Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университети

Гарольд Лассуэл (1902-1978) сиёсий фан доирасидага тадқиқотларга йўнал-тирилган ва сиёсий хулқ-атворни ўрганишда ижтимоий психология таҳлили-дан кенг фойдаланадиган интеграциялашган сиёсий билимни яратишга ин-тилди.
Г. Лассуэл индивиднинг сиёсатта муносабатини тақозо этувчи асосий омил шахсиятнинг психологик механизмидир, деб хисобловчи сиёсий руҳшунос-лик таҳлили (психоанализ) назариясини шакллантирди. Ана шу назарияга мувофиқ у сиёсий шахслар типологиясини ишлаб чиқци. Г. Лассуэл шахснинг у ёки бу сиёсий ролни танлашга мойиллига мезонидан келиб чиққан ҳолда, сиёсатчиларнинг учта асосий типини ажратиб кўрсатди:

• 
  маъмуриятчи;
  
• 
  тарғиботчи;
  
• 
  назариётчи.
  

Г. Лассуэл сиёсатчиларнинг юқорида кўрсатилган типларини тавсифлар экан, уларнинг ижобий ва салбий хусусиятларини қайд этган ҳолда, аралаш тип деб хисоблади.
Ўзининг «Сиёсат: ким нимани қачон ва қандай олади?» деб номланган тадқиқотида Г. Лассуэл жамиятдаги қадриятларни тақсимлаш ҳақидаги маса-лани тадқиқ этишни сиёсий фаннинг асосий вазифаси деб қаради, зеро, сиё-сий фаолиятнинг ўзига хослиги шу масалага келиб тақалади. Агар жамият-нинг иқтисодий соҳасида моддий қадриятлар, маданият соҳасида маънавий қадриятлар ишлаб чиқилса, сиёсий соҳада қадриятлар ишлаб чиқарилмай-ди, балки тақсимланади. Қадриятларни ким тақсимласа, ҳокимиятнинг эга-си ҳам ўша бўлади. Ким нимани, қачон ва қандай олади — бу, Г. Лассуэлнинг фикрига кўра, сиёсий жараён ва сиёсий хатти-ҳаракатларни таҳлил қилишда асосий масаладир.
Яна бир машхур америкалик сиёсатшунос Габриэл Алмонд бўлиб, унинг тадқиқотлари доираси сиёсий тизим ва сиёсий маданият масалаларини қам-раб олади.
Г. Алмонд томонидан ишлаб чиқилган сиёсий тизим моделида "кириш" ва "чиқиш" функцияларига кўпроқ эътибор берилган. Америкалик сиёсатшу-носга сиёсий маданиятнинг таркибий қисми бўлмиш сиёсий қарашлар ва сиёсий тизим фаолиятининг ўзига хос хусусиятлари ўртасидаги ўзаро муноса-бат мавжудлигини кўрсатиб берди.
Г. Алмонд замонавий сиёсатшуносликнинг классиклари қаторига кириб, унинг асарлари фақатгина қиёсий сиёсатшунослик ва сиёсий назария эмас, балки умуман сиёсатшунослик фанининг ривожи учун ҳам аҳамиятлидир. Г. Алмонд сиёсатшуносликда энг кўп тилга олинадиган муаллифлардан ва шу кўрсаткич бўйича қиёсий сиёсатшуносликда етакчидир. Алмонднинг концеп-циялари ва амалий хулосалари ушбу қўлланманинг бошқа бўлимларида ҳам ўз аксини топган.