Iii bob. Sug'urta kompaniyalari moliyaviy barqarorligini ta'minlash amaliyotini takomillashtirish yo'nalishlari

3.7-jadval
Sug'urta kompaniyalarining moliyaviy barqarorligini baholash¹⁴

FITCH	AM BEST	S&P	KBRA	MOODY'S
Aaa	A++, A+	Aaa	Aaa	Aaa
Moliyaviy majburiyatlarni bajarish uchun o'ta kuchli imkoniyatga ega	Mavjud majburiyatlarni bajarish uchun juda yuqori qobiliyatga ega	O'ta yuqori moliyaviy xavfsizlikka ega. S&Pning eng yuqori reytingi	Juda kuchli. Defolt xavfi deyarli yo'q	O'ta yuqori darajadagi moliyaviy xavfsizlik
AA	Qo'llanilmaydigan	AA	AA	AA
Moliyaviy majburiyatlarni bajarish uchun juda kuchli imkoniyatga ega	A + reytingiga ega kompaniyalar A++ darajasidan bir "+" belgi past	Juda yuqori moliyaviy xavfsizlikka ega	Kuchli. Moliyaviy majburiyatlarni bajarish ehtimoli yuqori	Yuqori moliyaviy xavfsizlik
A	A, A-	A	A	A
Moliyaviy majburiyatlarni bajarish uchun kuchli imkoniyatga ega	Moliyaviy majburiyatlarni bajarish uchun juda kuchli imkoniyatga ega	Yuqori moliyaviy xavfsizlikka ega	Yaxshi. Moliyaviy majburiyatlarni bajarishi mumkin	Moliyaviy xavfsizlik darajasi yaxshi
BBB	B++, B+	BBB	BBB	Baa
Moliyaviy majburiyatlarni bajarish uchun etarli imkoniyat	Moliyaviy majburiyatlarni bajarish uchun yaxshi imkoniyatga ega	Yaxshi moliyaviy xavfsizlikka ega	Etarli moliyaviy imkoniyati bor	Etarli moliyaviy xavfsizlik
BB	B, B-	BB	BB	Ba
Defolt xavfiga nisbatan zaiflik darajasi yuqori, ammo moliyaviy majburiyatlarni bajarishda moslashuvchanlik mavjud	Moliyaviy majburiyatlarni bajarish uchun etarli imkoniyatga ega	Cheklangan darajada moliyaviy xavfsizlikka ega	Shubhali moliyaviy holat	Shubhali moliyaviy xavfsizlik. Yaxshilash kerak
B	C++, C+	B	B	B
Defoltning katta riski mavjud	Sug'urta majburiyatlarini bajarish uchun cheklangan imkoniyatga ega.	Kuchsiz moliyaviy xavfsizlikka ega	Kuchsiz moliyaviy ahvol	Moliyaviy xavfsizlik darajasi kuchsiz

Sug'urta kompaniyalarining moliyaviy barqarorligini baholash uchun beshta kompaniyaning har biri tomonidan ishlatiladigan eng yaxshi oltita reyting quyidagi jadvalda keltirilgan (3.7-jadval). Reytinglarning bir qatorda paydo bo'lishi ularning bir-biriga tengligini anglatmaydi, ya'ni S&Pning AA reytingi Fitch yoki KBRAning AA reytingidan bir oz farq qilish mumkin.
Reyting agentliklari sug'urta kompaniyalarini baholashda sifat va miqdor omillarini hisobga olishadi. Masalan, KBRA sug'urta kompaniyasining moliyaviy barqarorligi reytingini hisoblash uchun quyidagilardan foydalanadi:

1. 
   KBRAning uzoq muddatli kredit ko'lami va testlaridan foydalangan holda miqdoriy baholash. KBRA sug'urta kompaniyalarining yo'qotishlari, qayta sug'urtalash ko'rsatkichlari kabi omillarni ko'rib chiqadi;
   
2. 
   Sug'urta kompaniyasining balansi, kompaniyaning profili va risk menejment strategiyasi kabilarga asoslangan tahlil;
   
3. 
   Kompaniya potentsial kredit manbai bo'lishi mumkinligini ko'rsatadigan tashqi fikrlar. Shu bilan bir qatorda, bu firmaga salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkin bo'lgan tashqi risk mavjudligi;
   
4. 
   Valyuta riski tufayli yuzaga kelishi mumkin bo'lgan reyting. Rivojlanayotgan mamlakatlarda faoliyat yuritadigan sug'urta kompaniyalari siyosiy yoki iqtisodiy muammolar tufayli moliyaviy majburiyatlarni bajarish uchun chet el valyutasini jalb qila olmasligi mumkin.
   

Sug'urta kompaniyalarining moliyaviy barqarorligini ta'minlash va uni monitoring qilishda xalqaro tajribalardan foydalanish milliy sug'urta kompaniyalarimizda moliyaviy barqarorlikni ta'minlash orqali faoliyat samaradorligini oshirishga xizmat qiladi. Bu esa milliy iqtisodiyotimizda sug'urta sektorini rivojlantirish, moliya bozorimizni samarali shakllantirish imkonini beradi.