Iii qism. Musiqa asarlari tahlili 1-mavzu. Musiqiy shakl va uning umumiy asoslari

Refrenning takrori (ekspozitsiyani tugallaydigan) kо‘pincha qisqartirishlar bilan, ba’zan xatto juda katta о‘zgarishlar bilan о‘tkaziladiki, bu ekspozitsiyaga, uning simmetrik uch qismli tuzilishiga qaramay, beqarorlik baxsh etadi. Bosh partiyaning ekspozitsiya oxiridagi takrori о‘zida mavzuviy va tonal reprizani birlashtiradi, shu tufayli ekspozitsiya asosiy tonallikda tugallanadi.
6.Markaziy lavha. О‘rtaliq lavha (S) kontrastlovchi qism sifatida ekspozitsiyaga eragashadi. U umumiy kompozitsiyada joylashish о‘rniga kо‘ra markaziy sanaladi va hamma vaqt tobe tonallikda keladi. Lavha (S) juda kо‘p hollarda yirik hajmi bilan ajralib turadi (Betxovenning 2, 3, 4, 9- sonatalari finali). Biroq kichik hajmli lavhalar ham bо‘ladi (Bet­xovenning 8, 12, 15- sonatalari finali).
Rondo-sonatada о‘rta lavha (S) kо‘pincha ikki qismli yo uning ichki qismlari takrorlanadigan, bо‘laklangan uch qismli shaklda yoziladi (Betxovenning 2, 3, 4, 12- sonatalari finali).
Lavha (C) о‘z rivojlanishiga kо‘ra nisbatan erkin bо‘ladi (Betxovenning 7, 9, 15 -sonatalari finali).
Ba’zida о‘rtaliq lavha ishlanma rivojlov yangi materialni о‘tkazish bilan biriktiriladi (Betxovenning 1 -sonatasi finali). Bu hollarda lavhani RS yoki SR tarzida harfiy ifodalash mumkin.
Markaziy lavha (S yoki R), odatda, reprizani uzoq davom etadigan dinamik (ya’ni keskin kutishni keltirib chiqaradigan) tayyorlov bilan tugaydi.