Карбон кислоталарнинг функционал хосилалари

C
8
H
8
O
2
 
tarkibli murakkab efirning oltita izomerlarini 
v) 
C
14
H
12
O
2
tarkibli murakkab efirning o’n bitta izomerlarini (ular orasidan metil 
efirlarni ajratib ko’rsating). 
7-topshiriq. 
n-Butirilxloridning quyidagi reagentlar bilan reaktsiyalarini yozing. 
Hosil bo’luvchi barcha organik birikmalarini nomlang.
a) H
2
O 
 
 
 
 
 
b) izoprorpil spirti
v) n-nitrofenol 
 
 
 
g) ammiak 
d)toluol, AlCl
3 
 
 
 
e) nitrobenzol, AlCl
3
 
j) NaHCO
3
 ning suvli eritmasi 
 
z) AgNO
2
 spirtdagi eritmasi 
i) CH
3
NH
2 
 
 
 
 
k) (CH
3
)
2
NH 
l) (CH
3
)
3
N 
 
 
 
 
m) C
6
H
5
NH
2 
i) (C
6
H
5
)
2
Cd
 
 
 
o) C
6
H
5
MgBr 
8-topshiriq. 
Sirka angidiridining 2-topshiriqdagi (a) – (m)-reagentlar bilan 
reaktsiya tenglamalarini yozing. Hosil bo’lgan birikmalarni nomlang.
9-topshiriq. 
Fenilatsetamidning quyidagi reagentlar bilan reaktsiyalarini yozing va 
hosil bo’lgan organik birikmalarni nomlang. 
a) HCl issiq suvli eritmasi
b) NaOH issiq suvli eritmasi 
10-topshiriq. 
Fenilatsetonitril 4-topshiriqdagi sharoitlarda qanday o’zgarishlarga 
uchraydi. 
11-topshiriq. 
Metil-n-butiratning 
quyidagi 
reagentlar 
bilan 
reaktsiya 
tenglamalarini yozing va hosil bo’lgan mahsulotlarni nomlang: 
a) H
2
SO
4
 issiq suvli eritmasi 
 
 
b) KOH issiq suvli eritmasi 
v) izopropil spirti + H
2
SO
4 
 
 
g) benzil spirti + C
6
H
5
CH
2
ONa 
d) ammiak 
 
 
 
 
e) fenilmagniybromid 
j)izobutilmagniy bromid 
 
 
z) H
2
, CuO 
. 
CuCr
2
O
4
, qizdirish, bosim

---

551 
i) LiAlH
4
, so’ngra kislota
 
k) Na, C
2
H
5
OH
12-topshiriq. 
18
O
manbai sifatida 
H
2
18
O
dan foydalanib quyidagi nishonlangan 
birikmalarni sintez qilish sxemalarini yozing.
Ushbu birikmalarning suvli gidrolizidan qanday birikmalar hosil bo’ladi.
13-topshiriq. 
Nishonlangan
 
manba sifatida 
14
CO
2
yoki 
14
CH
3
OH
va 
H
2
18
O
lardan 
foydalanib quyidagi nishonlangan birikmalarni sintez qilish sxemalarini yozing. 
a) CH
3
CH
2
14
COCH
3
 
b) CH
3
CH
2
CO
14
CH
3 
v) CH
3
14
CH
2
COCH
3
 
g) 
14
CH
3
CH
2
COCH
3 
d) C
6
H
5
14
CH
2
CH
3 
 
 
e) C
6
H
5
CH
2
14
CH
3 
j) CH
3
CH
2
C
18
OCH
3
 
14-topshiriq. 
Uchlamchi-butilbenzoat metanol muhitida qizdirilganda nafaqat 
metilbenzoat va uchlamchi-butilbenzil spirti, balki benzoy kislota va metil-
uchlamchi-butilefiri ham hosil bo’lishi aniqlandi. a) Murakkab efirninng qanday 
parchalanishi metil-uchlamchi-butilefirining hosil bo’lishiga olib keladi? B) ayni 
sharoitlarda metilbenzoat va yemtil spirtlari metil efiri hosil qilmaydi. Bu ikki 
reaktsiyalardagi dastlabki reagentlarning turlicha xarakterini qanday tushuntirish 
mumkin? Metil-uchlamchi-butilefirining hosil bo’lish mexanizmi qanday? 
15-topshiriq. 
Murakkab efirlarni alkilgalogenidlarni karbon kislota tuzlari bilan 
reaktsiyasidan hosil qilish mumkin.
  
 
a) bu reaktsiya qanday turdagi reaktsiya deb hisoblanishi mumkin?
b) 2-oktilatsetatni (–)-2-brom-oktan va natriy atsetatdan sintez qilish 
stereokimyoviy natijalari qanday? 
16-topshiriq.
quyidagi birikmalarni farlqash uchun xizmat qiladigan oddiy 
reagentlarni taklif qiling: 
a) propil kislota va metilatsetat 
b) n-butirilxlorid va n-butilxlorid 
v) n-nitrobenzamid va etil- n-nitrobenzoat 
g)glitseriltristerat va gilitseriltrioleat 
d) benzonitril va nitrobenzol 
ye) sirka angidirid va n-butil spirti 
j) glitserilmonopalmitat va benzoilbromid 
z) ammoniy benzoat va benzamid 
i) n-brombenzoy kislota va benzoilbromid 
Quyidagi arlashmalarni kimyoviy yo’l bilan sof holda qanday ajratish 
mumkin? 
a) benzoy kislota va etilbenzoat 
b) n-valeronitril va n-valerian kislota 
v) ammoniy benzoat va benzamid 
Nima qilish kerakligini aniq ko’rsating.
17-topshiriq.
Quyidagi reaktsiyalar orqali maqsaddagi birikmaning tuzilishini 
aniqlang. Har bir orqali maxsulotlarni nomlang. 
a) Glyukoza (C
6
H
12
O
6
) + sirka angidridi 
→ S
16
H
22
O
11
 
b) Vino kislota (C
4
H
6
O
6
) + etil spirti +H
+
→ A (C
8
H
14
O
6
) 
v) A modda + benzoil xlorid + OH
–
 
→ S
22
H
22
O
8
 
C
6
H
5
 – C
O 
18
OCH
3 
a) 
C
6
H
5
 – C
18
O 
OCH
3 
b) 
C
6
H
5
 – C
18
O 
v) 
RX + R
′
COO
–
M
+ 
R
′
COOR + MX
 
18
OCH
3 

---

552 
g) Gall kislota (C
7
H
6
O
5
) + sirka angidridi 
→
d) B modda + metil spirti +H
+
→C
14
H
14
O
8 
18-topshiriq. 
A – L moddalarning tuzilish formulalarin aniqlang.
 
a) brombenzol + Mg, efir 
→ A (C
6
H
5
MgBr) 
A + etilen oksidi, so’ngra H
+
→B (C
8
H
10
O) 
B + PBr
3 
→ V (C
8
H
9
O) 
V + NaCN
 
→ G (C
9
H
9
N) 
G + H
2
SO
4
, H
2
O qizdirish 
→ D (C
9
H
10
O
2
) 
D + SOCl
2 
→ Ye (C
9
H
9
OSl) 
Ye + quruq HF 
→ J (C
9
H
8
O) 
J + H
2
, katalizator 
→ Z (C
9
H
10
O) 
Z + H
2
SO
4
, qizdirish 
→ I (C
9
H
8
) 
b) trans-2-metiltsiklogeksanol + atsetil xlorid 
→ K, k + NaOH [H
2
O] + qizdirish 
→ L + natriy 
atsetat 
 
 

---

Document Outline

• Atsil guruhidagi kislota katalizatorligidagi nukleofil o’rin olish
• AMIDLAR
• MURAKKAB EFIRLAR
  • Yog’lar. Yog’larning tabiatda uchrashi va ularning tarkibi
    • Karbon kislota hosilalarining spektrial analizi
  • Takrorlash uchun savol va topshiriqlar