Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университети

Назарий-концептуал даражасида у ёки бу синф, ижтимоий қатлам, миллат, давлатнинг манфаатлари ва идеалларини очиб берувчи асосий қоида-лар қарор топтирилади.
Дастурий-директивалик даражасида ижтимоий-фалсафий тамойиллар ва идеаллар сиёсий элитанинг аниқ дастурлари, шиорлари ва талабларига айлантирилади ва бошқарув қарорларини қабул қилиш, омманинг сиёсий хулқ-атворини рағбатлантириш учун ғоявий асос бўлиб хизмат қилади. Маф-кура амал қилишининг ушбу даражаси "сиёсатнинг яратувчи элементи" деб ҳам талқин этилади.
Хулқ-атворлик даражада мазкур мафкура мақсадлари ва тамойиллари фуқаролар томонидан ўзлаштирилади ҳамда уларнинг жамият сиёсий ҳаёти-да иштирок этишининг у ёки бу шаклларида ўз ифодасини топади. Бу даража-да мафкура кишиларнинг хатти-ҳаракатига айланиб, уларни жипслаштира-ди, бирлаштиради, муайян йўлга йўналтиради, сафарбар этади.
Мафкураларнинг жамият ҳаётидага роли улар бажарадиган функциялар томонидан белгиланган. Сиёсий мафкуралар сиёсий дунёқараш сифатида на-моён бўлиб, ишонч-эътиқод кучини касб этувчи қадриятларни ўз ичига оли-шидан келиб чиқиб, уларнинг қуйидаги функцияларини ажратиб кўрсатиш мумкин:

• 
  йўналтириш функцияси. У жамият, ижтимоий тараққиёт, шахс, ҳоки-
  мият ҳақидаги асосий тасаввурларни ўз ичига олгани ҳолда мафкуранинг ин-
  сон фаолиятининг мазмун ва мезонлари тизимини белгилаб беришида ифо-
  даланади;
  
• 
  сафарбарлик функцияси. Мафкура анча мукаммал жамият ҳақидаги иде-
  алларни такдим этар экан, сиёсий фаолиятнинг бевосита мотивлари сифати-
  да майдонга чиқади ва жамиятни, ижтимоий гурухларни мазкур идеалларни
  амалга оширишга сафарбар қилади;
  
• 
  интегратив функция. Сиёсий воқеликка дунёнинг ўзлари таклиф эта-
  ётган манзарасига мос мазмун бахш этиб, сиёсий мафкуралар унинг ўз ми-
  қёсларига кўра ҳар қандай шахсий ва гурухий мақсадлардан устун турувчи
  жуда катта аҳамият касб этишини таъминлайди. Сиёсий мафкуралар хусусий
  манфаатларга қарама-қарши туради ва айнан шу боис интеграцияловчи омил
  сифатида намоён бўлади.
  
•