Ызбекистон давлат жисмоний тарбия институти

Тайёрлов даврида тренировка 
Тайёрлов даврида тайёрлиги бор енгил атлетикачилар билан хафтада 5-6 тренировка 
машғулоти ва янги бошлаётганлар билан 3-4 машғулот ўтказилади. Бу вақтдаги 
тренировкаларнинг мусобақалашув давридаги спорт муваффақиятлари учун ахамияти жуда 
катта. Тайёрлов даври уч босқичга бўлинади: кузги-қишки (ноябрь-февраль) тайёрлов 
босқичи, қишки (март) мусобақалашув босқичи ва бахорги (апрель) тайёрлов босқичи. 
Биринчи босқичда умумий жисмоний тайёргарликка ва техника асосларини эгаллашга, 
қолган босқичларда эса-ихтисослашган тайёргарликка кўпроқ эътибор берилади. 
Кузги-қишки тайёрлов босқичидаги тренировканинг асосий вазифалари: 
1. Хар томонлама жисмоний ривожланишни яхшилаш.
2. Танланган енгил атлетика турига мослаб куч тезкорлик ва бошқа жисмоний 
фазилатларни ривожлантириш.
3. Ахлоқий ва иродавий фазилатларни тарбиялашни давом эттириш.
4. Техникани билиб олиш ва уни такомиллаштириш.

---

29 
5. I ва II босқич қишки турларини топширишга “Алпомиш ва Барчиной” тестларига 
тайёрлаш.
6. Танланган енгил атлетика тури, шунингдек, гигиена ва ўз-ўзини назорат қилиш 
назарияси ва методикаси сохасида билим олиш ва уни ошириш. 
Бу вазифалар бино ичида ва очиқ хавода ўтказиладиган группавий ва якка 
машғулотларда хал этилади. Тажриба қишда–22-25
О
гача совуқда хам очиқ хавода 
шуғулланиш мумкин эканини кўрсатади. Аммо совуқ хавода машғулотни зичроқ ўтказиш, 
машғулот жойини шамолдан тўсиши лозим. Кўпроқ икки кишилик машқлар қилиш, бири 
кетидан иккинчиси кетма-кет бажарадиган машқлар ўтказиш, ўйин ва эстафеталардан кўпроқ 
фойдаланиш керак. Тушунтиришнинг бир қисмини машғулот олдидан бино ичида ўтказилса, 
бу хам дарс зичлигини ошириш имконини беради. 
Агарда қор унчалик қалин бўлмаса, енгил атлетика машғулоти ўтказиладиган одатдаги 
жойларни қордан тозалаб, тренировка қилаверса бўлади. Бундай пайтларда таги резина ёки 
кигиз туфли кийган маъқул. қор тозаланмайдиган бўлса, унда енгил ёғоч каток билан қорни 
шиббалаб, устига кул ёки ғишт қумоқ сепиш керак. Бунда тиши қисқа енгил атлетик туфлида 
шуғулланган яхши. Узоқ давом этадиган югуришларни қори босилган сўқмоқларда ўтказиш 
лозим.
Енгил атлетика машғулоти ўтказиладиган бино мумкин қадар махсус жихозланган 
бўлиши керак. Агар залда ғиштқумоқ йўлка бўлмаса, унинг ўрнига тахта, резина, тўқима 
арқон йўлкалар хам ярайверади. Сакраш учун қум тўлдирилган чуқур ёки гимнастик 
тўшаклар бўлиши керак. Снарядларни арқон ёки сим тўрга улоқтириш маъқул. 
Тренировканинг кузги-қишки тайёрлов босқичида техникани ўрганиш ва уни 
такомиллаштиришга кўпроқ вақт ажратиш керак.