Иқтисодий таҳлил

4-вариант

1. 
   Бухгалтерия баланси ва уни таҳлилда қўлланилиши.
   

Buxgalteriya balansi korxonaning moliyaviy holatini tahlil qilishning asosiy manbai hisoblanadi. “Balans” atamasi lotincha bis - ikki marta, banx - tarozi pallasi so'zlaridan tarkib topib, tom ma’noda ikki palla degan ma’noni anglatadi va tenglik tushunchasi sifatida ishlatiladi.Balansning aktiv va passiv tomonlari boMadi. Aktiv tomonida korxona mablag’lari, passivida esa xo’jalikning o’ziga tegishli manbalar, kreditga va qarzga olingan boshqa manbalar ko’rsatiladi. Aktiv mablag’laming oshishi, passivdagi manbalar va foyda (daromad)ning ko’payishi bilan bog’liq.
Buxgalteriya balansiga qo‘yiladigan asosiy talablar uning to ‘g ‘riligi, realligi, yaxlitligi, izchilligi va tushunarliligidir.
B alansning to ‘g‘riligi uni tuzishda asoslanilgan hujjatlaming toMaligi va sifati bilan ta’minlanadi. Balansning har bir moddasi hujjatlar, buxgalteriya hisob raqamlaridagi yozuvlar, buxgalteriya hisob-kitoblari va inventarlash bilan tasdiqlangan bo'Iishi kerak. Balans m a’lumotlarini qasddan buzish - niqoblash deyiladi. Balansni niqoblash, asosan, qoida buzishlami yashirish maqsadida amalga oshiriladi. Ayrim hollarda balansni niqoblash uni tuzish bo'yicha qoidalami mukammal bilmaslik oqibatida sodir bo‘ladi.
Balansning realligi. Balans to ‘g ‘ri, ammo noreal b o iishi mumkin. Masalan, asosiy vositalar ma’naviy eskirgan, debitorlik qarzini talab qilib olib bo'lmasligi kabilarreal holatni ko‘rsatmaydi.
B alansning davomiyligi. Har bir keyingi balans oldingi balansdan kelib chiqishi bilan izohlanadi.
B alansning aniqligi. Balansni aniq va tushunarli bo'lishi uchun moddalar rekvizitlari va nomlari ikki til (o‘zbek va rus tili)da bayon etilgan

2. 
   Аудитнинг хиллари
   

“Operatsion audit - boshqaruv masalalari bo‘yicha korxonaning turli tarkibiy boMinmalariga maslahat berish kabi faoliyat (masalan ? marketing ishlarini baholash, korxona tarkibiy tuzilmasini baholash vash.k.)” Operatsion auditda tekshirish faqatgina buxgalteriya hisobi bilan chegaralanmaydi, balki boshqaruv tizimi, ishlab chiqarish va mehnatni tashkil qilish, kompyuter muomalalari algoritmini takomillashtirish, marketing va umuman auditoming mutaxassisligidan kelib chiqib, turli sohalami qamrab olishi mumkin
“M uvofiqlik auditi - ushbu korxona bo'linm alari faoliyati, uning m a’muriyati va zarur b o ‘lganda yuqori organlar tomonidan belgilangan yoki qonun hujjatlarida ko‘rsatilgan qoidalarga muvofiqligini tekshirishdan iborat. Masalan, tuzilgan shartnom alam i yuridik talablar nuqtai nazaridan tekshirish va baholash, risklam i kamaytirish va h.k.” 14.Budjet tomonidan m oliyalashtiriladigan tashkilotlar nazorat qilinganda ham asosan moslik auditi o ‘tkaziladi, chunki bunday tashkilotlarda bajarilishi lozim b o ‘lgan qoidalaraniq ko'rsatiladi
Таянч иборалари: мажбурий, ихтиёрий, операцион, мувофиқлилик аудити.