Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti olmaliq filiali «konchilik ishi» kafedrasi

AMALIY MASHG‘ULOT № 6
ILG‘OR TORPEDO ZARYADINI QО‘LLASH


Reja:
1.Oldingi Torpedo parametrlarini hisoblash.
2.Portlovchi quduqlarni joylashtirish sxemalarini о‘rganish.
3.Oldinga Torpedo quduqlarini yotqizish parametrlarini aniqlash.

Usul Qarag‘anda havzasi konlarida ishlab chiqilgan va joriy etilgan. Uning mohiyati shundan iboratki, tomning harakatlanayotgan tozalash sо‘yilishi oldida uzoq quduqlar burg‘ulashadi, unda katta VV tо‘lovlari portlashi, shu bilan bloklardagi qattiq tomning qatlamlarini yо‘q qilish. Bloklarning kattaligi tomning tabiiy qulashi bosqichiga taxminan teng bо‘lib, dinamik chо‘kma hosil qilmaydi. Bundan tashqari, yoriq zonalarining shakllanishi qiyin tomlarni nazorat qilishni osonlashtiradi.

Torpedo samaradorligi qiyin quyidagi parametr bilan baholanadi:
Bо‘limdagi yukni kamaytirish va tayanch tayanchlari;
Tomning jinslarini almashtirish tezligini kamaytirish.
Yaxshi qatorlar orasidagi optimal masofa, tomning turiga qarab, 14-27M, 10-20m kо‘mir qatlamining ustidagi quduqning ortiqcha burchagi, 6-70 tozalash devorining chizig‘iga nisbatan quduq burchagi. Sо‘yish ustidagi Torpedo chizig‘idan oldin kamida 10-12m bо‘lishi kerak.
Bevosita tom qulashi qadam 30-40% ga kamayadi, va qadam 1-turi jinslarning asosiy tom qulashi – 10-15%,2-turi jinslarning da - 25-30%,3-m turi bilan –35-40% yoki undan kо‘p.bevosita tom qulashi pitch turli xil turlari uchun Torpedo quduqlari о‘rtasida bir xil masofa bilan.
Jismoniy mohiyatga kо‘ra, rivojlangan Torpedo-tomning sun’iy ravishda buzilishi. Tomning bunday buzilgan qismini tozalash ishlari tо‘g‘ridan-tо‘g‘ri tomning mavjudligi bilan birgalikda ochilganda, tо‘liq LAVA qoldiqlariga qadar jadal dislokatsiya paydo bо‘ladi. Gaz va changda xavfli bо‘lgan ma’danlarda ilg‘or Torpedo ishlab chiqarish tizimida qо‘llanilishi mumkin.
Oldinga Torpedo parametrlari
Quduqlar orasidagi masofa asosiy tomning ikkinchi darajali chо‘kindilarining tabiiy bosqichidan tengdir.
Uyingizda tomining umumiy pasayishi bilan, uyingizda bо‘shliqda, Torpedo samolyotlarini tozalash yо‘li bilan о‘tish paytida tomning eng katta о‘zgarishi kuzatiladi.
Quduq mono zaryadini (Torpedo) portlatganda, portlovchi tо‘lqin tog ‘ jinslarida tarqaladi. Odatda, uning old tomoniga, о‘rta siqish, teginish yо‘nalishi bо‘yicha-atrof-muhitni chо‘zish. Ma’lumki, nozik jismlarga о‘xshash jinslar siqishdan kо‘ra kuchlanish kuchlariga nisbatan ancha yomonroqdir. Natijada, quduqning radiusida yoriqlar rivojlanadi. Yoriq zonasining radiusi ishlatiladigan bb ning miqdori va turiga, zaryadning dizayni, toshning fizik - mexanik xususiyatlariga, boshqa texnologik parametrlarga va kuchlanish tо‘lqinining parametrlariga bog‘liq.
Quduq zaryadining atrofidagi jinsdagi radial yо‘naltirilgan yoriqning shakllanishi shartlari quyidagi shaklda yoziladi
,
qayerda Tmax-tangensial kuchlanish kuchlanish, MPa; sp.m-massivdagi jinslarning bir tomonlama kuchlanish kuchi, MPa ; g-massivdagi jinslarning о‘ziga xos tortishish darajasi, H-tog ‘ chuqurligi, m.
Maksimal tangensial kuchlanish stresslari ifodadan tabiiy ma’lumotlar asosida aniqlanadi
bu erda m-Poisson koyeffitsiyenti; CP. m-massivdagi uzunlamasına tо‘lqinning tarqalish tezligi, m / s; r3-bb, sm zaryad radiusi;gt-yorilish zonasining radiusi, sm .
Samarali ta’sir radiusini aniqlash uchun quduq zaryadini portlatish elektr jurnalini muvaffaqiyatli ishlatadi. Uning mohiyati yorilish koyeffitsiyentidagi о‘zgarishlarni baholashdan iborat. Toshlarning strukturalarida og‘ish ehtimoli va radiusning tabiiy yorilish tizimlarining mavjudligini hisobga olgan holda, alohida zaryadning ta’siri dastlabki 2 martadan kam bо‘lmagan yoriq koyeffitsiyentini oshirish orqali amalga oshirildi. Zaryadning (m) samarali ta’sirining radiusi zaryad massasiga bog‘liq: ref 0,2 qz, bu erda qz zaryad massasi, kg (qz 200 kg).
Chuqur Torpedo bilan quduqlarning joylashuvi qatordagi asosiy faol stresslarning yо‘nalishiga qarab tanlanishi kerak . Quduqlarni eng katta faol kuchlanishga parallel ravishda joylashtirish tavsiya etiladi.
Tg yorilish zonasining radiusini aniqlash uchun VNIMI NOMOGRAMIDAN foydalanish tavsiya etiladi (shakl.7.1).Nomogramma quyidagi tabiiy parametrlar uchun mо‘ljallangan: g=20 γ 90 kn/ m3; usr.m = 6 15 15N / (C * m2); s.m + un=2,5 120 120 MPa;m=0.22 0, 0.25; r3 = 1,8 sm 3 sm, bb turi-ammonit tosh belgisi T-19. Nomogrammada olingan boshqa VVLARDAN foydalanganda r3 miqdori kvk koyeffitsiyenti bilan kо‘paytirilishi kerak; bb ammonit 6zhv kvk=1,1 VV AP-5ZHV kvk=1,14 sifatida foydalanilganda.
Nomogramda portlash parametrlarini aniqlash uchun quyidagilar kerak: BV qabul qilingan zaryad radiusiga mos keladigan belgidan, 1-shkalada, SF kuchiga mos keladigan 2-о‘lchovdagi belgidan tiklangan vertikal kesishmasidan oldin о‘ng tomonga gorizontal chizish.m. Keyin kesishish nuqtasidan diagonalni usr qiymatiga mos keladigan 3-yeksa nuqtasidan tushirilgan vertikal kesishuvgacha yuqoriga kо‘taring.m.Kesish nuqtasidan о‘ng tomonga gorizontal ravishda 4 о‘qi bilan kesishgunga qadar yotqiziladi. Misol uchun, shakl.7.1, nomogramdan foydalanish usulini kо‘rsatib, quyidagi parametrlar qabul qilinadi: r3 = 4cm, s.m= 10 MPa, usr.m = 9h/(C·m2), kerakli gt = 125cm . Bb sifatida ammonit 6hv gt=125·1,1=137,5 sm sifatida ishlatilganda .
S qiymati. 1,5-2 marta SF valentlik namunadagi m kam kuch chegarasi.
Rasmda kо‘rsatilgan nomogramdan.7.1, bu kun qiymati sp uchun qо‘llab-quvvatlash bosim zonasida tog ‘ bosimi ortishi bilan, deb ochiq-oydin emas.h = s.m + kun portlovchi quduq zaryadining atrofida yorilish radiusi miqdorini pasaytiradi .Shundan kelib chiqadiki, quduq tо‘lovlari yoki ilg‘or Torpedo portlashlari qatordagi un miqdoridan yuqori bо‘lgan mos yozuvlar bosimi zonasidan tashqarida amalga oshirilishi kerak. Bunday holda, gt qiymati eng katta bо‘ladi .
Tahoratning sо‘yilishi buzilgan hududga yaqinlashishi, qо‘llab-quvvatlash bosimi bilan qoplangan hududda mavjud bо‘lgan keskinliklarning oshishi bilan birga keladi. Portlash bilan yaratilgan sun’iy yorilish zonasi siqilishga uchraydi va asosiy stresslarga parallel ravishda yо‘naltirilgan yoriqlar "о‘sadi", ya’ni ularning uzunligi (yopiq holatda) ortadi. Asosiy stresslar tekislikda harakat qilganligi sababli, odatiy holga kelganda, vayron qilingan maydonning tasavvurlari oxir-oqibat dumaloq emas, balki elliptik tasavvur hosil qiladi. Ellipsning katta maydoni taxminan odatda plastingga qaratiladi.
Qatlamning chekka qismining ta’sir zonasida asosiy uyingizda bükme deformatsiyalari rivojlana boshlaydi. Natijada, u erda yoriqlar zonalari birlashtirish va taxminan parallel-line tozalash sо‘yish va normal naplastovaniye va zaiflashib mexanik aloqalarni tekislik tabaqalanishi qaratilgan bloklari samolyot yoriqlar shaklida asosiy trudnoobrushayemoy tom qatlamlarini vayron bо‘ladi. Ushbu jarayonlarning umumiy kо‘rinishi tomni boshqarishni sezilarli darajada osonlashtiradi.
Portlovchi quduqlarni joylashtirish sxemalari
Zamonaviy torpedirovaniye da portlatish quduqlari sxemasi manzil hisobga qattiq-halok jinslarning qatlami kuchini olib tanlangan bо‘lishi kerak, individual qatlamlari, uning tarkibiy qismlari, tabiiy yoriq tizimlari parametrlari kuch soni, kо‘mir qatlami parametrlarini yuzaga-uning kuchi va tomchi burchagi, hisobga tozalash sо‘yish uzunligi olish kerak.
Maqsadga kо‘ra, quduqning portlashi tozalash devorining ishlab chiqilgan makonida osishni oldini olish uchun mо‘ljallangan asosiy qismlarga bо‘linadi va tozalash inshootlarida mahalliy osilish xavfini bartaraf etishga xizmat qiladi .tozalash quduqlari yordamida tom yopish majburiy usulidan ilg‘or Torpedo paytida spurovy ayblovlar yordamida turli sabablarga kо‘ra mumkin bо‘lgan jinslarni osib qо‘yish. Bir holatda, masalan, sо‘yishning о‘rta qismida ishlab chiqarilgan bо‘shliqda konsol yordami bilan osishni yaratishga qodir bо‘lmagan asosiy tomning jinslari, ishlab chiqarish va tozalash sо‘yish tekisligi tomonidan ishlab chiqarilgan konturning ikki tomoniga yordam berishda etarlicha barqaror osishni yaratishga moyildir. Ushbu hodisa tomning muhim xususiyatiga tegishli bо‘lib, asosan prognozlangan parametrlarga ega bо‘lgan takroriylik bilan tavsiflanadi. Bunday holda, favqulodda vaziyatlarning oldini olish uchun kesish quduqlari bilan ilg‘or Torpedo qilish kerak.
Tomning о‘rnini bosadigan joylarda va qatlamlarda tog ‘ jinslarini tayyorlash bilan bog‘liq bо‘lgan juftliklarda osilgan holatlar bо‘lishi mumkin, cheklangan kattalikdagi joylarda qatlam qatlamlari bilan aloqa qilish mumkin. Bundan tashqari, ba’zi joylarda tom yopish qiyin bо‘lgan jinslarning kuch xususiyatlarining sezilarli о‘zgaruvchanligi bilan qatlamlarning egiluvchanligi mexanik kuchini oshirish tufayli osib qо‘yish mumkin. Bunday hodisalar davriy emas, ularning paydo bо‘lishi taxmin qilish qiyin, va osilishlar spurov zaryadlarini portlatish orqali tomni majburan yо‘q qilish yо‘li bilan yо‘q qilinadi.
Tashqi о‘xshashlik ilg‘or Torpedo kesish quduqlari va ishlab kosmosda puflab zarba ayblovlar majburiy qulashi bilan-oldini olish uchun tomida chо‘zilgan ayblovlarni portlatish (yoki bartaraf) konjugasyon tom osilib – usullari ta’sir obyektlar, parametrlari va amalga oshirish vositalari bilan farq qiladi.
Tomning dastlabki qо‘nishi uchun ilg‘or Torpedo sxemalari shakl bо‘yicha taqdim etiladi.