«veterinariya» ixtisosligi bo’yicha oliy o’quv yurtlari uchun qo’llanma

Infraqizil nurlar bilan davolash. 
Infraqizil yoki issiqlik 
nurlarining organizmga ta’siri terida giperemiya (teri eritemasi) 
chaqirishga asoslangan. Buning 
ta’sirida teri hujayralari va ichki 
a’zolar to’qimasida oksidlanish 
jarayonlari kuchayadi, modda 
almashinuv 
jarayonlari 
jadallashadi, 
yallig’lanish 
mahsulotlarining 
qonga 
so’rilishi 
tezlashadi, 
qon 
tomirlari kengayadi, suvning 
bug’lanishi 
tezlashadi 
va 
to’qimalardagi 
suyuqlik 
miqdori 
hamda 
nerv 
uchlarining 
ta’sirlanishi 
kamayadi.
Issiqlik nurlarining sun’iy 
manbalariga maxsus isitkich lampalar (Minin lampasi, sollyuks lampasi, 
infraruj) hisoblanadi. Ko’zga ko’rinmaydigan infraqizil nurlar metal 
jismlarni 100
o
S gacha qizdirish orqali hosil qilinadi. Harorat 500
o
S 
gacha ko’tarilganida ko’zga ko’rinuvchi issiqlik nurlari hosil bo’ladi. 
Davolashda odatda 50-60
o
S haroratdan foydalaniladi.
Sollyuks lampasi hayvon tanasidan 0,4-1,2 m uzoqlikda 
o’rnatiladi. Davolash seansi 20-40 daqiqa davom etadi. Sollyuks lampasi 
Соллюкс лампаси. Минин лампаси
. 

---

37 
spektrining 12 foizi ko’zga ko’rinuvchi va 90 foizga yaqini infraqizil 
nurlardan iborat bo’ladi. 
Minin lampasi teridan 50-70 sm uzoqlikda o’rnatiladi, davolash 
seansi 15-20 daqiqa bo’lib, bir kunda 2-3 martadan, jami 20-25 seans 
o’tkaziladi. Bunda kuvvati 50-100 Vt bo’lgan lampalar ishlatiladi. 
Infraruj lampasida lampochka o’rniga quvvati 300-500 Vt bo’lgan 
spiralli keramik patron o’rnatiladi, uning cho’g’lanishidan 500
o
S dan 
yuqori issiqlik hosil bo’ladi. Infraruj lampasi teridan 40-80 sm uzoqlikda 
o’rnatilib, davolash seansi 15-30 daqiqa davom etadi. Davolash kursi 
20-25 seansdan iborat bo’ladi. 
Infraqizil nurlar bilan davolash surunkali gaymorit, frontit, 
pnevmoniya, plevrit, oshqozon oldi bo’limlarining gipo- va atoniyasi, 
kataral gastroenterit, spastik koliklar, ayirish tizimi kasalliklari, revmatik 
va travmatik miozitlar va boshqa kasalliklarda tavsiya etiladi. 
O’tkir bosqichda kechayotgan yiringli yallig’lanishlar, ko’p 
miqdorda qon to’planishi, kompensasiyalanmaydigan yurak nuqsonlari, 
havfli o’smalar, gemorragik diatez, issiq eltishi, oftob urishi va 
septikopiyemik jarayonlar paytida infraqizil nurlarni qo’llash tavsiya 
etilmaydi.