetraedrik intermediatning hosil bo’lishi) aldegid va 
ketonlardagi birikish kabi omillarga bog’liq bo’ladi: bunga hosil bo’luvchi manfiy 
zaryadni barqarorlashtiruvchi elektronlarni tortish hamoxanglik qiladi; o’tish 
holatining barqarorligiga fazoviy to’sqinlik qiluvchi katta xajmli guruhlarning 
C
C
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
O
O