I bob. Darslik va o’quv adabiyotlarida anorganik birikmalar eng muhim siniflarining yoritilishi 5

Oksidlar, asoslar, kislotalar va tuzlar orasidagi genetik bog’lanish.
(7 – sinf uchun bir soatlik dars ishlanmasi)
Darsning maqsadi: o’quvchilarga oksidlar, asoslar, kislotalar, tuzlar orasidagi genetik bog’lanishni tajriba va mustaqil ishlar bilan tushuntirish.
Dars uslubi: noan’aviy
Dars jihozi: magnit doska, atomlar modellari, oksidlar, asoslar, kislotalar namunalari, probirkalar va shtativ.
Darsning borishi:
Birinchi bosqich: o’quvchilar 3 guruhga bo’linadi. Har bir guruhga savollar yozilgan varaqlar topshiriladi.
1 – guruh: “Oksidlar” mavzusiga javob beradilar.
1.Oksidlar deb nimaga aytiladi? 2. Oksidlarning toifalanishi. 3. Oksidlarning olinishi. 4. Oksidlarning xossalari. 5. Quyidagi oksidlarning formulalari va ularning tuzilishi formulasini yozing.
CO₂ SO₂ Na₂O BaO
O=C=O O=S=O Na – O – Na Ba=O
2 – guruh: “Asoslar” mavzusiga javob beradilar.
1.Asoslar deb nimaga aytiladi?2. Asoslarning toifalanishi. 3. Asoslarning olinishi. 4. Ishqorlar bu – suvda eriydigan asoslardir. 5. Al(OH)₃, NaOH, Mg(OH)₂ ning tuzulish formulasini yozing.
3 – guruh: “Kislotalar” mavzusiga javob beradi.
1. Kislotalar deb nimaga aytiladi? 2. Kislotalarning toifalanishi. 3. Kislotalarning olinishi. 4. Kislotalarning xossalari. 5. Quyidagi kislotalarning formulalari va ularning tuzilish formulalarini yozing.
Xlorid kislota – HCl
Sulfat kislota – H₂SO₄
Nitrat kislota – HNO₃
Karbonat – H₂CO₃
Bu bosqichda har bir guruh javoblarini daftariga yozadilar. Har bir guruh ishi tekshirib chiqiladi va to’g’ri javobga 5 balldan qo’yiladi.
2 – bosqichda o’quvchi tomonidan “Tuzlar” haqida bilimlarni mustahkamlanib, quyidagi reaksiya tenglamalari tushuntiriladi.
Ca→CaO→Ca(OH)₂→CaCl₂
2Ca+O₂=2CaO
CaO+H₂O=Ca(OH)₂
Ca(OH)₂+2HCl=CaCl₂+H₂O
S→SO₂→H₂SO₄→K₂SO₄
S+O₂=SO₂
SO₂+H₂O=H₂SO₄
2KOH+H₂SO₄=K₂SO₄+2H₂O