Иšтисодий таілил фанининг моіияти, бозор иšтисодиёти шароитида аіамияти ва вазифалари

 Маркетинг 
 
Иқтисодий таҳлил 
Бозорни ўрганишда 
иқтисодий таҳлил 
натижаларидан 
фойдаланади. 
Маркетинг фаолияти 
иқтисодий таҳлилнинг 
объекти ҳисобланади. 
Иқтисодий таҳлил фани Аудит фани билан ҳам узвий 
боғлиқдир. Аудит фани ва фаолияти бизга бозор иқтисодиётига 
ўтишимиз муносабати билан кириб келди. Шу туфайли аудит бизга 
янги фан сифатида ўзимизга хос ҳолда шаклланмоқда. Чунки дунё 
тажрибаси учун аудит фани янги фан эмас. У Италия, Буюк Британия 
каби мамлакатларда ХIV- XVI асрларда қўлланилиб бошланган. 
Ҳозирги пайтда аудит фани Ўзбекистонда шаклланиш 
босқичини ўтмоқда. Бу борада ҳали турли фикрлар мавжуд. Бир 
гуруҳ олимлар аудитни олдинги тафтиш билан тенглаштирса, 
иккинчи гуруҳ олимлар аудит бу хўжалик фаолиятини таҳлил қилиш 
орқали унга ташхис қўйиш деб баҳоламоқда. Учинчи гуруҳ олимлар 
уни нодавлат холисона ташкилот бўлиб молиявий ҳисоботда 

---

28 
ифодаланган кўрсаткичларнинг реаллигига баҳо беради деб 
айтадилар. 
Бундай турли фикрларга асос бор. Чунки жуда кўп 
ташкилотлардаги 
тафтиш 
бўлимлари 
аудитор 
фирмаларига 
айлантирилиб хамон тафтиш билан шуғулланмоқда. Баъзи бир груҳ 
аудиторлар хўжалик фаолиятини батафсил таҳлил қилиб , унинг 
молиявий-хўжалик фаолиятига атрофлича баҳо бериб, ички 
имкониятларини ахтариб топиб, самарадорликни ошириш йўлларини 
кўрсатиб бермоқдалар. Учинчи гуруҳ аудиторлар эса хақиқатда 
молиявий ҳисоботнинг реаллигини исботлаш билангина чегараланиб 
қолмоқда. Яна баъзи аудиторлар борки, улар солиқ ва башқа 
тўловларнинг тўғри ҳисобланганлигини текшириб шу бўйича 
маслаҳат бериш билан чекланиб қолмоқдалар. Кўриниб турибдики 
аудиторлик амалиёти ҳам, унинг назарияси ҳам ҳали тўлиқ 
шаклланган эмас.
Аммо шуни эътироф этиш керакки, аудитор ўз хулосасини 
тўғри ва асосли қилиб бериши учун ҳар қандай ҳолда ҳам хўжалик 
фаолиятини иқтисодий таҳлил қилиши лозим. Таҳлилчи ҳам ўз 
навбатида аудит талабларини, тамойилларини билиши керар. Чунки 
аудитор хулосаси учун бевосита ана шу таҳлил маълумотлари етарли 
бўлиши мумкин. Шундай қилиб аудит ва таҳлил бир-бири билан 
узвий боғлиқликда. Уларнинг боғлиқлиги қуйидаги чизмада ўз 
аксини топган.