киримқилинади.
в)Материаллар,инвентарьвахўжаликашёларимазкуртурдагиёкишуларгаўхшашматериалларёкиинвентарьва
хўжаликашёларинингошиқчачиқишианиқланганпайтдагиҳақиқийқиймати(
балансқиймати)бўйичабалансга
киримқилинади.
г)ИвентаризациядааниқланганТМЗларнингошиқчачиқишсуммаларибухгалтерияҳисобидақуйидагичаакс
эттирилади:
Дебет–Товармоддийзаҳираларниҳисобгаоладигансчётлар(1010-
1090,2810,2820,2910-
2990)
Кредит9320-
«Бошқаактивларничиқимиданолинганфойда»счети;
Ушбусуммабелгилангантартибдажорийдавручунсолиққатортилади.
Камомадларсуммасинингайбдоршахсларёкимоддийжавобгаршахсларданундирилишибухгалтерияҳисобида
қуйидагичааксэттирилади.
Дебет5010-
«Миллийвалютадагипулмаблағлари»счётиёкиДебет6710–«Меҳнатҳақибўйичаходимларбилан
ҳисоб-
китоблар»счёти
Кредит4730-
«Моддийзарарниқоплаш бўйичаходимларнингқарзлари»
счетиёки
Кредит4890-
»Бошқадебиторларнингқарзлари»счёти
Моддий бойликларнинг бут сақланаётганлигини текширишда моддий
бойликларнинг тўлиқ кирим қилинганлигини ва чиқимга тўғри ҳисобдан
ўчирилганлигини аниқлаш муҳим ўрин эгаллайди.Чунки айрим ҳолларда
ортиқча хом ашё ҳосил қилиниб,ундан ноқонуний мақсадларда «чапга
кетадиган»маҳсулотишлабчиқаришгайўлочибберилади.
Одатда,моддийбойликларникирим қилишниназоратқилиш молетказиб
берувчиларданкелибтушганҳисоб-
китобҳужжатларинитекшириш йўлибилан
амалгаоширилади.Бундайҳужжатларжумласигатўловталабномалари,счёт-
фактуралар,турлииловалар(
спецификациялар,сертификатлар,сифатёрлиқлари
ваҳоказо)қўшибюбориладигантовар-
транспортюкхат(
накладной)
ларикиради.
Корхонагакелтирилганмоддийбойликлартегишлиомборхонагаўзвақтида
кирим қилинишиниёкиагарулардарҳолцехгабериладиганбўлса,омборхона
орқалирасмийлаштирилиб,буҳақдаҳужжатлардақайдқилинади.
Шундай қилиб, бу ҳолда омборхона ходими моддий бойликларнинг
мавжудлиги вацехгаберилганлигини тасдиқлайди.Бундан ташқари,моддий
бойликларнитекширишдааудиторқуйидагиларнианиқлашилозим:
* йўлдаги моддий бойликлар ва фактурасиз жўнатилган моддий
бойликларниҳисобгаолиш ишларитўғрибажарилишини;балансдакўрсатилган,
йўлдагимоддийбойликларқолдиқларинингҳаққонийлиги;
* 10-
«Материалларнингпулифодасидагиҳаракати»қайдномасинингтўғри
юритилишини;
зиммаларида моддий бойликлар қолдиқлари ҳисобда турган
моддийжавобгаршахсларнингҳаммасиҳам ҳаройдамоддийҳисоботларни
топширишини;айтилган ҳисоботлар топширилмай туриб(
моддий жавобгар
шахснингкасаллигиёкибошқасабабларгакўра)корхонараҳбаринингалоҳида
фармойиши бўйича материаллар ҳисобдан чиқарилишини ва ҳисобдан
чиқарилганматериалларнингсонивақийматигакейинтопширилганҳисобот
бўйичаўзгартиришларқилиниши;
моддийбойликларишданбўшаганходимлар
ҳисобида турган ҳоллар борлигини (
агар бор бўлса,бунингсабабларини ва
айбдор шахслардан уларнинг қийматини ундириш учун қандай чоралар
кўрилганлигини)
;
келибтушган(
молетказибберувчиларданваҳоказо)моддий
бойликларҳисоббаҳоларибўйичақийматининг6ёки7-
журналордерлардаакс
эттирилганбаҳоларбўйичақийматигамоскелишини;сарфланганвасотилган
материаллар ҳамда фойдаланишга берилган ва ишга яроқсизлиги туфайли
ҳисобданчиқарилганарзонбаҳоливатезэскирувчибуюмларнингэскириши
тегишли баланс счётларида тўғри ҳисобга олинганлигини; моддий
Do'stlaringiz bilan baham: |