Қилиниши натижасида ноқулай иқтисодий аҳволга тушиб қолиниши ёки инқирозгаюзтутилиши

мумкин. Аудитор бундай ҳисобнинг мижоз-
корхонада қандай ташкил
этилганлигини ўрганади. Хусусан, ҳар бир мол етказиб берувчи бўйича
шартномадаматериалларнингетказибберилиш муддатлариваассортименти

---

кўрсатилаётганлиги,ҳамдаҳақиқатдаолинганматериалларнингассортименти,
олиниш санасикўрсатилганҳолдақабулқилинганлигитекширилади.Оператив
ҳисобда келтирилган ахборотларнингишончлилигини аниқлаш учун аудитор
уларнибухгалтерияҳисобидааксэттирилганмаълумотларбилантаққослайди.
Келаётган юкларни ҳисобга олиш журнали ва мол етказиб бериш
шартномаларини ҳисобга олиш карточкаларидаги ёзувлар бўйича аудитор
текширилаётган давр ичида қандай мол етказиб беришлар амалга
оширилганлигинианиқлашимумкин.
Агар моддий қийматликлар жисмоний шахслардан ёки юридик шахс
ҳуқуқигаэгабўлмагантадбиркорларданнақдпулгасотиболинганбўлса,аудитор
харид далолатномаларинингмавжудлиги ва тўғри расмийлаштирилганлигига
эътибор қаратади.Харид далолатномасида қуйидаги мажбурий реквизитлар
бўлишилозим:сотувчинингпаспортмаълумотлари,моддийқийматликларнинг
номи,миқдоривақиймати.
Олинганмоддийбойликларнирасмийлаштирадиганичкиҳужжатларгаюкни
қабулқилиболувчиштампасибосилганмолетказибберувчиларнингкузатиб
борувчиҳужжатлари,киримдалолатномалари,киримордерлариваюкниқабул
қилиштартибигакўраайримбошқаҳужжатларкиради.
Сотиболинган моддий бойликларнингтўғри баҳоланиши ватўлиқ кирим
қилинишини текширишни бошлашда аудитор моддий бойликларни ҳисобга
оладиган ведомостларда акс эттирилган жами суммаларнингбошқа ҳисоб
регистрларимаълумотларигамослигинианиқлайди.
6010 -«Мол етказиб берувчилар ва пудратчиларга тўланадиган счётлар»
(
жорийқисми)ва7010-«Молетказибберувчиларвапудратчиларгатўланадиган
счётлар» (
узоқ муддатли қисми) бўйича синтетик ҳисоб регистрлари
маълумотлари,ҳамда омборхоналарнингкирим ҳужжатлари бўйича аудитор
олинган материалларнинг миқдорини ва юкларни қабул қилишнинг тўғри
расмийлаштирилишини аниқлайди.Бунингучун мол етказиб берувчиларнинг
пулитўлангансчётларивабошқатўловҳужжатлариникиримордерлари,қабул
қилиш далолатномалари,ҳамдаомборхонаҳисобикарточкаларидагиёзувлар
билантаққослайди.
Моддийбойликларнингтўлиқкирим қилинганлигинитекширишдааудитор
молетказибберувчиларнингҳисобгаолинмагансчётларинианиқлашмақсадида,
мол етказиб берувчилардан кредитор қарзларнингҳаққонийлигига эътибор
қаратади.Бунингучунубухгалтерияҳисобирегистрларидагиёзувларнитақдим
қилинган счётлар,шартномалар ва мол етказиб берувчиларга тўланганлик
тўғрисидагипулҳужжатларимаълумотларибилансолиштиради.
Товар-
моддий заҳираларининг киримига доир муомалаларни ҳужжатлар
бўйичатекшириш чоғидақабулқилишнингмиқдорвасифатқоидаларигариоя
қилиниши;қабул қилиш далолатномалари,тижоратдалолатномалари,қабул
қилишдааниқлангантафовутдалолатномаларинингтўғрирасмийлаштирилиши;
моддий жавобгар шахслар ҳисоботлари ва исботловчи ҳужжатлар
реестрларининг бухгалтерияга ўз вақтида тақдим қилиниши аниқланади.
Тафовутлараниқланганидаҳужжатларниқарама-
қаршитекширувданўтказиш
зарур.
Моддий бойликларнинг тўлиқ кирим қилинганлигини текширишда ички
ҳужжатлар мол етказиб берувчиларнингкузатиб борувчи ҳужжатлари билан
солиштирилади.Аудиторолинганмоддийбойликларсифативамиқдоридаги
тафовутларнингдалолатномаларбилантўғрирасмийлаштирилганлигивамол
етказибберувчиларгаёкитранспортташкилотларига(