Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti olmaliq filiali «konchilik ishi» kafedrasi

Qarshilik darajasi.
Nishabning barqarorligi darajasi, odatda, ushlab turuvchi kuchlarning miqdori barqarorlik koyeffitsiyenti deb ataladigan siljishlar miqdoriga nisbati bilan baholanadi:

bu erda tgρ - ichki ishqalanish koyeffitsiyenti; Ni-i-saytda normal kuch; Ti-i-saytdagi teginuvchi kuch; k-debriyaj ;L-sirtning uzunligi; n-sirtning sirt uzunligi bо‘ylab kо‘rib chiqilgan maydonchalarning soni.
Hozirgi vaqtda yamoqning barqarorligi koyeffitsiyentining qiymatini hisoblashning ishonchli usullari mavjud emas. Buning sababi, bu usullarning jinslar xususiyatlari va boshqa bir qator omillar bо‘yicha dastlabki ma’lumotlarning ehtimoliy xususiyatiga mos kelmasligi. Shuning uchun, barqarorlik zaxirasining koyeffitsiyenti birgalikda muhandislik tuzilishi va mumkin bо‘lgan xatolar kesish va ushlab turish kuchlari bilan belgilanadi, deb Nishab ishlashini ta’minlash uchun zarur bо‘lgan barqarorlik zaxirasini hisobga oladi.
Kerakli barqarorlik zaxirasini tanlashda о‘ziga xos sabablarning ta’sirini kо‘rib chiqing.
1.Tosh namunalarining dastlabki xususiyatlari ±7% dan oshmaydigan xato bilan aniqlanadi.
2.Vaqti-vaqti bilan jinslarning xususiyatlari о‘zgarishi (shamollatish, bо‘shliq, shishish, titrash) 20-30% bilan siljish qarshiligining pasayishiga olib keladi va kо‘chkilarni amalga oshirish ehtimoli vaqt о‘tishi bilan ortadi.
3.Qatordagi jinslarning yorilishi (ayniqsa, tosh va yarim tosh jinslar uchun) hisobga olinmasligi kesish qarshiligining qiymatini aniqlashda katta xatolarga olib keladi.
4.B portlashidan, uskunaning massasidan va hokazolardan dinamik yuklarni aniqlashning noaniqligi.
5.Hisoblash usullarining xatosi ±5-6% dan oshmaydi.
Hisoblashda hisobga olinishi kerak bо‘lgan bir qator boshqa omillar (masalan, tuman seysmikligi va boshqalar) kabinetga koyeffitsiyentiga ta’sir qilishi mumkin. Ushbu Nishab uchun barqarorlik zaxirasining hisoblangan (qabо‘l qilingan) koyeffitsiyentining yakuniy qiymati muayyan omillarning mavjudligi, ya’ni.