III Bob. SUG'URTA KOMPANIYALARI MOLIYAVIY BARQARORLIGINI TA'MINLASH AMALIYOTINI TAKOMILLASHTIRISH YO'NALISHLARI 3.1. Sug'urta kompaniyalari moliyaviy barqarorlik monitoringini tashkil etishda xorij tajribasidan samarali foydalanish masalalari Bugungi kunda istalgan iqtisodiyotning rivojlanishida moliyaviy barqarorlik muhim ahamiyat kasb etadi. Makro darajada moliyaviy barqarorlikni ta' minlashda xorijiy davlatlar tajribalarini o'rganish asosida aytishimiz mumkinki, moliyaviy barqarorlikni ta' minlashdagi asosiy jihatlar sifatida quyidagilarni ta'kidlashimiz kerak (3.1-rasm).
3.1-rasm. Moliyaviy barqarorlikka erishishdagi muhim jihatlar1 Aksariyat hollarda ta'kidlanadigan moliyaviy barqarorlikka erishishdagi muhim jihatlar sifatida quyidagilarni keltirishimiz mumkin:
1. Yuqori ishonchlilik darajasi;
2. Asosiy moliyaviy tashkilotlarning barqaror pozisiyasi;
3. To'lov xizmatlari;
4. Mavjud investisiya imkoniyatlari uchun mablag'ajratish;
5. Yaxshi ishlaydigan moliyaviy vositachilik jarayoni;
6. Barqaror bozorning shakllanishi;
7. Pul barqarorligi;
8. Moliyaviy tizimning moliyaviy zarbalarga qarshi turish qobiliyati .
Bugungi kunda iqtisodiyotda sug'urta kompaniyalarining moliyaviy barqarorligi muhim, chunki ular moliya bozorlarining yirik investorlari hisoblanadi. Sug'urta kompaniyalari va banklar o'rtasida aloqalar kuchayib bormoqda va sug'urta kompaniyalari o'zlarining risklarini sug'urta qilish orqali uy xo'jaliklari va firmalarning moliyaviy barqarorligini ta'minlamoqda. Sug'urta kompaniyalari bunday funktsiyani bajarish uchun, avvalo, o'zlarining moliyaviy barqarorligini ta'minlashlari zarur. Bu esa xalqaro amaliyotda sug'urta kompaniyalari uchun eng dolzarb masalalardan biri hisoblanadi.
Xorijiy davlatlar tajribalarini o'rganish asosida ta'kidlash lozimki, moliya tizimining barqarorligini ta'minlashda sug'urta kompaniyalarining muhim ekanligining 3ta asosiy sababi bor (3.2-rasm). Birinchidan, sug'urta kompaniyalari moliya bozorlarining yirik investorlari hisoblanadi. Ikkinchidan, sug'urta kompaniyalari ko'pincha banklar va boshqa moliya institutlari bilan yaqin aloqada bo'ladi, shu sababli sug'urta kompaniyalarida yuzaga keladigan muammolar bank sektoriga ham salbiy ta'sir qilishi mumkin. Uchinchidan, sug'urta kompaniyalari o'zlarining risklarini sug'urta qilish orqali moliyaviy barqarorlikni ta'minlashga hissa qo'shadilar2.