Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университети

Назарий даража. Сиёсий онгнинг ушбу даражаси сиёсий хусусиятга эга
бўлган турли хил концепциялар, ғоялар ва қарашлардан иборатдир. Сиёсат-
ни назарий даражада идрок этиш қуйидагиларга имкон беради:

• 
  унинг энг муҳим мақсад ва вазифаларини — асосий (стратегик) мақсад
  ва вазифаларини ҳам, жорий (тактик) мақсад ва вазифаларини ҳам қўйиш ва
  ҳал этиш;
  
• 
  уларга эришишнинг восита ва усулларини белгилаш;
  
• 
  пишиб етилган муаммоларни ҳал этишни ташкилий-сиёсий жиҳатдан
  таъминлашнинг йўналишлари ва йўлларини белгилаш;
  

-сиёсий қарорлар ва мақсадли дастурларнинг бажарилиши устидан иж-тимоий назоратнинг концептуал ёндашувларини ишлаб чиқиш;
- амалий тажрибани хисобга олган ҳолда сиёсатга тузатишлар ва ўзгар-
тиришлар киритиш.
221

3. 
   Эмпирик даража. Сиёсий онгнинг бу даражаси бевосита амалиётга,
   турли сиёсий бирликларнинг сиёсий жараёндаги иштирокига асосланади. Маз-
   кур даража сиёсий воқеликни ҳис-туйғулар, кечинмалар, тасаввурлар шак-
   лида акс эттиради.
   
4. 
   Кундалик даража. Ушбу даража эмпирик даража билан яқиндан боғ-
   ланган, аммо айни пайтда, у билан қиёслаганда ўзининг бир қатор фарқ
   қилувчи хусусиятларига эга. Масалан, эмпирик даража субъектнинг амалий
   тажрибасини тавсифлайди. Кундалик даража эса, ижтимоий синфнинг, қат-
   ламнинг ёки кишилар гуруҳининг эмпирик даражасидан яна шуниси билан
   ҳам фарқ қиладики, унда мафкуравий ва назарий унсурлар ҳам мавжуд. Маз-
   кур даражага ёрқин ифодаланган ижтимоий-психологик қирралар: кайфият,
   ҳис-туйғу ва хаяжонлар хосдир. Бу ҳол унга ўзига хос жадаллик бахш этади ва
   сиёсий ҳаётдаги ўзгаришларга сезгирлик билан муносабат билдириш имко-
   нини беради.
   

Сиёсий онгнинг шаклларига ихтисослашган ва оммавий сиёсий онг ки-ради.
Ихтисослашган онг - бу мафкуравий турдаги онг бўлиб, бу шаклда энг асосийси — муайян мезонлар ва қоидаларни ижтимоий синф, гурухларнинг оддий вакиллари онгига сингдиришдан иборат. Ихтисослашган онг вакилла-ри, энг аввало, сиёсий партиялар ҳамда бошқа сиёсий бирлашмалар ва таш-килотларга мансубдир.