Ishning umumiy tavsifi Mavzuning dolzarbligi

Uchinchidan - o`quv mashg`ulotining har bir “Kichik” modulida
qo`llaniladigan mashg`ulotning turi va tipi belgilab olinadi;
To`rtinchidan - har bir kichik modulda ishlatiladigan pedagogik uslublar
aniqlanadi. Shunda, ana`naviy va interaktiv usullar bu erda uslub, ya`ni ruschadagi
"Pedagogicheskiy priyom" vazifasini bajaradi;
Beshinchidan - muayyan o`quv muassasasida mavjud axborot kommunikatsiya texnologiyalardan hamda har bir kichik moduldagi o`quv
mashg`ulotining xarakteridan kelib chiqib, o`quv mashg`ulotini amalga oshirishda
foydalaniladigan axborot-kommunikatsiya texnologiya va didaktik materiallar
belgilanadi¹.
Shu bilan "Pedagogik texnologiya" tamoyillari asosida bitta o`quv
mashg`ulotini loyihalashning xususiy jadvallarini tuzish vazifasi bajarilgan bo`ladi.
Bajariladigan uchinchi vazifa - ushbu o`quv mashg`ulotining loyihalash
xususiy jadvallarida ko`rsatilgan tartib bo`yicha o`quv jarayonini amalga
oshirishning ssenariysi yoziladi. Unda har bir o`rta modulda beriladigan bilimlar
birma-bir ifodalanib, ularni tinglovchilarga etkazishda qo`llaniladigan dars tipi va
turi, pedagogik uslublar, axborot-texnologiya va didaktik materiallarning
qo`llanish joylari ko`rsatiladi.
Ushbu algoritmga asoslanib, "Pedagogik texnologiya" tamoyillariga suyangan
holda, istalgan o`quv mashg`ulotning loyihasini tuzsa bo`ladi.
DTS asosida shakllantirilgan ta`lim jarayonini zamonaviy pedagogik
texnologiya asosida tashkil qilishda qo`llaniladigan pedagogik usullar
pedagogik texnologiyani va uning tarkibiy qismi bo`lgan qismchalari bilan bog`liq holda qo`llanadi.
Pedagogik texnologiyani va uning tarkibiy qismi bo`lgan o`quv
mashg`ulotlarini loyihalashda va amaliyotga qo`llashda quyidagi uchta
toifadagi usullardan foydalanish maqsadga muvofiq.
Birinchi toifadagi usullar “An`anaviy usullar” atalib,tinglovchi-yoshlarga
<sup>1</sup>Ziyomuhammadov B., Tojiyev M. Pedagogik texnologiya: zamonaviy o`zbek milliy modeli.-Toshkent: Fan va texnologiya,2013; 56- bet
bilimlarni “etkazib berish” tamoyiliga asoslanadi. Ularga:xborotli – retseptiv yoki illyustrativ – tushuntirish; reproduktiv; muammoli
bayon; evristik yoki yarim tadqiqot va tadqiqot, “aytib berish”, “ko`rsatib
berish”, “namoyish”, “ma`ruza taqdimoti”, “savol-javob” va boshqalar kiradi.
Ikkinchi toifadagi usullar. “Noan`anaviy” yoki “Interfaol
usullar” deb nomlanib, bilim oluvchilarni bilim egallashlarida “faolllashtirish”
tamoyiliga suyanadi. Ularga: “Shatalovning jadallashtirib o`qitish usuli”,
“muammoli dars”, “fikriy hujum”, “aqliy hujum”, “kichik guruhlar bilan ishlash”,
“davra suhbati”, “klaster usuli”, “B.B.B.”,”6x6x6”, (“3x3”, “4x4”, ...),
“bumering”, “qora quti”, “beshinchisi ortiqcha”, “ishbob o`yin”, “rolli o`yin”,
“bahs-munozara”, “qarama-qarshi munosabat”, “zakovatli zukko”, “zig-zag”,
“charhpalak”, “zinama-zina” va boshqa ko`pdan-ko`p usullar kiradi.
Uchinchi toifadagi “Ilg`or yoki zamonaviy usullar”
deyilib, ta`lim – tarbiya jarayonini “jadallashtirish va samaradorligini oshirish”
tamoyilidan kelib chiqiladi. Ularga: “yo`naltirilgan matn”, “dasturlashtirish”,
“texnologik xarita usuli” “modulli o`qitish usuli“ va «loyihalash usuli» xamda
nihoyat barcha usullarning afzallik tomonlarini o`zida mujassamlashtirgan
“Pedagogik texnologiya” usuli kiradi