Dişi fərdlər. İran körfəzindən tədqiq olunmuş pomfret balığının dişi fərdlərinin bədəninin standart uzunluğu 135 – 275 mm arasında dəyişərək, orta hesabla 189,14 ± 1,31 mm təşkil etmişdir. Başın ölçülən əlamətlərinin bədən uzunluğuna (SL) nisbəti aşağıdakı kimi olmuşdur: başın uzunluğu 16,77 – 31,79 arasında dəyişərək, orta hesabla 23,56 ± 0,09; başın ucundan gözün ön hissəsinə qədər olan məsafə 2,79 – 7,43 arasında dəyişərək, orta hesabla 5,17 ± 0,03; iki gözün arasındakı məsafə (alının eni) 10,20 – 12,57 arasında dəyişərək, orta hesabla 11,96 ± 0,01; gözün arxa hissəsindən qəlsəmə qapağının sonuna qədər olan məsafə 8,21 – 17,14 arasında dəyişərək, orta hesabla 13,38 ± 0,04; gözün diametri 3,08 – 8,21 arasında dəyişərək, orta hesabla 5,84 ± 0,03; başın hündürlüyü 29,68 – 40,57 arasında dəyişərək, orta hesabla 34,43 ± 0,07 təşkil etmişdir.
Bədənin ölçülən əlamətlərinin bədənin standart uzunluğuna (SL) nisbətinin göstəriciləri aşağıdakı kimi olmuşdur: antedorsal məsafə 44,57 – 59,64 arasında dəyişərək, orta hesabla 50,08 ± 0,13; anteanal məsafə 50,18 – 73,55 arasında dəyişərək, orta hesabla 55,35 ± 0,19; bədən dairəsinin uzunluğu 143,08 – 162,29 arasında dəyişərək, orta hesabla 148,02 ± 0,20; bədənin ən böyük hündürlüyü 68,0 – 77,04 arasında dəyişərək, orta hesabla 69,52 ± 0,09; bədənin ən kiçik hündürlüyü 8,09 – 13,57 arasında dəyişərək, orta hesabla 11,45 ± 0,01; bel üzgəcinin ən uzun şüasının uzunluğu 27,91 – 53,55 arasında dəyişərək, orta hesabla 37,46 ± 0,16; bel üzgəcinin əsasının uzunluğu 38,60 – 66,86 arasında dəyişərək, orta hesabla 50,90 ± 0,11; döş üzgəcinin uzunluğu 29,71 – 43,50 arasında dəyişərək, orta hesabla 36,90 ± 0,09; döş üzgəcinin əsasının uzunluğu 6,98 – 11,28 arasında dəyişərək, orta hesabla 9,17 ± 0,02; anal üzgəcinin ən uzun şüasının uzunluğu 32,82 – 68,73 arasında dəyişərək, orta hesabla 48,72 ± 0,30; anal üzgəcinin əsasının uzunluğu 40,0 – 56,74 arasında dəyişərək, orta hesabla 50,85 ± 0,09; quyruq üzgəcinin payları arasındakı məsafə 38,97 – 64,19 arasında dəyişərək, orta hesabla 47,09 ± 0,25 təşkil etmişdir.
Başın ölçülən əlamətlərinin başın uzunluğuna nisbəti isə aşağıdakı kimi olmuşdur: başın hündürlüyü 127,42 – 176,92 arasında dəyişərək, orta hesabla 145,90 ± 0,32; başın ucundan gözün ön hissəsinə qədər olan məsafə 14,63 – 27,45 arasında dəyişərək, orta hesabla 21,60 ± 0,09; gözün arxa hissəsindən qəlsəmə qapağının sonuna qədər olan məsafə 30,02 – 73,33 arasında dəyişərək, orta hesabla 57,11 ± 0,15; gözün diametri 13,33 – 34,62 arasında dəyişərək, orta hesabla 24,96 ± 0,14; iki gözün arasındakı məsafə 38,10 – 70,0 arasında dəyişərək, orta hesabla 50,08 ± 0,22 təşkil etmişdir (cədvəl 4.5).
Cədvəl 4.5
Gümüşü pomfret balığının dişi fərdlərinin plastik əlamətlərinin göstəriciləri (n=121)
Əlamətlər
|
M±m
|
σ
|
Tərəddüd
|
Bədənin uzunluğu (SL), mm
|
189,14 ± 1,31
|
30,87
|
135–275
|
Bədənin standart uzunluğuna (SL) faizlə nisbəti
|
Başın uzunluğu
|
23,56 ± 0,09
|
2,30
|
16,77–31,79
|
Gözönü məsafə
|
5,17 ± 0,03
|
0,82
|
2,79–7,43
|
Alının eni
|
11,96 ± 0,01
|
0,34
|
10,20–12,57
|
Gözarxası məsafə
|
13,38 ± 0,04
|
1,15
|
8,21–17,14
|
Gözün diametri
|
5,84 ± 0,03
|
0,90
|
3,08–8,21
|
Başın hündürlüyü
|
34,43 ± 0,07
|
1,66
|
29,68–40,57
|
Antedorsal məsafə
|
50,08 ± 0,13
|
3,17
|
44,57–59,64
|
Anteanal məsafə
|
55,35 ± 0,19
|
4,62
|
50,18–73,55
|
Bədən çevrəsinin uzunluğu
|
148,02 ± 0,20
|
4,70
|
143,08–162,29
|
Bədənin ən böyük hündürlüyü
|
69,52 ± 0,09
|
2,22
|
68,00–77,04
|
Bədənin ən kiçik hündürlüyü
|
11,45 ± 0,01
|
0,27
|
8,09–13,57
|
Bel üzgəcinin hündürlüyü
|
37,46 ± 0,16
|
3,77
|
27,91–53,55
|
Bel üzgəcinin əsasının uzunluğu
|
50,90 ±0,11
|
2,71
|
38,60–66,86
|
Döş üzgəcinin uzunluğu
|
36,90 ± 0,09
|
2,30
|
29,71–43,50
|
Döş üzgəci əsasının uzunluğu
|
9,17 ± 0,02
|
0,60
|
6,98–11,28
|
Anal üzgəcinin hündürlüyü
|
48,72 ± 0,30
|
7,12
|
32,82–68,73
|
Anal üzğəci əsasının uzunluğu
|
50,85 ± 0,09
|
2,14
|
40,00–56,74
|
Quyruq üzgəci payları arasındakı məsafə
|
47,09 ± 0,25
|
6,00
|
38,97–64,19
|
Başın uzunluğuna faizlə nisbəti
|
Başın hündürlüyü
|
145,90 ± 0,32
|
7,71
|
127,42–176,92
|
Gözönü məsafə
|
21,60 ± 0,09
|
2,15
|
14,63–27,45
|
Gözarxası məsafə
|
57,11 ± 0,15
|
3,54
|
30,02–73,33
|
Gözün diametri
|
24,96 ± 0,14
|
3,36
|
13,33–34,62
|
Alının eni
|
50,08 ± 0,22
|
5,39
|
38,10–70,00
|
İran körfəzində yaşayan pomfret balığının dişi fərdlərinin uzunluğu erkək fərdlərə nisbətən orta hesabla 25,16 mm çox olmuşdur (müvafiq olaraq: 189,14 ± 1,31 və 163,98 ± 1,72). Bədənin standart uzunluğuna faizlə nisbətinə görə müqayisə olunan 18 əlamətdən 4-ünün (başın uzunluğu, başın ucundan gözün ön hissəsinə qədər olan məsafə, gözün diametri və başın hündürlüyü) göstəriciləri erkək fərdlərdə dişi fərdlərə nisbətən çox, 12-sinin (alının eni, gözarxası məsafə, antedorsal məsafə, bədən dairəsinin uzunluğu, bədənin ən böyük hündürlüyü, bədənin ən kiçik hündürlüyü, bel üzgəcinin hündürlüyü, bel üzgəcinin əsasının uzunluğu, döş üzgəcinin uzunluğu, döş üzgəci əsasının uzunluğu, anal üzğəci əsasının uzunluğu, quyruq üzgəci payları arasındakı məsafə) göstəriciləri isə əksinə az olmuşdur. İki əlamət (anteanal məsafə, anal üzgəcinin ən uzun şüasının uzunluğu) üzrə erkək və dişi fərdlər arasında real fərq qeydə alınmamışdır (cədvəl 4.6).
Cədvəl 4.6
İran körfəzində gümüşü pomfret balığının
erkək və dişi fərdlərinin morfometrik əlamətlərinin müqayisəsi
Göstəricilər
Əlamətlər
|
Erkəklər,
n=205
|
Dişilər,
n=121
|
P
|
M±m
|
M±m
|
Bədənin standart uzunluğu (SL), mm
|
163,98 ± 1,72
|
189,14 ± 1,31
|
<0,001
|
Bədənin standart uzunluğuna (SL) faizlə nisbəti
|
Başın uzunluğu
|
24,18 ± 0,12
|
23,56 ± 0,09
|
<0,001
|
Gözönü məsafə
|
5,34 ± 0,03
|
5,17 ± 0,03
|
<0,001
|
Alının eni
|
11,79 ± 0,02
|
11,96 ± 0,01
|
<0,001
|
Gözarxası məsafə
|
13,16 ± 0,07
|
13,38 ± 0,04
|
<0,01
|
Gözün diametri
|
6,17 ± 0,05
|
5,84 ± 0,03
|
<0,001
|
Başın hündürlüyü
|
34,75 ± 0,08
|
34,43 ± 0,07
|
<0,01
|
Antedorsal məsafə
|
48,43 ± 0,15
|
50,08 ± 0,13
|
<0,001
|
Anteanal məsafə
|
53,01 ± 0,16
|
55,35 ± 0,19
|
>0,05
|
Bədən dairəsinin uzunluğu
|
140,23 ± 0,11
|
148,02 ± 0,20
|
<0,001
|
Bədənin ən böyük hündürlüyü
|
65,23 ± 0,05
|
69,52 ± 0,09
|
<0,001
|
Bədənin ən kiçik hündürlüyü
|
10,13 ± 0,01
|
11,45 ± 0,01
|
<0,001
|
Bel üzgəcinin hündürlüyü
|
36,35 ± 0,14
|
37,46 ± 0,16
|
<0,001
|
Bel üzgəcinin əsasının uzunluğu
|
50,16 ± 0,09
|
50,90 ±0,11
|
<0,001
|
Döş üzgəcinin uzunluğu
|
36,56 ± 0,08
|
36,90 ± 0,09
|
<0,01
|
Döş üzgəci əsasının uzunluğu
|
9,01 ± 0,03
|
9,17 ± 0,02
|
<0,001
|
Anal üzgəcinin hündürlüyü
|
49,59 ± 0,33
|
48,72 ± 0,30
|
>0,05
|
Anal üzğəci əsasının uzunluğu
|
50,18 ± 0,05
|
50,85 ± 0,09
|
<0,001
|
Quyruq üzgəci payları arasındakı məsafə
|
43,20 ± 0,22
|
47,09 ± 0,25
|
<0,001
|
Başın uzunluğuna faizlə nisbəti
|
Başın hündürlüyü
|
144,51 ± 0,38
|
145,90 ± 0,32
|
<0,01
|
Gözönü məsafə
|
22,06 ± 0,09
|
21,60 ± 0,09
|
<0,001
|
Gözarxası məsafə
|
53,72 ± 0,16
|
57,11 ± 0,15
|
<0,001
|
Gözün diametri
|
25,51 ± 0,14
|
24,96 ± 0,14
|
<0,01
|
Alının eni
|
49,85 ± 0,28
|
50,08 ± 0,22
|
>0,05
|
Başın uzunluğuna %-lə nisbətinə görə müqayisə olunan əlamətlərdən ikisinin (gözönü məsafə, gözün diametri) göstəriciləri erkəklərdə dişilərə nisbətən çox, ikisinin (başın hündürlüyü, gözarxası məsafə) göstəriciləri isə az olmuşdur. Alının eninə görə cinslər arasında fərq qeydə alınmamışdır.
İran körfəzində yaşayan pomfret balığının erkək və dişi fərdlərinin morfometrik göstəricilərinin müqayisəsi zamanı qeydə alınan fərqlər bu balıqlarda cinsi dimorfizmin olduğunu göstərir.
V FƏSİL
İRAN KÖRFƏZİNDƏ GÜMÜŞÜ POMFRET BALIĞININ BİOLOJİ XÜSUSİYYƏTLƏRİ
2007-2009-cu illərdə İran körfəzindən gümüşü pomfret balığının bioloji göstəricilərini tədqiq etmək məqsədilə 5640 ədəd balıq ovlanaraq tədqiq olunmuşdur. Ovlanmış balıqlarının hər iki cinsinin birlikdə ümumi bədən uzunluğu (TL) 17,9 – 40,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 27,68 ± 0,22 sm; Smitə görə bədən uzunluğu 13,1 – 30,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 20,73 ± 0,27 sm; bədənin standart uzunluğu (SL) 12,0 – 28,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 19,2 ± 0,16 sm; bədənin tam kütləsi 222 – 531 q arasında dəyişərək, orta hesabla 348,51 ± 3,08 q; bədənin içalatsız kütləsi 208,9 – 482,7 q arasında dəyişərək, orta hesabla 326,15 ± 2,49 q; Fultona görə dolğunluq əmsalı 2,29 – 12,86 arasında dəyişərək, orta hesabla 5,34 ± 0,09; Klarka görə dolğunluq əmsalı 2,09 – 12,09 arasında dəyişərək, orta hesabla 4,95 ± 0,08; cinsi vəzilərinin mütləq kütləsi 0,3 – 21,7 q arasında dəyişərək, orta hesabla 7,11 ± 0,24 q; cinsi vəzilərin nisbi kütləsi isə 0,13 – 4,69% arasında dəyişərək, orta hesabla 1,92 ± 0,06% olmuşdur.
İran körfəzindən 2007-2009-cu illərdə ovlanaraq tədqiq olunmuş gümüşü pomfret balığının erkək fərdlərinin ümumi bədən uzunluğu 18,5 – 34,8 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 26,47 ± 0,25 sm; Smitə görə bədən uzunluğu 13,6 – 26,3 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 19,85 ± 0,19 sm; bədənin standart uzunluğu 12,5 – 24,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 18,39 ± 0,17 sm; bədənin tam kütləsi 225 – 448 q arasında dəyişərək, orta hesabla 334,69 ± 3,24 q; bədənin içalatsız kütləsi 214 – 408 q arasında dəyişərək, orta hesabla 311,89 ± 2,83 q; Fultona görə dolğunluq əmsalı 3,05 – 11,52 arasında dəyişərək, orta hesabla 5,69 ± 0,12; Klarka görə dolğunluq əmsalı 2,77 – 10,94 arasında dəyişərək, orta hesabla 5,32 ± 0,11; cinsi vəzilərinin mütləq kütləsi 3,18 – 18,7 q arasında dəyişərək, orta hesabla 8,80 ± 0,27 q; cinsi vəzilərin nisbi kütləsi isə 1,22 – 4,44% arasında dəyişərək, orta hesabla 2,53 ± 0,06% təşkil etmişdir (cədvəl 5.1).
Cədvəl 5.1
2007–2009–cu illərdə İran körfəzindən tədqiq olunmuş
gümüşü pomfret balığının erkək fərdlərinin bioloji göstəriciləri
Göstəricilər
Əlamətlər
|
Erkəklər, n = 2810
|
Tərəddüd
|
M ± m
|
Bədənin ümümi uzunluğu (TL), sm
|
18,5–34,8
|
26,47 ± 0,25
|
Bədənin Smitə görə uzunluğu (S.), sm
|
13,6–26,3
|
19,85 ± 0,19
|
Bədənin standart uzunluğu (SL), sm
|
12,5–24,5
|
18,39 ± 0,17
|
Bədən kütləsi, (P), q
|
225–448
|
334,69 ± 3,24
|
Bədən kütləsi, (P1), q
|
214–408
|
311,89 ± 2,83
|
Fultona görə dolğunluq əmsalı
|
3,05–11,52
|
5,69 ± 0,12
|
Klarka görə dolğunluq əmsalı
|
2,77–10,94
|
5,32 ± 0,11
|
Cinsi vəzilərin mütləq kütləsi, (q)
|
3,18–18,7
|
8,80 ± 0,27
|
Cinsi vəzilərin nisbi kütləsi
|
1,22–4,44
|
2,53 ± 0,06
|
İran körfəzindən tədqiq olunmuş gümüşü pomfret balığının dişi fərdlərin ümumi bədən uzunluğu 17,9 – 40,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 28,9 ± 0,19 sm; Smitə görə bədən uzunluğu 13,1 – 30,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 21,6 ± 0,14 sm; bədənin standart uzunluğu 12,0 – 28,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 20,0 ± 0,13 sm; bədənin tam kütləsi 222 – 531 q arasında dəyişərək, orta hesabla 372,3 ± 2,48 q; bədənin içalatsız kütləsi 208,9 – 482,7 q arasında dəyişərək, orta hesabla 340,4 ± 2,14 q; Fultona görə dolğunluq əmsalı 2,29 – 12,86 arasında dəyişərək, orta hesabla 4,98 ± 0,07; Klarka görə dolğunluq əmsalı 2,09 – 12,09 arasında dəyişərək, orta hesabla 4,57 ± 0,06; cinsi vəzilərinin mütləq kütləsi 3,18 – 21,7 q arasında dəyişərək, orta hesabla 9,34 ± 0,21 q; cinsi vəzilərin nisbi kütləsi 0,66 – 4,69% arasında dəyişərək, orta hesabla 3,30 ± 0,05%, kürülərinin diametri 0,13 – 0,20 mm arasında dəyişərək, orta hesabla 0,18 ± 0,01 mm; məhsuldarlığı isə 194,5 – 314,7 min ədəd kürü arasında dəyişərək, orta hesabla 228,0 ± 3,31 min ədəd kürü olmuşdur (cədvəl 5.2).
İran körfəzindən tədqiq olunmuş gümüşü pomfret balığının erkək fərdlərinin uzunluq və kütlə göstəricilərinin orta qiymətləri dişi fərdlərə nisbətən az olmuşdur. Belə ki, erkək fərdlərin bədəninin standart uzunluğu (SL) orta hesabla 18,39 ± 0,17 sm, ümumi bədən kütləsi 334,69 ± 3,24 q, içalatsız bədən kütləsi 311,89 ± 2,83 q olduğu halda, dişi fəzrdlərdə isə bu göstəricilər uyğun olaraq: 20,0 ± 0,13 sm, 372,3 ± 2,48 q, 340,4 ± 2,14 q təşkil etmişdir. Fulton və Klarka görə dolğunluq əmsalının göstəriciləri isə əksinə, erkək fərdlərdə dişi fərdlərə nisbətən çox olmuşdur. Bunun əsas səbəbi eyni uzunluğa malik olan pomfret balıqlarının erkək və dişi fərdlərin kütlələri arasında fərqin olmasıdır. Belə ki, 2008-ci ilin iyun ayında İran körfəzindən ovlanmış uzunluğu 21 sm olan 5 ədəd erkək fərdin kütləsi 405 – 426 q arasında dəyişdiyi halda, bu uzunluqda olan 8 ədəd dişi fərdin kütləsi isə 364 – 382 q arasında dəyişmişdir.
Cədvəl 5.2
2007–2009–cu illərdə İran körfəzindən tədqiq olunmuş
gümüşü pomfret balığının dişi fərdlərinin bioloji göstəriciləri
Göstəricilər
Əlamətlər
|
Dişilər, n = 2830
|
Tərəddüd
|
M ± m
|
Bədən uzunluğu (TL), sm
|
17,9–40,5
|
28,9 ± 0,19
|
Bədən uzunluğu (S.), sm
|
13,1–30,5
|
21,6± 0,14
|
Bədən uzunluğu (SL), sm
|
12,0–28,5
|
20,0 ± 0,13
|
Bədən kütləsi, (P), q
|
222–531
|
372,3 ± 2,48
|
Bədən kütləsi, (P1), q
|
208,9–482,7
|
340,4 ± 2,14
|
Fultona görə dolğunluq
|
2,29–12,86
|
4,98 ± 0,07
|
Klarka görə dolğunluq
|
2,09–12,09
|
4,57 ± 0,06
|
Cinsi vəzilərin mütləq kütləsi, (q)
|
3,18–21,7
|
9,34 ± 0,21
|
Cinsi vəzilərin nisbi kütləsi
|
0,66–4,69
|
3,30 ± 0,05
|
Kürülərin diametri, (mm )
|
0,3–0,44
|
0,18 ± 0,01
|
Məhsuldarlıq (min ədədlə), n=165
|
194,5–314,7
|
228,0 ± 3,31
|
İran körfəzindən tədqiq olunmuş 2623 ədəd gümüşü pomfret balığının çoxalmada iştirak edən dişi fərdlərin bioloji göstəriciləri aşağıdakı kimi olmuşdur: ümumi bədən uzunluğu 21,3 – 40,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 34,39 ± 0,39 sm; Smitə görə bədən uzunluğu 16,9 – 30,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 25,85 ± 0,28 sm; bədənin standart uzunluğu 15,2 – 28,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 24,0 ± 0,26 sm; bədənin tam kütləsi 286 – 531 q arasında dəyişərək, orta hesabla 445,6 ± 4,5 q; bədənin içalatsız kütləsi 269,6 – 482,7 q arasında dəyişərək, orta hesabla 404,02 ± 3,85 q; Fultona görə dolğunluq əmsalı 2,32 – 8,43 arasında dəyişərək, orta hesabla 3,26 ± 0,08; Klarka görə dolğunluq əmsalı 2,09 – 7,84 arasında dəyişərək, orta hesabla 2,95 ± 0,07; cinsi vəzilərinin mütləq kütləsi 4,6 – 21,7 q arasında dəyişərək, orta hesabla 14,08 ± 1,15 q; cinsi vəzilərin nisbi kütləsi isə 2,04 – 4,69% arasında dəyişərək, orta hesabla 3,1 ± 0,22% (cədvəl 5.3).
Tədqiq olunmuş balıqların cinsi vəziləri V-VI yetkinlik mərhələsində olmaqla, yaşları 2 – 3 arasında dəyişmişdir.
Cədvəl 5.3
2007–2009–cu illərdə İran körfəzində kürüləmədə iştirak
edən gümüşü pomfret balığının dişi fərdlərinin bioloji göstəriciləri
Göstəricilər
Əlamətlər
|
n = 2623
|
Tərəddüd
|
M ± m
|
σ
|
Bədən uzunluğu (TL), sm
|
21,3–40,5
|
34,39 ± 0,39
|
2,19
|
Bədən uzunluğu (S.), sm
|
16,9–30,5
|
25,85 ± 0,28
|
1,54
|
Bədən uzunluğu (SL), sm
|
15,2–28,5
|
24,00 ± 0,26
|
1,43
|
Bədən kütləsi, (P), q
|
286–531
|
445,60 ± 4,50
|
24,66
|
Bədən kütləsi, (P1), q
|
269,6–482,7
|
404,02 ± 3,85
|
21,11
|
Fultona görə dolğunluq
|
2,32–8,43
|
3,26 ± 0,08
|
0,41
|
Klarka görə dolğunluq
|
2,09–7,84
|
2,95 ± 0,07
|
0,38
|
Cinsi vəzilərin mütləq kütləsi
|
4,6–21,7
|
14,08 ± 1,15
|
6,30
|
Cinsi vəzilərin nisbi kütləsi
|
2,04–4,69
|
3,10 ± 0,22
|
1,24
|
İran körfəzində gümüşü pomfret balığının erkək fərdlərinin bioloji göstəricilərinin yaşa görə dəyişməsi cədvəl 5.4-də verilmişdir. Bir yaşlı balıqların ümumi bədən uzunluğu 18,5 – 21,0 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 19,85 ± 0,29 sm; Smitə görə bədən uzunluğu 13,6 – 15,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 14,54 ± 0,22 sm; bədənin standart uzunluğu 12,5 – 14,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 13,5 ± 0,23 sm; bədənin tam kütləsi 225 – 261 q arasında dəyişərək, orta hesabla 243,0 ± 4,24 q; bədənin içalatsız kütləsi 213,8 – 248,0 q arasında dəyişərək, orta hesabla 230,9 ± 4,03 q; Fultona görə dolğunluq əmsalı 8,56 – 11,52 arasında dəyişərək, orta hesabla 9,95 ± 0,34; Klarka görə dolğunluq əmsalı 8,13 – 10,9 arasında dəyişərək, orta hesabla 9,45 ± 0,33; cinsi vəzilərinin mütləq kütləsi 3,18 – 3,71 q arasında dəyişərək, orta hesabla 3,23 ± 0,05 q; cinsi vəzilərin nisbi kütləsi isə 1,22 – 1,42% arasında dəyişərək, orta hesabla 1,33 ± 0,02% olmuşdur.
Yaşı 15-19 ay (1+) olan balıqların ümumi bədən uzunluğu 21,5 – 26,1 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 23,65 ± 0,09 sm; Smitə görə bədən uzunluğu 16,2 – 19,8 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 17,79 ± 0,07 sm; bədənin standart uzunluğu 15,0 – 18,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 16,5 ± 0,08 sm; bədənin tam kütləsi 271 – 338 q arasında dəyişərək, orta hesabla 300,0 ± 1,54 q; bədənin içalatsız kütləsi 256,1 – 315,8 q arasında dəyişərək, orta hesabla 281,5 ± 1,32 q; Fultona görə dolğunluq əmsalı 5,34 – 8,03 arasında dəyişərək, orta hesabla 6,77 ± 0,06; Klarka görə dolğunluq əmsalı 4,99 – 7,59 arasında dəyişərək, orta hesabla 6,36 ± 0,06; cinsi vəzilərinin mütləq kütləsi 5,32 – 7,2 q arasında dəyişərək, orta hesabla 6,04 ± 0,04 q; cinsi vəzilərin nisbi kütləsi isə 1,78 – 2,32% arasında dəyişərək, orta hesabla 2,0 ± 0,02% olmuşdur.
Cədvəl 5.4
2007–2009–cu illərdə İran körfəzində gümüşü pomfret balığının erkək fərdlərinin bioloji göstəricilərinin yaşa görə dəyişməsi
Göstəricilər
Əlamətlər
|
1,
(n=380)
|
1+,
(n=1250)
|
2,
(n=990)
|
2+,
(n=190)
|
Lim
M ± m
|
Lim
M ± m
|
Lim
M ± m
|
Lim
M ± m
|
Bədən uzunluğu
(TL), sm
|
18,5 – 21
19,85 ± 0,29
|
21,5 – 26,1
23,65 ± 0,09
|
27,5 – 32,0
29,52 ± 0,08
|
33,3 – 34,8
33,9 ± 0,17
|
Bədən uzunluğu
(Smit), sm
|
13,6 – 15,5
14,54 ± 0,22
|
16,2 – 19,8
17,79 ± 0,07
|
20,5 – 24,0
22,18 ± 0,06
|
24,5 – 26,3
25,21 ± 0,22
|
Bədən uzunluğu
(SL), sm
|
12,5 – 14,5
13,5 ± 0,23
|
15 – 18,5
16,5 ± 0,08
|
19,0 – 22,5
20,5 ± 0,07
|
23 – 24,5
23,5 ± 0,17
|
Bədən kütləsi,
(P), q
|
225 – 261
243 ± 4,24
|
271 – 338
300 ± 1,54
|
346 – 408
372,5 ± 1,32
|
421 – 448
430 ± 3,00
|
Bədən kütləsi,
(P1), q
|
213,8 – 248,0
230,9 ± 4,03
|
256,1 – 315,8
281,5 ± 1,32
|
322,9 – 373,0
345,7 ± 1,12
|
380,9– 408,0
390,4 ± 3,04
|
Fultona görə
dolğunluq
|
8,56 – 11,52
9,95 ± 0,34
|
5,34 – 8,03
6,77 ± 0,06
|
3,58 – 5,04
4,36 ± 0,03
|
3,05 – 3,46
3,31 ± 0,045
|
Klarka görə
dolğunluq
|
8,13 – 10,94
9,45 ±0,33
|
4,99 – 7,59
6,36 ± 0,06
|
3,27 – 4,71
4,05 ± 0,03
|
2,77 – 3,13
3,01 ± 0,04
|
Cinsi vəzilərin
mütləq kütləsi
|
3,18 – 3,71
3,23 ± 0,05
|
5,32 – 7,20
6,04 ± 0,04
|
8,0 – 16,4
12,4 ± 0,13
|
16,8 – 18,7
17,4 ± 0,32
|
Cinsi vəzilərin
nisbi kütləsi
|
1,22 – 1,42
1,33 ± 0,02
|
1,78 – 2,32
2,00 ± 0,02
|
2,31 – 4,21
3,21 ± 0,03
|
3,91 – 4,44
4,05 ± 0,06
|
2 yaşlı balıqların ümumi bədən uzunluğu 27,5 – 32 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 29,52 ± 0,08 sm; Smitə görə bədən uzunluğu 20,5 – 24,0 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 22,18 ± 0,06 sm; bədənin standart uzunluğu 19,0 – 22,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 20,5 ± 0,07 sm; bədənin tam kütləsi 346 – 408 q arasında dəyişərək, orta hesabla 372,5 ± 1,32 q; bədənin içalatsız kütləsi 322,9 – 373,0 q arasında dəyişərək, orta hesabla 345,7 ± 1,12 q; Fultona görə dolğunluq əmsalı 3,58 – 5,04 arasında dəyişərək, orta hesabla 4,36 ± 0,03; Klarka görə dolğunluq əmsalı 3,27 – 4,71 arasında dəyişərək, orta hesabla 4,05 ± 0,03; cinsi vəzilərinin mütləq kütləsi 8,0 – 16,4 q arasında dəyişərək, orta hesabla 12,4 ± 0,13 q; cinsi vəzilərin nisbi kütləsi isə 2,31 – 4,21% arasında dəyişərək, orta hesabla 3,21 ± 0,03% olmuşdur.
Yaşı 27-32 ay (2+) olan balıqların ümumi bədən uzunluğu 33,3 – 34,8 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 33,9 ± 0,09 sm; Smitə görə bədən uzunluğu 24,5 – 26,3 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 25,21 ± 0,22 sm; bədənin standart uzunluğu 23,0 – 24,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 23,5 ± 0,17 sm; bədənin tam kütləsi 421 – 448 q arasında dəyişərək, orta hesabla 430 ± 3,00 q; bədənin içalatsız kütləsi 380,9 – 408,0 q arasında dəyişərək, orta hesabla 390,4 ± 3,04 q; Fultona görə dolğunluq əmsalı 3,05 – 3,46 arasında dəyişərək, orta hesabla 3,31 ± 0,05; Klarka görə dolğunluq əmsalı 2,77 – 3,13 arasında dəyişərək, orta hesabla 3,01 ± 0,04; cinsi vəzilərinin mütləq kütləsi 16,8 – 18,7 q arasında dəyişərək, orta hesabla 17,4 ± 0,32 q; cinsi vəzilərin nisbi kütləsi isə 3,91 – 4,44% arasında dəyişərək, orta hesabla 4,05 ± 0,06% olmuşdur.
Cədvəl 5.4-dəki rəqəmlərin müqayisəsindən görünür ki, pomfret balığının Fulton və Klarka görə dolğunluq əmsalının qiymətləri yaş artdıqca azalır. Bunu onunla izah etmək olar ki, pomfret balıqların uzununa böyüməsi bir yaşdan sonra zəifləyir, onlarin bədəni əsasən eninə böyüyür və bədən kütləsi daha sürətlə artır.
Gümüşü pomfret balığının dişi fərdlərinin bioloji göstəricilərinin yaşa görə dəyişməsi cədvəl 5.5-də verilmişdir. Cədvəldən göründüyü kimi bir yaşlı gümüşü pomfret balığının dişi fərdlərinin ümumi bədən uzunluğu 17,9 – 23,3 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 20,9 ± 0,06 sm; Smitə görə bədən uzunluğu 13,1 – 17,7 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 15,8 ± 0,05 sm; bədənin standart uzunluğu 12,0 – 16,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 14,5 ± 0,06 sm; bədənin tam kütləsi 222 – 309 q arasında dəyişərək, orta hesabla 270,1 ± 1,17 q; bədənin içalatsız kütləsi 208,9 – 286,2 q arasında dəyişərək, orta hesabla 253,0 ± 1,0 q; Fultona görə dolğunluq əmsalı 6,87 – 12,86 arasında dəyişərək, orta hesabla 9,06 ± 0,06; Klarka görə dolğunluq əmsalı 6,37 – 12,09 arasında dəyişərək, orta hesabla 8,5 ± 0,06; cinsi vəzilərinin mütləq kütləsi 0,3 – 0,7 q arasında dəyişərək, orta hesabla 0,49 ± 0,01 q; cinsi vəzilərin nisbi kütləsi isə 0,13 – 0,24% arasında dəyişərək, orta hesabla 0,18 ± 0,01% olmuşdur.
Cədvəl 5.5
2007–2009–cu illərdə İran körfəzindən tədqiq olunmuş gümüşü
pomfret balığının dişi fərdlərinin bioloji göstəricilərinin yaşa görə dəyişməsi
Göstəricilər
Əlamətlər
|
1 ,
(n=285)
|
1+,
(n=1420)
|
2,
(n=785)
|
2+,
(n=215)
|
3,
(n=125)
|
Lim
M ± m
|
Lim
M ± m
|
Lim
M ± m
|
Lim
M ± m
|
Lim
M ± m
|
Bədən uzunluğu
(TL), sm
|
17,9 – 23,3
20,9 ± 0,06
|
24,7 – 29,1
26,69 ± 0,05
|
30,5 – 34,8
32,6 ± 0,07
|
36,2 – 37,7
36,9 ± 0,08
|
39,0 – 40,5
39,4 ± 0,10
|
Bədən uzunluğu
(Smit), sm
|
13,1 – 17,7
15,8 ± 0,05
|
18,4 – 22,0
19,9 ± 0,04
|
22,7 – 26,4
24,3 ± 0,06
|
27,0 – 28,5
27,4 ± 0,08
|
29,0 – 30,5
29,5 ± 0,10
|
Bədən uzunluğu
(SL), sm
|
12,0 – 16,5
14,5 ± 0,06
|
17,0 – 20,5
18,6 ± 0,04
|
21,0 – 24,5
22,3 ± 0,08
|
25,0 – 26,5
25,5 ± 0,07
|
27,0 – 28,5
27,5 ± 0,10
|
Bədən kütləsi,
(P), q
|
222 – 309
270,1 ± 1,17
|
316 – 378
342,6 ± 0,68
|
411 – 454
429,2 ± 1,01
|
463 – 491
472,1 ± 1,29
|
503 – 531
512,1 ± 1,78
|
Bədən kütləsi,
(P1), q
|
208,9 – 286,2
253,0 ± 1,00
|
208,9 – 345,2
276,6 ± 0,51
|
356,8 – 411,3
379,9 ± 0,93
|
419,7 – 446,4
429,4 ± 1,22
|
457,5 – 482,9
465,9 ± 1,62
|
Fultona görə
dolğunluq
|
6,87 – 12,86
9,06 ± 0,06
|
4,39 – 6,43
5,47 ± 0,02
|
3,08 – 4,27
3,72 ± 0,02
|
2,64 – 2,96
2,85 ± 0,02
|
2,29 – 2,55
2,46 ± 0,02
|
Klarka görə
dolğunluq
|
6,37 – 12,09
8,50 ± 0,06
|
3,98 – 5,96
5,04 ± 0,02
|
2,80 – 3,87
3,36 ± 0,01
|
2,41 – 2,72
2,59 ± 0,01
|
2,09 – 2,32
2,24 ± 0,01
|
Cinsi vəzilərin
mütləq kütləsi
|
0,3 –0,7
0,49 ± 0,01
|
1,4 – 4,3
2,68 ± 0,06
|
5,7 – 14,3
9,87 ± 0,08
|
21,3 – 21,7
21,58 ± 0,03
|
6,30 – 8,32
7,19 ± 0,09
|
Cinsi vəzilərin
nisbi kütləsi
|
0,13– 0,24
0,18 ± 0,01
|
0,44 – 1,23
0,77 ± 0,01
|
1,41 – 3,29
2,32 ± 0,01
|
4,43 – 4,69
4,57 ± 0,01
|
1,23 – 1,63
1,41 ± 0,02
|
Yaşı 15-19 ay (1+) olan balıqların ümumi bədən uzunluğu 24,7 – 29,1 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 26,69 ± 0,05 sm; Smitə görə bədən uzunluğu 18,4 – 22,0 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 19,9 ± 0,04 sm; bədənin standart uzunluğu 17,0 – 20,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 18,6 ± 0,04 sm; bədənin tam kütləsi 316 – 378 q arasında dəyişərək, orta hesabla 342,6 ± 0,64 q; bədənin içalatsız kütləsi 208,9 – 345,2 q arasında dəyişərək, orta hesabla 276,6 ± 0,51 q; Fultona görə dolğunluq əmsalı 4,39 – 6,43 arasında dəyişərək, orta hesabla 5,47 ± 0,02; Klarka görə dolğunluq əmsalı 3,98 – 5,96 arasında dəyişərək, orta hesabla 5,04 ± 0,02; cinsi vəzilərinin mütləq kütləsi 1,4 – 4,3 q arasında dəyişərək, orta hesabla 2,68 ± 0,06 q; cinsi vəzilərin nisbi kütləsi isə 0,44 – 1,23% arasında dəyişərək, orta hesabla 0,77 ± 0,01% olmuşdur.
2 yaşlı balıqların ümumi bədən uzunluğu 30,5 – 34,8 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 32,6 ± 0,07 sm; Smitə görə bədən uzunluğu 22,7 – 26,4 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 24,3 ± 0,06 sm; bədənin standart uzunluğu 21,0 – 24,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 22,3 ± 0,08 sm; bədənin tam kütləsi 411 – 454 q arasında dəyişərək, orta hesabla 429,2 ± 1,01 q; bədənin içalatsız kütləsi 356,8 – 411,3 q arasında dəyişərək, orta hesabla 379,9 ± 0,93 q; Fultona görə dolğunluq əmsalı 3,08 – 4,27 arasında dəyişərək, orta hesabla 3,72 ± 0,02; Klarka görə dolğunluq əmsalı 2,8 – 3,87 arasında dəyişərək, orta hesabla 3,36 ± 0,01; cinsi vəzilərinin mütləq kütləsi 5,7 – 14,3 q arasında dəyişərək, orta hesabla 9,87 ± 0,08 q; cinsi vəzilərin nisbi kütləsi isə 1,41 – 3,29% arasında dəyişərək, orta hesabla 2,32 ± 0,01% olmuşdur.
Yaşı 27-32 ay (2+) olan balıqların ümumi bədən uzunluğu 36,2 – 37,7 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 36,9 ± 0,08 sm; Smitə görə bədən uzunluğu 27,0 – 28,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 27,4 ± 0,08 sm; bədənin standart uzunluğu 25,0 – 26,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 25,5 ± 0,07 sm; bədənin tam kütləsi 463 – 491 q arasında dəyişərək, orta hesabla 472,1 ± 1,29 q; bədənin içalatsız kütləsi 419,7 – 446,4 q arasında dəyişərək, orta hesabla 429,4 ± 1,22 q; Fultona görə dolğunluq əmsalı 2,64 – 2,96 arasında dəyişərək, orta hesabla 2,85 ± 0,02; Klarka görə dolğunluq əmsalı 2,41 – 2,72 arasında dəyişərək, orta hesabla 2,59 ± 0,01; cinsi vəzilərinin mütləq kütləsi 21,3 – 21,7 q arasında dəyişərək, orta hesabla 21,58 ± 0,03 q; cinsi vəzilərin nisbi kütləsi isə 4,43 – 4,69% arasında dəyişərək, orta hesabla 4,57 ± 0,01% olmuşdur.
3 yaşlı balıqların ümumi bədən uzunluğu 39,0 – 40,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 39,4 ± 0,10 sm; Smitə görə bədən uzunluğu 29,0 – 30,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 29,5 ± 0,10 sm; bədənin standart uzunluğu 27,0 – 28,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 27,5 ± 0,10 sm; bədənin tam kütləsi 503 – 531 q arasında dəyişərək, orta hesabla 512,1 ± 1,78 q; bədənin içalatsız kütləsi 457,5 – 482,9 q arasında dəyişərək, orta hesabla 465,9 ± 1,62 q; Fultona görə dolğunluq əmsalı 2,29 – 2,55 arasında dəyişərək, orta hesabla 2,46 ± 0,02; Klarka görə dolğunluq əmsalı 2,09 – 2,32 arasında dəyişərək, orta hesabla 2,24 ± 0,01; cinsi vəzilərinin mütləq kütləsi 6,30 – 8,32 q arasında dəyişərək, orta hesabla 7,19 ± 0,09 q; cinsi vəzilərin nisbi kütləsi isə 1,23 – 1,63% arasında dəyişərək, orta hesabla 1,41 ± 0,02% olmuşdur.
İran körfəzindən tədqiq olunmuş gümüşü pomfret balığının dişi fərdlərinin də Fulton və Klarka görə dolğunluq əmsalının qiymətləri erkək fərdlərdə olduğu kimi yaş artdıqca azalır.
Aparılmış tədqiqatlar nəticəsində məlum olmuşdur ki, gümüşü pomfret balığının erkək fərdləri bir yaşından sonra, dişi fərdləri isə təxminən iki yaşından sonra cinsi yetkinliyə çatırlar və çoxalmada iştirak edirlər.
Eyni zamanda 2007-2009-cu illərdə İran körfəzindən tədqiq olunmuş gümüşü pomfret balığının bioloji göstəricilərinin fəsillər üzrə dəyişməsi də izlənmişdir. Bu məqsədlə yaz aylarında 1342 ədəd, yay aylarında 1270 ədəd, payız aylarında 1506 ədəd, qış aylarında isə 1519 ədəd balıq ovlanaraq tədqiq olunmuşdur.
2007-2009-cu illərdə İran körfəzindən tədqiq olunmuş gümüşü pomfret balığının erkək fərdlərinin bioloji gostəricilərinin fəsillər üzrə dəyişməsi cədvəl 5.6-da verilmişdir.
Yaz aylarında tədqiq olunmuş balıqların ümumi bədən uzunluğu 19,2 – 33,8 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 26,19 ± 0,18 sm; Smitə görə bədən uzunluğu 14,1 – 25,2 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 19,56 ± 0,14 sm; bədənin standart uzunluğu 13,1 – 23,4 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 18,68 ± 0,19 sm; bədənin tam kütləsi 235 – 428 q arasında dəyişərək, orta hesabla 340,0 ± 2,87 q; bədənin içalatsız kütləsi 225 – 387 q arasında dəyişərək, orta hesabla 334,43 ± 3,41 q; Fultona görə dolğunluq əmsalı 3,34 – 10,45 arasında dəyişərək, orta hesabla 4,18 ± 0,11; Klarka görə dolğunluq əmsalı 3,02 – 10,01 arasında dəyişərək, orta hesabla 3,82 ± 0,09; cinsi vəzilərinin mütləq kütləsi 8,94 – 18,71 q arasında dəyişərək, orta hesabla 12,24 ± 0,19 q; cinsi vəzilərin nisbi kütləsi isə 2,38 – 1,44% arasında dəyişərək, orta hesabla 2,97 ± 0,06% olmuşdur.
Cədvəl 5.6
2007-2009-cu illərdə İran körfəzində gümüşü pomfret balığının erkək
fərdlərinin bioloji göstəricilərinin fəsillərdən asılı olaraq dəyişməsi
Göstəricilər
Əlamətlər
|
Yaz,
n = 605
|
Yay,
n = 670
|
Payız,
n = 820
|
Qış,
n = 715
|
Lim
М ± m
|
Lim
М ± m
|
Lim
М ± m
|
Lim
М ± m
|
Bədən uzunluğu
(TL), sm
|
19,2–33,8
26,19 ± 0,18
|
18,5–32,7
24,28 ± 0,21
|
18,9–34,8
27,07 ± 0,22
|
18,9–33,5
25,32 ± 0,27
|
Bədən uzunluğu
(S,), sm
|
14,1–25,2
19,56 ± 0,14
|
13,6–24,2
17,67 ± 0,21
|
14,1–26,3
20,45 ± 0,16
|
14,0–24,9
18,73 ± 0,19
|
Bədən uzunluğu
(SL), sm
|
13,1–23,4
18,68 ± 0,19
|
12,5–22,4
16,27 ± 0,17
|
13,0–24,5
18,71 ± 0,17
|
12,9–23,2
17,28 ± 0,17
|
Bədən kütləsi,
(P), q
|
235–428
340,0 ± 2,87
|
225–410
296,11 ± 3,19
|
234–448
340,52 ± 2,36
|
232–424
314,49 ± 3,38
|
Bədən kütləsi,
(P1), q
|
225–387
334,43 ± 3,41
|
214–371
273,34 ± 2,19
|
224–408
317,75 ± 2,92
|
221–386
291,88 ± 3,04
|
Fultona görə
Dolğunluq əmsalı
|
3,34–10,45
4,18 ± 0,11
|
3,65–11,52
6,81 ± 0,09
|
3,05–10,65
6,05 ± 0,07
|
3,40–10,81
4,87 ± 0,06
|
Klarka görə
Dolğunluq əmsalı
|
3,02–10,01
3,82 ± 0,09
|
3,30–10,94
6,45 ± 0,06
|
2,77–10,20
5,68 ± 0,08
|
3,09–10,29
4,51 ± 0,07
|
Cinsi vəzilərin
mütləq kütləsi, (q)
|
8,94–18,7
12,24 ± 0,19
|
7,83–16,9
10,42 ± 0,21
|
3,18–5,86
4,13 ± 0,29
|
3,92–7,61
5,98 ± 0,32
|
Cinsi vəzilərin
nisbi kütləsi
|
2,38–4,44
2,97 ± 0,06
|
1,97–4,13
2,73 ± 0,04
|
1,22–1,83
1,57 ± 0,12
|
1,54–2,21
1,87 ± 0,09
|
Yay aylarında İran körfəzindən tədqiq olunmuş gümüşü pomfret balığının ümumi bədən uzunluğu 18,5 – 32,7 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 24,28 ± 0,21 sm; Smitə görə bədən uzunluğu 13,6 – 24,2 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 17,67 ± 0,21 sm; bədənin standart uzunluğu 12,5 – 22,4 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 16,27 ± 0,17 sm; bədənin tam kütləsi 225 – 410 q arasında dəyişərək, orta hesabla 296,11 ± 3,19 q; bədənin içalatsız kütləsi 214 – 371 q arasında dəyişərək, orta hesabla 273,34 ± 2,19 q; Fultona görə dolğunluq əmsalı 3,65 – 11,52 arasında dəyişərək, orta hesabla 6,81 ± 0,09; Klarka görə dolğunluq əmsalı 3,30 – 10,94 arasında dəyişərək, orta hesabla 6,45 ± 0,06; cinsi vəzilərinin mütləq kütləsi 7,83 – 16,9 q arasında dəyişərək, orta hesabla 10,42 ± 0,21 q; cinsi vəzilərin nisbi kütləsi isə 1,97 – 4,13% arasında dəyişərək, orta hesabla 2,73 ± 0,04% təşkil etmişdir.
Payız aylarında tədqiq olunmuş balıqların ümumi bədən uzunluğu 18,9 – 34,8 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 27,07 ± 0,22 sm; Smitə görə bədən uzunluğu 14,1 – 26,3 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 20,45 ± 0,16 sm; bədənin standart uzunluğu 13,0 – 24,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 18,71 ± 0,17 sm; bədənin tam kütləsi 234 – 448 q arasında dəyişərək, orta hesabla 340,52 ± 2,36 q; bədənin içalatsız kütləsi 224 – 408 q arasında dəyişərək, orta hesabla 317,75 ± 2,92 q; Fultona görə dolğunluq əmsalı 3,05 – 10,65 arasında dəyişərək, orta hesabla 6,05 ± 0,07; Klarka görə dolğunluq əmsalı 2,77 – 10,2 arasında dəyişərək, orta hesabla 5,68 ± 0,08; cinsi vəzilərinin mütləq kütləsi 3,18 – 5,86 q arasında dəyişərək, orta hesabla 4,13 ± 0,29 q; cinsi vəzilərin nisbi kütləsi isə 1,22 – 1,83% arasında dəyişərək, orta hesabla 1,57 ± 0,12% olmuşdur.
Qış aylarında tədqiq olunmuş balıqların ümumi bədən uzunluğu 18,9 – 33,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 25,32 ± 0,27 sm; Smitə görə bədən uzunluğu 14,0 – 24,9 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 18,73 ± 0,19 sm; bədənin standart uzunluğu 12,9 – 23,2 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 17,28 ± 0,17 sm; bədənin tam kütləsi 232 – 424 q arasında dəyişərək, orta hesabla 314,49 ± 3,38 q; bədənin içalatsız kütləsi 221 – 386 q arasında dəyişərək, orta hesabla 291,88 ± 3,04 q; Fultona görə dolğunluq əmsalı 3,40 – 10,81 arasında dəyişərək, orta hesabla 4,87 ± 0,06; Klarka görə dolğunluq əmsalı 3,09 – 10,29 arasında dəyişərək, orta hesabla 4,51 ± 0,07; cinsi vəzilərinin mütləq kütləsi 3,92 – 7,61 q arasında dəyişərək, orta hesabla 5,98 ± 0,32 q; cinsi vəzilərin nisbi kütləsi isə 1,54 – 2,21% arasında dəyişərək, orta hesabla 1,87 ± 0,09% olmuşdur.
2007-2009-cu illər ərzində İran körfəzindən tədqiq olunmuş gümüşü pomfret balığının dişi fərdlərinin bioloji gostəricilərinin fəsillər üzrə dəyişməsi (cədvəl 5.7)-də verilmişdir.
Yaz aylarında tədqiq olunmuş balıqların ümumi bədən uzunluğu 18,6 – 39,6 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 28,47 ± 0,24 sm; Smitə görə bədən uzunluğu 13,6 – 29,8 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 20,87 ± 0,11 sm; bədənin standart uzunluğu 13,4 – 27,7 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 18,98 ± 0,22 sm; bədənin tam kütləsi 248 – 516 q arasında dəyişərək, orta hesabla 378,69 ± 4,32 q; bədənin içalatsız kütləsi 234,7 – 467,8 q arasında dəyişərək, orta hesabla 346,19 ± 3,14 q; Fultona görə dolğunluq əmsalı 2,43 – 10,31 arasında dəyişərək, orta hesabla 5,34 ± 0,07; Klarka görə dolğunluq əmsalı 2,20 – 9,75 arasında dəyişərək, orta hesabla 5,06 ± 0,11; cinsi vəzilərinin mütləq kütləsi 11,26 – 21,7 q arasında dəyişərək, orta hesabla 14,32 ± 0,37 q; cinsi vəzilərin nisbi kütləsi isə 2,19 – 4,69% arasında dəyişərək, orta hesabla 3,88 ± 0,18% olmuşdur.
Cədvəl 5.7
2007-2009-cu illərdə İran körfəzində gümüşü pomfret balığının dişi
fərdlərinin bioloji göstəricilərinin fəsillərdən asılı olaraq dəyişməsi
Göstəricilər
Əlamətlər
|
Yaz,
n = 737
|
Yay,
n = 603
|
Payız,
n = 686
|
Qış,
n = 804
|
Lim
М ± м
|
Lim
М ± м
|
Lim
М ± м
|
Lim
М ± м
|
Bədən uzunluğu
(TL), sm
|
18,6–39,6
28,47 ± 0,24
|
17,9–38,3
26,78 ± 0,16
|
18,2–40,5
29,87 ± 0,21
|
18,7–39,1
28,34 ± 0,19
|
Bədən uzunluğu
(S,), sm
|
13,6–29,8
20,87 ± 0,11
|
13,1–28,9
19,68 ± 0,24
|
13,7–30,5
21,97 ± 0,21
|
14,1–29,4
20,64 ± 0,16
|
Bədən uzunluğu
(SL), sm
|
13,4–27,7
18,98 ± 0,22
|
12,0–26,8
18,06 ± 0,23
|
12,7–28,5
20,47 ± 0,19
|
13,0–27,3
18,74 ± 0,21
|
Bədən kütləsi,
(P), q
|
248–516
378,69 ± 4,32
|
222–499
355,31 ± 2,97
|
235–531
389,62 ± 3,46
|
241–509
367,43 ± 3,32
|
Bədən kütləsi,
(P1), q
|
234,7–467,8
346,19 ± 3,14
|
208,9–450,9
323,21 ± 3,42
|
221,8–482,7
356,82 ± 2,76
|
227,9–460,4
335,93 ± 2,43
|
Fultona görə
dolğunluq
|
2,43–10,31
5,34 ± 0,07
|
2,59–12,86
6,03 ± 0,10
|
2,29–11,47
4,54 ± 0,11
|
2,50–10,97
5,58 ± 0,09
|
Klarka görə
dolğunluq
|
2,20–9,75
5,06 ± 0,11
|
2,34–12,09
5,49 ± 0,07
|
2,09–10,83
4,16 ± 0,09
|
2,26–10,37
5,10 ± 0,13
|
Cinsi vəzilərin
mütləq kütləsi, (q)
|
11,26–21,7
14,32 ± 0,37
|
10,7–18,4
11,86 ± 0,19
|
3,18–9,78
4,82 ± 0,78
|
3,88–11,16
6,73 ± 0,86
|
Cinsi vəzilərin
nisbi kütləsi
|
2,19–4,69
3,88 ± 0,18
|
2,87–4,09
3,41 ± 0,09
|
0,66–1,98
1,32 ± 0,57
|
1,31–2,21
1,84 ± 0,72
|
Yay aylarında tədqiq olunmuş gümüşü pomfret balığının ümumi bədən uzunluğu 17,9 – 38,3 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 26,78 ± 0,16 sm; Smitə görə bədən uzunluğu 13,1 – 28,9 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 19,68 ± 0,24 sm; bədənin standart uzunluğu 12,0 – 26,8 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 18,06 ± 0,23 sm; bədənin tam kütləsi 222 – 499 q arasında dəyişərək, orta hesabla 355,31 ± 2,97 q; bədənin içalatsız kütləsi 208,9 – 450,9 q arasında dəyişərək, orta hesabla 323,21 ± 3,42 q; Fultona görə dolğunluq əmsalı 2,59 – 12,86 arasında dəyişərək, orta hesabla 6,03 ± 0,10; Klarka görə dolğunluq əmsalı 2,34 – 12,09 arasında dəyişərək, orta hesabla 5,49 ± 0,07; cinsi vəzilərinin mütləq kütləsi 10,7 – 18,4 q arasında dəyişərək, orta hesabla 11,86 ± 0,19 q; cinsi vəzilərin nisbi kütləsi isə 2,87 – 4,09% arasında dəyişərək, orta hesabla 3,41 ± 0,09% təşkil etmişdir.
Payız aylarında tədqiq olunmuş balıqların ümumi bədən uzunluğu 18,2 – 40,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 29,87 ± 0,21 sm; Smitə görə bədən uzunluğu 13,7 – 30,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 21,97 ± 0,21 sm; bədənin standart uzunluğu 12,7 – 28,5 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 20,47 ± 0,19 sm; bədənin tam kütləsi 235 – 531 q arasında dəyişərək, orta hesabla 389,65 ± 3,46 q; bədənin içalatsız kütləsi 221,8 – 482,7 q arasında dəyişərək, orta hesabla 356,82 ± 2,76 q; Fultona görə dolğunluq əmsalı 2,29 – 11,47 arasında dəyişərək, orta hesabla 4,54 ± 0,11; Klarka görə dolğunluq əmsalı 2,09 – 10,83 arasında dəyişərək, orta hesabla 4,16 ± 0,09; cinsi vəzilərinin mütləq kütləsi 3,18 – 9,78 q arasında dəyişərək, orta hesabla 4,82 ± 0,78 q; cinsi vəzilərin nisbi kütləsi isə 0,66 – 1,98% arasında dəyişərək, orta hesabla 1,32 ± 0,57% olmuşdur.
Qış aylarında tədqiq olunmuş balıqların ümumi bədən uzunluğu 18,7 – 39,1 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 28,34 ± 0,19 sm; Smitə görə bədən uzunluğu 14,1 – 29,4 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 20,64 ± 0,16 sm; bədənin standart uzunluğu 13,0 – 27,3 sm arasında dəyişərək, orta hesabla 18,74 ± 0,21 sm; bədənin tam kütləsi 241 – 509 q arasında dəyişərək, orta hesabla 367,43 ± 3,32 q; bədənin içalatsız kütləsi 227,9 – 460,4 q arasında dəyişərək, orta hesabla 335,93 ± 2,43 q; Fultona görə dolğunluq əmsalı 2,50 – 10,97 arasında dəyişərək, orta hesabla 5,58 ± 0,09; Klarka görə dolğunluq əmsalı 2,26 – 10,37 arasında dəyişərək, orta hesabla 5,10 ± 0,13; cinsi vəzilərinin mütləq kütləsi 3,88 – 11,16 q arasında dəyişərək, orta hesabla 6,73 ± 0,86 q; cinsi vəzilərin nisbi kütləsi isə 1,31 – 2,21% arasında dəyişərək, orta hesabla 1,84 ± 0,72% olmuşdur.
2007-2009-cu illərdə İran körfəzindən ovlanaraq tədqiq olunmuş gümüşü pomfret balığının bioloji göstəricilərini fəsillərə görə müqayisə etdikdə məlum olmuşdur ki, uzunluq və kütlə göstəriciləri payızda ən böyük, yayda isə ən kiçik göstəriciyə malik olmuşdur. Fulton və Klarka görə dolğunluq əmsalının ən böyük göstəricisi yay aylarında, ən kiçik göstəricisi isə yaz aylarında qeydə alınmışdır. Yaz aylarında tədqiq olunmuş balıqların dolğunluq əmsalının göstəricilərinin kiçik olmasının əsas səbəbi yazın ilk ayında (martda) çoxalma mövsümünə hazırlaşan balıqların az qida qəbul etmələridir. Yazın son aylarında və yayda cinsi vəzilərin yetişməsi ilə əlaqədar olaraq balıqların dolğunluq əmsalı da artır.
Çoxalmadan əvvəl, yazın axırlarından (aprel-may) başlayaraq cinsi vəzilərin mütləq və nisbi kütlələrinin göstəriciləri onların inkişaf etməsi ilə əlaqədar olaraq artır. Kürü tökmüş balıqlarda isə əksinə, kürütökmədən sonra cinsi vəzilərin mütləq və nisbi kütlələrinin göstəriciləri azalaraq minimum həddə qədər azalır.
Do'stlaringiz bilan baham: |