Ijtimoiy va iqtisodiy fanlar

Raqobat ustunligining determinantlari
. Har bir tarmoq doimo yangilanib va 
zamonaviylashtirib ko`riladi. Bu jarainni rag’batlantirishda asoslanuvchi mamlakat 
muhim o`rin tutadi. Asoslanuvchi mamlakat bu asosiy mahsulot va texnologiya 
strategiyasi ishlab chiqariladigan va kerakli tajribaga ega bo`lgan ishchi kuchi 

---

mavjud mamlakatdir. M.Porter mamlakatning atrof-muhitni shakllantiruvchi to`rt 
xususiyatni ko`rsatdi, bunda xalqaro muvaffaqiyatga ta`sir qiladigan mahalliy 
firmalar raqobatlashadi.
 
YA`ni, xulosa qilib, M. Porterga o`z tadqiqotlari natijasida mamlakat
tarmoqlari va firmalarining raqobat ustunligini belgilovchi omillarni ikki guruhga 
bo`ladi: 
1.Asosiy omillar: 
-zarur sifatga ega va etarlicha miqdordagi ishlab chiqarish omillarinig mavjud 
bo`lishi; 
-mamlakat ichida mazkur tarmoq mahsulotiga bo`lgan talabning xususiyatlari, 
uning sifat va miqdor xarakteristikalari;
-mamlakatda ushbu tarmoqqa yo`ldosh va uni ta`minlab turuvchi, jahon bozorida 
raqobatbardosh bo`lgan tarmoqlarning mavjudligi;
-firmaning strategiyasi, shuningdek ichki bozordagi raqobat xarakteri 
2.Qo`shimcha omillar: 
-tasodifiy hodisalar; 
-tashqi iqtisodiy faoliyat yurituvchi korxonalarni qo`llab-quvvatlash bo`yicha 
hukumat faoliyati. 
Mahsulot eksport qiluvchi korxonalarni qo`llab-quvvatlash, mamlakat ichida 
qulay biznes muhitini yaratish, ishlab chiqarish va bozor infratuzilmasini 
rivojlantirish, bojxona bojlarining pasaytirilishi, subsidiyalar va imtiyozli kreditlar 
berish, boshqa xalqaro shartnomalar tuzish orqali milliy korxonalarning chet 
mamlakatlardagi faoliyati uchun qulay sharoitlar yaratish kabi tadbirlar ularning 
raqobat ustunliklarini oshirishga xizmat qiladi.