Germaniya Angliya Fransiya Italiya Niderlandiya Shvetsariya Skandinaviya Harakatlantiruvchi shahar boylari; kuchlari: feodallar; knyazlar; ziyolilar; ruhoniylar; kambag’al dehqonlar va hunarmandlar;
Nazariyotchilari: Y. Gus; M. Lyuter; T. Meunser; J. Kalvin; N. Makiyavelli; J. Boden. oqimlari: Lyuteranlik; kalvinizm. Reformatsiya nazariyotchilari asarlari:
M. Lyuter - “ 95 tezis “ J. Kalvin - “ Xristian dinidan qo’llanma “; - “ Mutloq azaliy taqdir “ N. Makiavelli - “ Tit Livining birinchi dekadasiga doir mulohazalar“ - “ Davlatpanoh “ - “ Florensiya tarixi “ J. Boden - “ Tarixni o’zgartirishning eng oson yo’li “ - “ Respublika to’g’risida olti kitob” - “ Yetti kishi dialogi “ Nazariyotchilar olg’a surgan g’oyalar: