I bob. Darslik va o’quv adabiyotlarida anorganik birikmalar eng muhim siniflarining yoritilishi 5

VI. Yakunlash (2 daqiqa).
O’quvchilar olgan baholari va guruhlarning to’plagan ballari e’lon qiladi, g’oliblar taqdirlanadi.
VII. Uyga vazifa (2 daqiqa).
1. Sulfat, xlorid va nitrat kislotalarning va kundalik turmushda qanday maqsadlarda ishlatilishi haqida ma’lumot yozing.
2. 214 – masalani yechish: 24 gramm sulfat kislota olish uchun qancha oltingugurt (VI) – oksid zarurligini hisoblang.
3. Keyingi mavzuga tayyorgarlik ko’rish.
O’qituvchi masalani bajarishga yo’llanama berib, darsni yakunlaydi.

2.4.Tuzlar mavzularini o’qitish metodikasi

Tuzlar mavzularini o’qitish masalalariga bag’ishlangan ishlar quyidagi ilmiy-metodik adabiyotlarda o’z aksini topgan[16,24-26,30].
Mavzu.Tuzlarning tarkibi, tuzilishi va nomlanishi.
Darsning maqsadi: O’quvchilarning tuzlarning tarkibi, tuzilishi va nomlanishi haqida nazariy tushunchalar berish.
Dars quyidagi reja asosida tashkil etiladi:

1. 
   Tuzlar qanday moddalar?
   
2. 
   Tuzlarning tarkibi va tuzilish formulasi.
   
3. 
   Tuzlarning nomlanishi.
   
4. 
   Tuzlarning formulalarini tuzish.
   

• 
  Tuzlar deb metall atomlari (yoki ammoniy NH₄) va kislota qildig’idan iborat bo’lgan yoki murakkab moddalarga aytiladi.
  
• 
  Tuzlar kislota vodorodining metall atomiga yoki asos gidroksilining kislota qoldig’iga almashishidan hosil bo’ladi.
  
• 
  Tuzlar funksional guruhli moddalar toifasiga mansubdir.
  
• 
  Tuzlarning umumiy formulasi M_nK_m tarzida ifodalanadi: bu yerda M – metall atomi (yoki ammoniy NH₄); K – kislotqa qoldig’i; n – kislota qoldig’ining valentligi; m – metall atomining valentligi.
  
• 
  Tuzlar tarkibidagi metall atomi valentligi kislotaq qoldig’ining valantligiga son jiohatidan teng bo’lganda (n=m) indekslar qo’yilmaydi.
  

Tuzlarning emperik va grafik tasvirlanishini quyidagicha ifodalash mumkin:
NaCl KNO₃ CuSO₄ AlPO₄
Na Cl K−O−N Cu S Al P
Natriy xlorid kaliy nitrat mis (II) sulfat alyuminiy fosfat