Jahon sivilizatsiyalar tarixi

• NAVOIY DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI•3-KURS “B” GURUHTALABASI
• AMANOV AZIZBEKNING
• •“JAHON SIVILIZATSIYALAR TARIXI”FANIDAN
• •TAQDIMOTI

Tarixiy progressning spiral o`ramlari Reja:  

1.Insoniyat tarixini hisobi 2.Jamiyat tarixini mazmunini sinfiy kurash tashkil etadi
3. Tarixiy progressning spiral o`ramlari

Insoniyat tarixini hisobi qaysi lahzadan boshlanadi

Insoniyat tarixini hisobi qaysi lahzadan boshlanadi? Bu savolga turli javoblar beriladi. Odatda jamiyat tarixini bundan 1,5-2 mln yil oldin boshlangan paleolitdan, qachonki hozirgi odamning ajdodi tosh qurolni tayyorlay boshlagan ibtidoiy jamoa formatsiyasidan o`rganiladi

• Ba`zi olimlar qadimgi dunyo tarixini qadimgi tosh davri oxiridan, taxminan 40 ming yil avval “aqlli odam” paydo bo`lganidan olib boradi. Bu “odam” urug`i evolyutsiyasida ulkan to`ntarish edi. Lekin birinchi o`ttiz ming yillikda ibtidoiy odam mehnat faoliyati bilan shug`ullansada, tabiatga qaram holda turdi, tirikchilik vositasini ishlab chiqara olmadi. “Aqlli odam mehnat qilishni bildi va buning uchun eng oddiy qurollarni ishlab-chiqarishni meros qilib oldi. Lekin qadimgi tosh davrining so`nggidan u yana uzoq o`zining tarixini o`ttiz ming yilida – hali yana… tabiat ne`matlarini o`zlari ishlab-chiqargan qurol yordamida o`zi uchun oldi, leki9n uning mevalarini yangidan qayta ishlab chiqarmadi…” Inson terimchilik, ovchilik va baliqchilik bilan shug`ullandi.

“Aqlli odam mehnat qilishni bildi va buning uchun eng oddiy qurollarni ishlab-chiqarishni meros qilib oldi. Lekin qadimgi tosh davrining so`nggidan u yana uzoq o`zining tarixini o`ttiz ming yilida – hali yana… tabiat ne`matlarini o`zlari ishlab-chiqargan qurol yordamida o`zi uchun oldi, leki9n uning mevalarini yangidan qayta ishlab chiqarmadi…”
Inson terimchilik, ovchilik va baliqchilik bilan shug`ullandi.
Jamiyat tarixini mazmunini sinfiy kurash tashkil etadi, bu taxminan besh-olti ming yil oldin va hukmron sinfning irodasining ifodalaydigan davlatni paydo bo`lishidan tarix hisobi boshlanadi degan fikr ham bor

• Jamiyat tarixini mazmunini sinfiy kurash tashkil etadi, bu taxminan besh-olti ming yil oldin va hukmron sinfning irodasining ifodalaydigan davlatni paydo bo`lishidan tarix hisobi boshlanadi degan fikr ham bor. Karl Yaspers tarixgacha bo`lgan davrni farq qiladi va taxminan 5000 yil bizga ma`lum tarixni hujjatli ma`lumotlari bilan qachon “birdaniga birvaqtda yer sharining uch hududida qadimgi madaniyatlar shakllanadi. Bu shumer-bobil va misr madaniyati er. avv. ming yillikda, Egey, hind madaniyati- 3 ming yillikda yuzaga kelgan. Sivilizatsiya tarixi deganda biz bu so`z lotin tilidan Cives-fuqaro, civilis-fuqarolik degan ma’noni bildirib, sinflar davlat va huquqni taxmin qiladi. Bu bilan tarixdan o`tgan 4 ming yillik davr chiqarib tashlanadi. Bu neolit davri insoniyat taqdiri va ijtimoiy tuzilishini shakllanishi-davri neolit inqilobi edi.

Ayrim nuqtai-nazarlarga qaraganda jamiyat tarixini neoliy sivilizatsiyasini boshlab bergan neolit inqilobidan hisoblash kerak, undan oldin o`tish davri mezolit deb aytiladi. Dema o`tish davrisiz jamiyat tarixi o`n ming yilni o`z ichiga oladi-bu yerning geologic tarixida-ko`z ilg’amas lahza, lekin insoniyat o`tgan ulkan , tub o`zgarishlarga boy yo`l Bunday yondashuvni yoqlab qanday dalillarni ko`rsatish mumkin?